Giá xuất khẩu trung bình có "nhích" hơn
 |
| Trong quý I/2024, giá trung bình xuất khẩu các sản phẩm thuỷ sản nhìn chung có "nhích" hơn so với cuối năm 2023. |
Bà Lê Hằng - Giám đốc Truyền thông Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, xuất khẩu thủy sản của cả nước tính tới hết quý I/2024 ước đạt gần 2 tỷ USD, cao hơn 8% so với cùng kỳ năm 2023. Riêng tháng 3/2024, xuất khẩu thủy sản ước đạt trên 770 triệu USD, tăng nhẹ 1% so với cùng kỳ năm 2023.
VASEP đánh giá, trong quý I/2024, giá trung bình xuất khẩu các sản phẩm thuỷ sản nhìn chung có "nhích" hơn so với cuối năm 2023 nhưng vẫn ở mức thấp. Về thị trường, Hoa Kỳ, Nhật Bản và Trung Quốc - Hồng Kông là top 3 thị trường nhập khẩu thuỷ sản lớn nhất của Việt Nam. Trong đó, xuất khẩu thuỷ sản sang Hoa Kỳ bứt phá mạnh hơn hẳn, với mức tăng trưởng 16% đạt 330 triệu USD, xuất khẩu sang Nhật Bản tương đương cùng kỳ, trong khi xuất khẩu sang Trung Quốc - Hồng Kông tăng 15%.
VASEP cho biết, xuất khẩu thuỷ sản sang Hoa Kỳ trong tháng 3 vẫn tăng 10% so với cùng kỳ, trong khi xuất khẩu sang các thị trường khác đều giảm, như vậy có thể thấy khả năng hồi phục của thị trường này ngày càng rõ rệt. Trong đó, riêng xuất khẩu tôm sang Hoa Kỳ trong quý I tăng 15%, xuất khẩu cá ngừ, cá tra và cua ghẹ sang thị trường này đều tăng mạnh từ 13-15%.
Giá trung bình cá tra xuất khẩu sang Hoa Kỳ đang hồi phục so với mức thấp chạm đáy vào cuối năm, tới cuối tháng 2 ở mức 2,66 USD/kg. Giá tôm chân trắng cũng hồi phục nhẹ so với cuối năm 2023 nhưng vẫn ở mức thấp so với giá trung bình trong 5 năm qua.
VASEP cho biết thêm, trong tháng 3/2024, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc giảm 11% so với cùng kỳ năm 2023, chủ yếu giảm cá tra và các loại cá biển, trong khi đó xuất khẩu tôm sang thị trường này vẫn tăng trên 30%. Đáng chú ý, xuất khẩu tôm hùm và cua sang thị trường Trung Quốc bứt phá mạnh mẽ trong quý I/2024, trong đó, tôm hùm tăng gấp 11 lần và cua tăng gấp 7 lần so với quý I/2023.
Hiện Trung Quốc đang siết chặt kiểm tra tôm nhập khẩu từ Ecuador khiến cho nguồn cung từ nước này giảm, tạo ra dư địa cho tôm chân trắng của Việt Nam. Trong quý I/2024, xuất khẩu tôm chân trắng của Việt Nam sang Trung Quốc đã tăng gấp 2,5 lần so với cùng kỳ.
Không chỉ Trung Quốc và Hoa Kỳ, mà Nhật Bản cũng cũng là thị trường có tín hiệu tích cực trong nhập khẩu tôm, cua của Việt Nam. Theo đó, xuất khẩu tôm chân trắng sang thị trường này tăng 20%, xuất khẩu cua tăng 23% trong quý I/2024. Ngoài ra, xuất khẩu cá tra sang thị trường này đã tăng 25% trong quý đầu năm nay.
Nhật Bản cũng nhắm tới thị trường Việt Nam gia công chế biến các mặt hàng hải sản như cá hồi, cá nục, cá basa…Gân đây, Nhật Bản đang tích cực tìm kiếm đối tác gia công chế biến sò điệp cho thị trường này, sau khi Trung Quốc - đối tác gia công sò điệp quan trọng của Nhật Bản đã cấm nhập khẩu thủy sản từ Nhật Bản.
Còn với thị trường EU và Hàn Quốc, vẫn chưa có tín hiệu hồi phục rõ nét với tôm và cá tra Việt Nam, nhưng xuất khẩu cá ngừ trong quý I/2024 sang 2 thị trường này đều tăng trưởng dương, cụ thể, xuất khẩu cá ngừ sang EU tăng 27%, Hàn Quốc tăng 15% so với cùng kỳ năm 2023. VASEP kỳ vọng, sau các Hội chợ thuỷ sản Quốc tế tại Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản… đơn hàng cho các doanh nghiệp có thể sẽ khởi sắc hơn và giá xuất khẩu sẽ tốt dần lên.
Tận dụng cơ hội, thích ứng với khó khăn
 |
| Xuất khẩu thủy sản dù có tín hiệu khởi sắc nhưng tăng trưởng vẫn còn chậm. |
Theo VASEP, xuất khẩu thủy sản dù có tín hiệu khởi sắc nhưng tăng trưởng vẫn còn chậm. Thời gian tới, doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn như chi phí đầu vào, phí vận chuyển liên tục tăng do căng thẳng Biển Đỏ làm cước vận tải tăng, chưa gỡ được thẻ vàng IUU, thuế chống trợ cấp; tình trạng dư cung, tồn kho nhiều, giá mua thấp, áp lực cạnh tranh lớn…
Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) mới đây đã công bố kết quả cuối cùng của đợt rà soát thuế chống bán phá lần thứ 19 (POR 19) đối với mặt hàng cá tra phi lê đông lạnh của Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ trong giai đoạn từ ngày 1/8/2021 đến ngày 31/7/2022. Mức thuế cuối cùng cho POR 19 đã được ấn định ở mức 0,18 USD/kg đối với 5 công ty. Kết quả này thấp hơn đáng kể so với những POR trước đó.
Cũng trong tháng 3/2024, DOC Hoa Kỳ đã công bố thuế chống trợ cấp sơ bộ với tôm Việt Nam, Ấn Độ và Ecuador, theo đó mức thuế chung của Việt Nam thấp hơn đáng kể so với 2 nước còn lại. Đây là những tín hiệu đáng mừng cho xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang Hoa Kỳ trong thời gian tới.
“Trong khi tôm của Ecuador và Ấn Độ đang bị cảnh báo về kháng sinh và vấn đề lao động sẽ là những cơ hội mới cho xuất khẩu thuỷ sản, đặc biệt là tôm của Việt Nam. Tuy nhiên, những vấn đề mà ngành tôm Ấn Độ đang phải đối mặt như lao động, môi trường, kháng sinh cũng là bài học để các doanh nghiệp Việt Nam thận trọng và nghiêm túc tuân thủ các quy định của thị trường nhập khẩu, cũng như các quy định trong nước để tránh như rào cản và động thái bảo hộ của thị trường”, VASEP khuyến nghị.
Năm 2024, ngành thủy sản đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 9,5 tỷ USD. Để đạt được con số này, Chủ tịch VASEP Nguyễn Thị Thu Sắc nhấn mạnh, cộng đồng doanh nghiệp thủy sản cùng các địa phương và cơ quan nhà nước cần tiếp tục chung tay gia tăng xuất khẩu tại các thị trường truyền thống. Đồng thời, thâm nhập và khai thác thêm các thị trường tiềm năng như Ấn Độ, Trung Đông, ASEAN… Các doanh nghiệp cần tiếp tục quan tâm, đầu tư và giữ vững thương hiệu chất lượng an toàn của thủy sản Việt Nam. Hy vọng các đơn hàng sẽ khởi sắc hơn và giá xuất khẩu cũng sẽ tốt dần lên.
VASEP và cộng đồng doanh nghiệp mong muốn Chính phủ, các bộ, ngành liên quan tiếp tục đồng hành trong các hoạt động cải cách thủ tục hành chính và có hỗ trợ nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp ngành thủy sản. Từ đó sẽ giải quyết được bài toán của từng lĩnh vực ngành hàng như: vấn đề chất lượng giống tôm, giống cá tra, thức ăn nuôi thủy sản, cải thiện năng suất và giảm giá thành sản xuất…
Cục Thủy sản cũng lưu ý, các doanh nghiệp thủy sản cần tiếp tục tổ chức sản xuất liên kết theo chuỗi. Ngoài yêu cầu về giảm phát thải, tăng sản xuất xanh thì phúc lợi động vật cũng là vấn đề đặt ra đối với lĩnh vực nuôi trồng thủy sản. Đây không chỉ là nhu cầu của thị trường trong nước mà còn là xu hướng thị trường tiêu dùng thế giới thời gian tới, từ đó sẽ giúp xuất khẩu thủy sản phát triển bền vững, ổn định, tăng giá trị.
