| Năm 2023, tăng trưởng GDP toàn ngành nông nghiệp ước đạt 3,83% Chuối ế, rớt giá – chuyện không mới của ngành nông nghiệp Những dấu ấn của Ngành Nông nghiệp trong năm 2023 |
Nhiều cơ hội thúc đẩy xuất khẩu
 |
| Nhìn vào bức tranh xuất khẩu nông lâm thủy sản 3 tháng đầu năm 2024 cho thấy có nhiều điểm sáng nổi bật. |
Theo ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), quý I/2024, dù ngành nông nghiệp Việt Nam đã phải đối mặt với với nhiều áp lực, thử thách lớn như xâm nhập mặn, dịch bệnh trên cây trồng và vật nuôi, một số lô hàng xuất khẩu bị đối tác trả về. Tuy nhiên, đây không phải là những vấn đề phổ quát, do đó, ngành nông nghiệp vẫn đạt tốc độ tăng giá trị sản xuất nông - lâm - thủy sản là 2,98% trong quý đầu năm, là mức cao được ghi nhận trong nhiều năm qua.
Các nhóm hàng xuất khẩu đều tăng, đóng góp vào việc nâng tổng kim ngạch xuất khẩu ngành nông nghiệp lên 13,53 tỷ USD, tăng 21,8% so với cùng kỳ năm trước. Thặng dư thương mại của ngành nông nghiệp trong quý I đạt 3,36 tỷ USD, tăng 96,5%, chiếm 41,5% tổng thặng dư thương mại của toàn nền kinh tế.
Nhìn vào bức tranh xuất khẩu nông lâm thủy sản 3 tháng đầu năm 2024 cho thấy có nhiều điểm sáng nổi bật. Nhiều mặt hàng xuất khẩu đã đạt đến con số tỷ USD. Đặc biệt, một số nhóm ngành hàng ghi nhận sự sụt giảm trong năm ngoái, thì hiện cũng tăng trưởng trở lại.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan tính đến hết quý I/2024, ngành nông nghiệp hiện có 5 mặt hàng đạt giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD là lâm sản đạt 3,61 tỷ USD, tăng 18,8%; rau quả đạt 1,23 tỷ USD, tăng 25,8%; gạo đạt 1,37 tỷ USD, tăng 40%; cà phê đạt 1,9 tỷ USD, tăng 54,2% và thuỷ sản đạt 1,86 tỷ USD, tăng 1,9% so với cùng kỳ. Đây là những dấu hiệu tích cực để ngành có thể đạt kim ngạch xuất khẩu 54 - 55 tỷ USD trong năm 2024.
Trong đó, Trung Quốc và Mỹ là hai thị trường tiêu thụ nông sản lớn của Việt Nam. Với thị trường Trung Quốc, chúng ta có lợi thế về logistics và hai bên đã ký nhiều nghị định thư xuất khẩu nông sản. Hiện với mặt hàng sầu riêng đông lạnh, tôm và dừa tươi, Việt Nam chuẩn bị rất kỹ lưỡng, chỉ chờ ngày 2 bên cùng ký nghị định thư. Nếu thành công, nông sản Việt Nam sẽ có lợi thế lớn tại thị trường tỷ dân này.
Trong quý I/2024, giá trị xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc chiếm 20,2%, Mỹ chiếm 19,9%, Nhật Bản chiếm 7%, Philippines khoảng 4,3%, Hàn Quốc 3,7%. Đây là những thị trường mà nông sản Việt Nam có lợi thế lớn, chúng ta cần tăng cường tái cơ cấu để có vùng nguyên liệu, chủ động gắn với chế biến, nâng cao giá trị. Đi kèm với các hoạt động xúc tiến thương mại, tôi tin, Việt Nam sẽ có một năm xuất khẩu nông sản thuận lợi, đạt mục tiêu Thủ tướng Chính phủ giao.
Tiềm năng xuất khẩu nông sản tăng trưởng mạnh
 |
| Xuất khẩu quý II/2024 được dự báo sẽ còn sôi động hơn quý I. |
Xuất khẩu quý II/2024 được dự báo sẽ còn sôi động hơn quý I, do nhiều mặt hàng nông sản, đặc biệt là các loại hoa quả chủ lực như vải thiều, nhãn, xoài, thanh long,... sẽ bước vào mùa thu hoạch. Do đó, các doanh nghiệp đang tập trung, dồn sức để chuẩn bị nguồn lực, xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường, ký kết thêm các đơn hàng mới.
Quý II/2024, ngành nông nghiệp đặt mục tiêu tăng trưởng 2,9 - 3%, xuất khẩu khoảng 14 tỷ USD, cao hơn kết quả đạt được trong quý I. Hiện nay nông sản Việt Nam có lợi thế, dư địa tại nhiều thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản... Với khách hàng lớn nhất là Trung Quốc, Việt Nam có lợi thế về logistics và hai bên đã ký nhiều nghị định thư xuất khẩu nông sản. Điều này liên tục mở ra những tiềm năng để xuất khẩu nông sản tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.
Tuy vậy, có thể nói việc đưa hàng đến các thị trường lớn đó cũng không phải luôn thuận lợi và dễ dàng. Ngành xuất khẩu nông sản của Việt Nam có thể nói như đang “leo lên con dốc đứng”. Để không bị ngã và đi được đường dài, trên thực tế vẫn phải cẩn trọng từng bước.
Mới đây nhất, vụ việc 30 lô sầu riêng xuất khẩu bị Trung Quốc cảnh báo cadimi vượt ngưỡng quy định an toàn thực phẩm (thông tin từ Cục Bảo vệ thực vật) là lời cảnh báo cho nhà sản xuất, doanh nghiệp Việt Nam trong việc quản lý chất lượng nông sản.
Ông Phùng Đức Tiến nhận định: “Để phát triển bền vững, tăng trưởng cả về năng suất lẫn chất lượng, việc đầu tiên cần làm là phải có vùng nguyên liệu gắn với mã vùng trồng, mã đóng gói, sau đó đến phát triển chuỗi giá trị nông sản, liên kết chặt chẽ giữa các khâu từ sản xuất, chế biến cùng hoạt động xúc tiến thương mại… là điều thiết yếu phải được chú trọng đầu tư, sao cho đáp ứng được đủ tiêu chuẩn khắt khe từ các nước nhập khẩu khó tính. Trong nhiều năm qua, Bộ NN&PTNT có chỉ đạo xuyên suốt vấn đề này. Càng xuất khẩu nhiều, chúng ta càng phải chú ý đến chất lượng, chú ý thương hiệu, không để vì một lý do nào đó mà cả nhóm ngành đều bị ảnh hưởng".
Nhận thức được vấn đề này, nhiều doanh nghiệp cho biết đang ngày càng nỗ lực để nâng cao năng lực, ưu tiên phát triển chất lượng, phát triển thương hiệu, tận dụng thời cơ đẩy mạnh xuất khẩu nông sản bền vững sang các thị trường nhiều dư địa.
Riêng với sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc, mặt hàng tăng trưởng “nóng” trong thời gian qua, ghi nhận kim ngạch xuất khẩu 2,2 tỷ USD vào năm 2022. Khi cây ra trái, cadimi có thể ở trong đất, trong nước tưới. Bộ đã giao Cục Bảo vệ thực vật rà soát, tìm hiểu cặn kẽ nguyên nhân và đưa ra giải pháp để đáp ứng được nhu cầu của thị trường Trung Quốc nói riêng, cũng như các thị trường khác nói chung.
