| Loài gà sắp biến mất trên trái đất vừa xuất hiện tại rừng đặc dụng Pù Hu quý hiếm cỡ nào? |
 |
| Gà lôi chân trắng thuộc loài động vật hoang dã, quý hiếm |
Loài chim quý với những đặc tính sinh học độc đáo
Gà lôi trắng (tên khoa học: Lophura nycthemera) là một loài chim quý hiếm thuộc họ Trĩ, bộ Gà. Chúng được xếp vào Nhóm IB trong danh mục động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm theo Nghị định 84/2021 của Chính phủ, phản ánh mức độ cần được bảo vệ cao nhất. Thông tin từ Ban Quản lý rừng đặc dụng Nam Quảng Trị ngày 12/8 vừa qua cũng xác nhận sự hiện diện của loài này cùng hàng chục loài gà quý hiếm khác trong khu vực.
Đây là loài chim có kích thước lớn, con trống trưởng thành có thể nặng tới 2kg, trong khi con mái nhỏ hơn, khoảng 1-1,4kg. Điểm đặc biệt nhất của gà lôi trắng chính là sự khác biệt về ngoại hình giữa hai giới. Khi còn nhỏ, cả gà trống và mái đều có bộ lông màu nâu điểm xuyết các dải đen. Tuy nhiên, khi trưởng thành, con mái giữ nguyên màu lông này để ngụy trang, còn con trống "thay áo" mới với bộ lông trắng muốt nổi bật, phần bụng có thể mang màu xanh đen hoặc trắng tùy theo phân loài. Gà trống còn gây ấn tượng mạnh với chiếc đuôi dài từ 40-80 cm, khuôn mặt phủ da trần màu đỏ nhung, mào lông đen dài và đôi chân đỏ tía, giúp dễ dàng nhận diện trong tự nhiên.
Về tập tính, gà lôi trắng sống định cư và có tính xã hội cao, thường đi thành đàn nhỏ 5-10 cá thể. Môi trường sống ưa thích của chúng là các cánh rừng thưa, đặc biệt là rừng gỗ xen lẫn tre nứa dọc theo khe suối ở độ cao từ 300m đến 1.800m. Ban ngày, chúng cần mẫn kiếm ăn trên mặt đất và thường nghỉ trưa trong các bụi rậm kín đáo. Khi đêm xuống, chúng bay lên các cành cây cao để ngủ nhằm trốn tránh kẻ thù. Mùa sinh sản của gà lôi trắng kéo dài từ cuối xuân đến hè, mỗi lứa con mái chỉ đẻ từ 4-7 trứng và ấp trong khoảng 24 ngày. Trên thế giới hiện có 15 phân loài gà lôi trắng được ghi nhận, phân bố từ Đông Nam Á đến Trung Quốc, trong đó Việt Nam là một trong những khu vực sinh sống quan trọng.
 |
| Gà lôi trắng là một loài chim lớn, dài khoảng 125 cm. Khi còn nhỏ, gà trống và gà mái đều có lông màu nâu, ngoài ra có những dải lông màu đen. Khi lớn gà mái sẽ giữ nguyên lông màu nâu, còn gà trống lớn lên sẽ bắt đầu thay lông sang màu trắng. |
Bị đe dọa nghiêm trọng bởi nạn săn bắt và mất môi trường sống
Giá trị lớn về sinh thái, văn hóa và là nguồn gen quý đã biến gà lôi trắng thành mục tiêu của các hoạt động trái phép. Đây chính là nguyên nhân cốt lõi khiến loài chim này bị đẩy đến tình trạng nguy cấp và phải ghi danh vào Sách Đỏ Việt Nam. Hai mối đe dọa lớn nhất đối với sự tồn vong của chúng là nạn săn bắt, buôn bán trái phép và việc mất đi môi trường sống tự nhiên.
Các hoạt động khai thác rừng thiếu kiểm soát, chuyển đổi đất rừng đã làm thu hẹp và phân mảnh nghiêm trọng sinh cảnh của gà lôi trắng, khiến chúng mất nơi trú ẩn, kiếm ăn và sinh sản. Song song đó, tình trạng săn bắt để lấy thịt, làm cảnh hoặc buôn bán vẫn diễn ra âm thầm nhưng vô cùng khốc liệt. Vẻ đẹp nổi bật của con trống vô tình lại khiến chúng dễ bị phát hiện và trở thành đối tượng săn lùng hàng đầu.
Tính nghiêm trọng của vấn đề được thể hiện qua các bản án nghiêm khắc của pháp luật. Điển hình như vụ việc một nông dân tại Nghệ An bị kết án 6 năm tù vì hành vi mua bán trái phép cá thể gà lôi trắng. Điều này cho thấy sự quyết liệt của cơ quan chức năng, đồng thời gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về hậu quả của việc xâm hại các loài động vật hoang dã nguy cấp.
Để bảo vệ gà lôi trắng khỏi nguy cơ tuyệt chủng, việc kiểm soát chặt chẽ hoạt động săn bắt và thực thi pháp luật là yếu tố then chốt. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng, đặc biệt là người dân sống gần rừng, về giá trị và tầm quan trọng của việc bảo tồn đa dạng sinh học. Bảo vệ gà lôi trắng cũng chính là bảo vệ sự nguyên vẹn của hệ sinh thái rừng Việt Nam, nơi còn có nhiều loài quý hiếm khác như gà tiền mặt vàng, trĩ sao, gà lôi hông tía... cũng đang cần được chở che.
| Ngày 3/4, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, tham nhũng, buôn lậu và môi trường Công an tỉnh Thái Bình (cũ) đã khởi tố, bắt tạm giam ông Thái Khắc Thành (SN 1980, trú tỉnh Nghệ An) để điều tra về hành vi vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm theo khoản 2, Điều 244 Bộ Luật Hình sự. Trước đó một ngày, lực lượng chức năng kiểm tra tại đường DH07, xã Song An, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình (cũ) thì phát hiện một ô tô đang vận chuyển 10 con vật nghi là gà lôi trắng. Tài xế khai chở số động vật này theo yêu cầu của ông Thái Khắc Thành. Khám xét khẩn cấp nơi ở của ông Thành, cơ quan điều tra thu giữ thêm 3 con gà lôi trắng. Theo kết quả điều tra, tổng cộng ông Thành đã nuôi, vận chuyển, mua bán 13 con gà lôi trắng. Mới đây, TAND khu vực 5 - Hưng Yên xét xử sơ thẩm đã tuyên phạt ông Thái Khắc Thành 6 năm tù về tội danh nêu trên. |
