Cá nhám là cá gì?
Cá nhám (hay còn được gọi là cá mập con, cá mập sữa, cá mập cá) là loài cá thuộc họ cá nhám đuôi dài, chi cá sụn. Chúng có đặc điểm là loại có kích thước nhỏ, chiều dài trung bình không vượt quá 3.3m và không nặng quá 88.4kg; thân màu nâu đen, bụng màu trắng nhạt, viền các vây màu đen nâu; miệng nhỏ, có một đôi râu ở phần hàm trên; răng dẹt, kích thước nhỏ được phân thành 3 chạc. Chạc giữa lớn nhất hình tam giác cạnh bên có 1 – 2 răng cưa nhỏ.
Do đó chúng ta có thể khẳng định dù chúng có tên gọi là cá mập con nhưng không phải là cá mập. Do vậy thức ăn chủ yếu của chúng là các loài tôm, cua và cá nhỏ.
Địa bàn phân bố của chúng tương đối rộng, trải dài từ vùng biển Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và rải rác tại một vài khu vực ở Nam Phi, Biển Đỏ và biển Ả Rập. Tại Việt Nam chúng có ở một số vùng biển như Quy Nhơn (Bình Định), Bình Thuận…
Song việc đánh bắt cá nhám cũng gặp phải nhiều khó khăn. Bởi ngày nay số lượng cá nhám tự nhiên không còn nhiều, chúng lại là loài sống đơn lẻ, thường lặn sâu dưới đấy đại dương và chỉ nổi lên tầng nước mặt để săn mồi vào ban đêm. Ngay cả lưới kéo hay thả câu cũng không dễ để bắt được chúng.
Những điều này làm cho cá nhám không được bán rộng rãi trên thị trường. Hiện nay, bạn có thể tìm và đặt trước để có thể mua được cá nhám ở một số khu chợ hải sản hoặc siêu thị lớn và chủ yếu mua tại các trang online chuyên bán cá, hải sản uy tín. Chúng được rao bán với giá từ 300.000 - 890.000 đồng/con tùy cân nặng. Riêng với phần cá đã được làm sẵn, cắt khoanh thường bán với giá trung bình khoảng 250.000 đồng/kg.
Cá nhám có phải cá mập con không?
Trong họ nhà cá nhám đuôi dài thì cá nhám là loài nhỏ nhất với chiều dài trung bình chỉ khoảng 3m, nặng tầm 69kg và hiếm có con nào trên 88 kg. Cá Nhám rất hung dữ và bơi nhanh. Thức ăn chủ yếu của loài này gồm tôm, cua và một số loài cá nhỏ khác hẳn với cá mập có kích thước lớn với chiều dài tầm 4 – 5.2m và có thể đạt trọng lượng lên tới 1100kg.
Toàn thân cá nhám và vây nhám phủ một màu nâu đen với bụng trắng nhạt. Quanh cơ thể phủ da răng cưa nhỏ và mịn với màu xanh đậm ở trên và trắng ở dưới. Khi chết thì chuyển sang màu trắng. Còn cá mập có bụng màu trắng là lưng màu xám hoặc xanh.
Cơ thể cá nhám rộng ở giữa và thon về hai đầu giống hình thoi. Tùy vây ở đuôi phía trên thanh mảnh và dài. Ngực thẳng, rộng và tai tròn. Vây lưng đầu tiên xuất hiện ở giữa vây ngực và vây chậu, chiều dài bằng vây chậu. Hai vây còn lại nhỏ. Đầu hẹp với mõm nón ngắn. Cá mập thì đuôi cân đối, hai vây kích thước bằng nhau.
Tóm lại, qua những khác biệt trên đây thì dù có tên là cá mập con, cá mập sữa… nhưng cá nhám không phải là cá mập mà cá nhám và cá mập và họ hàng xa của nhau có chung chi là cá sụn.
Cách chọn mua cá nhám tươi ngon
Để chọn mua được những con cá nhám tươi ngon, các bạn có thể chú ý vào những đặc điểm sau:
Đối với cá sống
Bạn quan sát và chọn những con còn bơi khỏe; da cá sáng không trầy xước; mắt sáng, trong, mống mắt nhìn rõ; phần mang vẫn đỏ tươi; không chọn con có thân bị bầm, dập, có mùi hôi, bụng cá lép và hậu môn lòi ra.
Đối với những con cá đã làm sẵn và cắt khoanh
Bạn nên chọn phần thịt rắn chắc và đàn hồi tốt; mắt sáng, trong, mống mắt nhìn rõ; ma cá sờ vào có độ nhám, vẩy còn bám chặt vào da cá chứ không bong, tróc; cá không có tiết chất nhớt nhầy.
Từ cá nhám có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như: cá nhám kho nghệ, cá nhám nướng, cá nhám nấu canh măng chua, cá nhám nhúng dấm…
Cá nhám nấu món gì?
Mặc dù cá nhám rất quý hiếm nhưng cách chế biến loại cá này thì khá đơn giản mà bạn có thể dễ dàng làm ngay tại nhà.
Cá nhám nhúng giấm
Như mọi người vẫn biết, từ trước đến nay dấm là nguyên liệu giúp khử mùi rất tốt cho các loại thịt. Ấy vậy mà khi biến tấu lại thành "trợ thủ đắc lực" cho món cá nhám đem đến những bất ngờ thật khó quên.
Để chế biến món này, bạn cần có: 2kg cá tươi, nửa lít giấm, 1-2 trái dừa nước, 3 cây sả, ớt, rau và các loại gia vị. Khi nấu, bạn chỉ cần băm nhuyễn tỏi ớt rồi phi vàng trước cho thơm. Sau đó cho giấm và nước dừa vào rồi đun sôi. Khi nước sôi thì cho cá đã được thái lát vào rồi nêm nếm cho vừa miệng là được.
Từ ánh nhìn đầu tiên, món cá nhám nhúng dấm tạo được thiện cảm cực kì ấn tượng. Nước dùng chua chua ngọt ngọt thoang thoảng hương thơm từ sả quả là cuốn hút, cá nhám thì tươi ngon săn chắc thịt, chấm phá thêm 1 ít gừng nữa đúng là khó cưỡng.
Canh chua cá nhám nấu măng
Để làm món này, bạn cần có các nguyên liệu gồm: 1-2 kg cá, 3 quả cà chua, 1/2 kg măng chua, cà bắp, bạc hà, giá vừa đủ ăn, ớt đỏ, hành đỏ, ngò, tỏi và một số gia vị khác. Đầu tiên là rửa sạch cá rồi ướp với 2 muỗng nước mắm, 1 muỗng cafe bột nêm.
Làm nóng chảo, phi tỏi, ớt băm trước cho thơm rồi xào cùng cà chua. Tiếp đến đổ vào khoảng 1.5 lít nước sôi rồi cho cá vào nấu cùng. Đun trong 30 phút rồi cho măng chua vào nấu tiếp.
Sau đó nêm nếm, cho gia vị và bỏ đậu bắp, bạc hà, ớt đỏ rồi nấu thêm 5-10 phút. Cuối cùng là múc ra bát và thưởng thức. Ta cũng có thể cho thêm giá, tiêu, ngò để món ăn được hấp dẫn hơn.
Cá nhám kho với nghệ
Bạn cần chuẩn bị 400gr cá nhám đã được phi lê cắt khứa sẵn,100gr củ nghệ tươi giã nhỏ, 1 muỗng cafe tỏi băm, 1/2 muỗng cafe muối, 1/3 muỗng cafe tiêu, 1 muỗng cafe bột nêm, 1 muỗng cafe dầu ăn, 4 trái ớt sừng. Đầu tiên cần ướp cá với muối, tiêu, tỏi, nghệ, bột nêm, dầu ăn trong khoảng 10 phút để các miếng cá thấm gia vị. Đem cá ướp được kho với nghệ. Chú ý nên để lửa nhỏ để cho cá thấm gia vị. Món này ngon nhất khi ăn kèm với bún tươi hoặc cơm.
Cá nhám có tác dụng gì?
Không chỉ là món ăn ngon, loại cá này còn rất tốt cho sức khoẻ. Theo đó, thịt cá nhám rất giàu dinh dưỡng khi có chứa hàm lượng cao chất protid cùng nhiều chất khác như: 1,9% lipid, 0,5% acid béo, omega-3, canxi và phốt pho… Ngoài ra, thịt của chúng khá ngon khi có vị ngọt, mặn tính bình và không có độc nên có thể chế biến thành các món ăn nâng cao sức khỏe, bồi bổ cơ thể rất tốt.
Đối với y học, cá nhám có tính bình, không độc nên giúp bồi bổ cơ thể. Đặc biệt là phần gan của cá nhám tuy có vị đắng nhưng lại là vị thuốc quý giúp bổ tạng, sáng mắt. Khi nấu cá nhám với râu ngô có tác dụng rất tốt cho người bị đái tháo đường.
Còn da cá (cả khô lẫn tươi) khi nấu với nước cùng một chút muối có tác dụng giảm sưng và ngứa ở ngón tay. Do gan cá nhám chứa hàm lượng lớn vitamin A và D nên nếu sử dụng dầu gan cá nhám thường xuyên cũng rất có lợi cho sức khỏe.