EU dự tính chi gần 48 tỷ USD nhập khẩu cà phê, cơ hội “vàng” cho Việt Nam

Quý I, cà phê là một trong 4 mặt hàng nông sản có kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD.

EU có mức tiêu thụ cà phê cao nhất thế giới

Theo số liệu thống kê từ Eurostat, trong năm 2023, EU nhập khẩu cà phê từ thế giới đạt 4,05 triệu tấn, giá trị lên tới 19,17 tỷ EUR (tương đương 20,79 tỷ USD). So với năm 2022, nhập khẩu cà phê của EU giảm 9% về lượng và giảm 10,2% về giá trị.

Nguyên nhân khiến EU giảm nhập khẩu cà phê là do nền kinh tế suy thoái, lạm phát duy trì ở mức cao khiến người dân thắt chặt chi tiêu. Tuy nhiên, khi nền kinh tế phục hồi, nhu cầu tiêu thụ cà phê của người dân châu Âu được dự báo sẽ bùng nổ trong năm nay.

Theo Liên đoàn Cà phê châu Âu, Liên minh châu Âu có mức tiêu thụ cà phê bình quân đầu người cao nhất thế giới. Quy mô thị trường cà phê châu Âu dự tính đạt 47,88 tỷ USD vào năm 2024 và dự báo sẽ đạt 58,14 tỷ USD vào năm 2029, tăng trưởng bình quân 3,96% trong giai đoạn 2024-2029.

Cà phê là một trong những thức uống phổ biến nhất ở Tây Âu do đã ăn sâu vào văn hóa và được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày của người tiêu dùng. Ngoài ra, nhu cầu về cà phê cũng ngày càng tăng trong khu vực do số lượng quán cà phê mới mở, sự phát triển của các chuỗi cửa hàng cà phê và số lượng người mua máy pha cà phê ngày càng tăng. Do đó, châu Âu được coi là thị trường tiềm năng lớn mà bất kỳ nước sản xuất cà phê nào cũng muốn khai thác.

Về cơ cấu nguồn cung, năm 2023, EU nhập khẩu cà phê từ thị trường nội khối đạt xấp xỉ 1,31 triệu tấn, trị giá 8,54 tỷ EUR (tương đương 9,26 tỷ USD), giảm 6,8% về lượng và giảm 0,1% về trị giá so với năm 2022. Trong đó, các nguồn cung cà phê truyền thống nội khối EU gồm: Đức, Bỉ, Ý, Hà Lan, Pháp.

Năm 2023, EU nhập khẩu cà phê từ thị trường ngoại khối đạt 2,74 triệu tấn, trị giá 10,63 tỷ EUR (tương đương 11,53 tỷ USD), giảm 10% về lượng và giảm 17% về trị giá so với năm 2022. Trong đó, EU nhập khẩu cà phê từ Brazil đạt 921,8 nghìn tấn, trị giá gần 3,3 tỷ EUR (tương đương 3,57 tỷ USD) trong năm 2023, giảm 11,6% về lượng và giảm 24% về trị giá so với năm 2022.

Thị phần cà phê của Brazil trong tổng lượng nhập khẩu của EU từ thế giới giảm từ 23,41% năm 2022 xuống 22,74% năm 2023. Ngược lại, thị phần cà phê của Brazil trong tổng lượng nhập khẩu của EU từ thị trường ngoại khối tăng từ 34,19% năm 2022 lên 33,58% năm 2023.

Năm 2023, EU nhập khẩu cà phê từ Việt Nam đạt 652 nghìn tấn, trị giá 1,53 tỷ EUR (tương đương 1,66 tỷ USD), giảm 1,4% về lượng và giảm 0,02% về trị giá so với năm 2022. Thị phần cà phê của Việt Nam trong tổng lượng nhập khẩu của EU từ thế giới tăng từ 14,85% năm 2022 lên 16,08% năm 2023.

Tương tự, thị phần cà phê của Việt Nam trong tổng lượng nhập khẩu của EU từ thị trường ngoại khối tăng từ 21,69% năm 2022 lên 23,75% năm 2023. Năm 2023, EU giảm nhập khẩu cà phê từ các thị trường Colombia, Thụy Sỹ, nhưng tăng nhập khẩu từ Honduras.

Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, trong quý I/2024, cà phê là một trong 4 mặt hàng nông sản có kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD, đồng thời cũng là mặt hàng nông sản xuất khẩu có tốc độ tăng trưởng kim ngạch mạnh nhất.

Cần có giải pháp căn cơ

Từ trước tới nay, châu Âu vẫn luôn được biết tới là thị trường “khó tính” nên các tiêu chuẩn cà phê xuất khẩu châu Âu phải được đảm bảo nghiêm ngặt. Muốn mở rộng con đường cho cà phê sang EU, theo nhiều chuyên gia, các doanh nghiệp cần có giải pháp căn cơ, phải đặc biệt lưu ý những yêu cầu như: An toàn vệ sinh thực phẩm; kiểm soát chất gây ô nhiễm trong thực phẩm; kiểm soát dư lượng thuốc trừ sâu; độc tố nấm mốc; ô nhiễm vi sinh; dung môi chiết xuất; truy xuất nguồn gốc; tuân thủ và trách nhiệm trong thực phẩm; ghi nhãn thực phẩm.

Đặc biệt, trong bối cảnh EU cấm nhập khẩu cà phê trồng trên đất có nguồn gốc từ phá rừng và gây suy thoái rừng từ cuối 2024, Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam khuyến cáo các địa phương cần kiểm soát người dân sống vùng gần rừng và ngăn chặn hành vi phá rừng để trồng cà phê. “Chúng ta phải tập trung phát triển sản xuất cà phê đáp ứng được tiêu chuẩn cà phê sạch của yêu cầu thị trường. Nếu chúng ta cứ làm như quy cách lâu nay, không theo quy cách thì sản phẩm của chúng ta sẽ không tiêu thụ được”, ông Đoàn Ngọc Có, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Gia Lai nhấn mạnh.

Cuối cùng, việc tìm hiểu rõ tâm lý người tiêu dùng tại EU sẽ là điều cần thiết trong việc xuất khẩu cà phê. Trong khi người Việt Nam ưa chuộng cà phê đậm, đắng của Robusta khi pha bằng phin và thêm sữa đặc thì người EU lại thích cà phê Arabica với vị nhạt hơn và chua. Nhu cầu tìm kiếm cà phê ngon và chất lượng cao là chung ở khắp khu vực này. Chính vì vậy, việc phát triển các sản phẩm cà phê có giá trị gia tăng như cà phê hữu cơ, cà phê chất lượng cao, cà phê hương vị đặc biệt, và cà phê có nguồn gốc địa lý đặc trưng sẽ giúp doanh nghiệp không ngừng mở rộng cơ hội xuất khẩu đối với thị trường tiềm năng như EU.

Ông Nguyễn Nam Hải - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam - cho biết, Việt Nam là quốc gia sản xuất cà phê Robusta lớn nhất thế giới. Các nhà rang xay trên toàn cầu vẫn có nhu cầu cao và đang tìm nguồn hàng từ Việt Nam.

Đặc biệt, nhu cầu nhập khẩu của châu Âu rất lớn và nguồn cung cấp gần như hoàn toàn từ cà phê Robusta của Việt Nam, ít nhất là từ nay đến hết tháng 4/2024.

“Trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến hết tháng 4, các nhà nhập khẩu của EU nếu mua cà phê Robusta thì chỉ có thể trông cậy vào Việt Nam. Bởi nguồn cung cà phê Robusta từ các vùng trồng khác trên thế giới chưa vào vụ thu hoạch”, lãnh đạo một doanh nghiệp cà phê chia sẻ với PV VietNamNet khi nói về tiềm năng xuất khẩu cà phê sang thị trường EU. Thời điểm này, nguồn cung cạn, giá lại cao nên với những đơn hàng lớn doanh nghiệp cũng cân nhắc việc ký kết.

Hiến kế để phát triển bền vững ngành hàng cà phê Việt Nam

Điểm tên 5 mặt hàng vào top "câu lạc bộ xuất khẩu tỷ USD"

Giá nông sản hôm nay 2/4: Cà phê và hồ tiêu giữ ổn định