Tầm bóp
 |
| Cây tầm bóp mọc dại nhiều nơi tại nViệt Nam. |
Cách đây không lâu, mạng xã hội lan truyền bức ảnh chụp giá bán một khay quả tầm bóp của du học sinh người Việt Nam ở Nhật Bản khiến nhiều người ngạc nhiên. Theo đó, một khay quả tầm bóp 100 gam có giá 338 yên, tương đương hơn 60.000 đồng. Trong khi đó, tại Việt Nam, quả tầm bóp được xem như một quả dại, mọc rất nhiều ở bờ ruộng, hái một lúc là được cả rổ, chẳng tốn xu nào.
Theo Đông y, cây tầm bóp có vị đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, tiêu đờm, chỉ khái. Loại thảo dược này được y học cổ truyền sử dụng phổ biến trong các bài thuốc chữa ho nhiều đàm, tiểu đường, mụn nhọt ở vú.
Khoa học hiện đại cũng chứng minh một số hiệu quả của quả tầm bóp. Phân tích của các khoa học cho thấy, trong quả tầm bóp chứa các thành phần chính là: Nước, chất béo, chất xơ, protein, đường, cacbohidrat, vitamin C, các khoáng chất: Lưu huỳnh, sắt, kẽm, magie, canxi, photpho, clo, natri.
 |
| Tại nhiều nước, quả tầm bóp được gọi là Golden berry, có giá bán đắt đỏ. |
Theo nghiên cứu từ trường đại học Houston (Mỹ), một số chất trong quả tầm bóp giúp chống lại sự phát triển của tế bào ung thư ở gan, phổi, cổ tử cung hay vòm họng. Đồng thời các chất này cũng giúp cải thiện hệ miễn dịch của cơ thể.
Ăn quả tầm bóp giúp bổ sung vitamin C, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh Scorbut (căn bệnh có biểu hiện chính là chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da hoặc lâu lành tổn thương do cơ thể thiếu hụt vitamin C).
Một số nghiên cứu khác cũng chỉ ra cây tầm bóp có những tác dụng như kháng khuẩn, giảm lượng đường trong máu, hạ huyết áp, chống co thắt, chống nấm, chống đông máu…
Quả lê ki ma
 |
| Lê ki ma là thứ quả dân dã ít có giá trị kinh tế tại Việt Nam nhưng rất đắt đỏ ở nước ngoài. |
Quả lê ki ma (hay còn gọi là quả trứng gà) là một loại cây ăn quả có nguồn gốc từ vùng Andes, Nam Mỹ. Ở Việt Nam, nó được trồng nhiều ở Cần Thơ, Hậu Giang. Lê ki ma còn được người Péru gọi là “vàng của người Incas” - một tộc người da đỏ ở miền nam châu Mỹ. Quả lê ki ma được các trang web truyền thông và y tế đánh giá cao, nó còn có thể dùng thay thế thức ăn chính khi thiếu hụt.
Ở Việt Nam, quả lê ki ma thường được bán với giá rẻ chỉ vài chục nghìn một cân nhưng trên các trang mạng bán hàng trực tuyến của nước ngoài như Amazon, giá của bột quả trứng gà lên đến 19,95 USD/ túi 240g, tính ra mỗi kg bột trứng gà có giá lên tới 1,9 triệu đồng/kg.
Có một số lý do quả lê ki ma được coi như một siêu thực phẩm và được đánh giá cao như vậy: Giàu dinh dưỡng hơn bơ, chống oxy hóa: Quả lê ki ma rất giàu dinh dưỡng như phốt pho, sắt, canxi, vitamin C... cũng như 17 loại axit amin cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra, giống như các loại rau củ quả có màu vàng khác, lê ki ma rất giàu β-caroten, có thể chống lại quá trình oxy hóa, bảo vệ mắt.
 |
| Lê ki ma được chứng minh là rất tốt cho sức khỏe. |
Hàm lượng chất xơ cao gấp đôi so với khoai lang, gấp 5-6 lần so với táo: Phần ăn được của quả lê ki ma có màu vàng trứng, giàu tinh bột, ít nước, vị ngọt như khoai lang, đặc biệt hàm lượng chất xơ trong 100 gam là 6,1 gam, cao hơn khoai lang gấp 2 lần và nhiều hơn táo gấp 5-6 lần. Quả lê ki ma giúp ăn ngon miệng, bổ tỳ, làm ẩm ruột và nhuận tràng.
Thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp có thể thay thế đường: Bột lê ki ma có thể dùng làm chất thay thế đường không chứa gluten. Theo Nature News, cứ 11 gam chất béo trong quả lê ki ma thì có 2 gam đường. Tuy nhiên chỉ số đường huyết của lê ki ma thấp nên nó giúp duy trì lượng đường trong máu ổn định, giúp kiểm soát tình trạng tăng đường huyết và tăng huyết áp liên quan đến bệnh tiểu đường tuýp 2.
 |
| Bột từ quả trứng gà có thể được sử dụng thay thế cho đường trắng khi làm bánh, chế biến món tráng miệng hoặc nhiều món ăn khác. |
Dầu từ lê ki ma có thể giúp chữa lành vết thương và tái tạo da: Theo thí nghiệm ống nghiệm, chiết xuất dầu hạt lê ki ma có thể giúp cá bị cắt cụt chi chữa lành vết thương và tái tạo da. Ngoài ra, quả lê ki ma có thể thanh nhiệt trong gan và phù hợp để sử dụng như một loại thuốc dùng cho người thiếu chất, sợ lạnh và đi tiểu nhiều lần.
Có thể làm giảm nguy cơ ung thư: Một loạt các chất chống oxy hóa trong lê ki ma có thể góp phần vào khả năng chống lại một số bệnh ung thư. β-sitosterol, một thành phần được tìm thấy trong loại quả này, là một dược phẩm dinh dưỡng chống ung thư.
Axit galic trong quả lê ki ma cũng hoạt động như một chất chống oxy hóa và giúp chống ung thư. Loại quả này cũng chứa pectin và tanin. Pectin có hoạt tính chống khối u trong khi tannin có thể chống lại đáng kể sự hình thành và phát triển của tế bào khối u.
Quả me rừng
 |
| Me rừng có nhiều tại vùng Tây Bắc nước ta |
Amla, tên khoa học là Indian Gooseberry, ở Việt Nam gọi là quả me rừng, là một loài cây quả có nguồn gốc từ Ấn Độ, trái màu vàng, vị chua và đắng nhẹ. Tại Việt Nam, loại quả này phổ biến nhất tại những vùng rừng núi Tây Bắc, trước đây là thứ quả mọc dại. Sau khi biết về giá trị dinh dưỡng của me rừng, nhiều người hái quả, mang bán với giá vài trăm nghìn mỗi kg.
Tạp chí Journal of Basic and Clinical Physiology and Pharmacology (JBCPP) từng mô tả, quả me rừng "là món quà thiên nhiên ban tặng cho con người, giúp tránh khỏi những cơn đau, giúp cuộc sống khỏe mạnh hơn". Một nghiên cứu trên Tạp chí Phòng chống Ung thư Châu Âu đã gọi quả này là "loại quả mọng thần kỳ để điều trị và ngăn ngừa ung thư". Một bài báo trên tạp chí Y khoa Pharmacological Research giải thích: "Mỗi bộ phận cây me rừng đều có tác dụng riêng trong việc điều trị bệnh. Nó có thể được sử dụng để điều trị hữu hiệu nhiều bệnh tật cho con người".
Một trong những phát hiện đáng chú ý cho thấy, quả me rừng là thực phẩm có hàm lượng chất chống oxy hóa cao nhất trên thế giới. Bột khô của quả đã đánh bại "nhà vô địch" đinh hương về lượng chất chống oxy hóa (tính theo trọng lượng), thậm chí gấp hơn 371 lần so với quả việt quất, hàm lượng Vitamin C gấp 20 lần so với quả cam. Ngoài ra, các chất phytochemical, chẳng hạn như tannin và flavonoid trong quả đóng một vai trò trong việc ngăn ngừa ung thư.
 |
| Nhiều nghiên cứu chứng minh một số chất trong me rừng có tiềm năng chữa bệnh tốt. |
Một số nghiên cứu chỉ ra, quả me rừng là một trong ba nhân tố quan trọng làm nên công thức Triphala - một trong những bài thuốc lâu đời của y học cổ truyền Ấn Độ, giúp điều trị xơ vữa động mạch, tiểu đường, các tật về nhãn khoa, xương khớp, béo phì... Trong một nghiên cứu trên Tạp chí Quốc tế về Khoa học Thực phẩm và Dinh dưỡng, khi những người mắc tiểu đường dùng khoảng nửa thìa bột quả me rừng mỗi ngày, cholesterol giảm 35% đến 45% trong vòng 3 tuần, tương đương với việc dùng thuốc giả dược trong 6 tháng.
Quả này cũng có tác dụng tuyệt vời đối với các vấn đề tiêu hóa như táo bón. Nó còn giúp chống lại sự lão hóa nhờ khả năng làm chậm quá trình thoái hóa tế bào và kéo dài tuổi thọ. Ăn me rừng thường xuyên cũng có thể giữ cho lượng đường trong máu của bạn được kiểm soát và thậm chí giúp giảm cholesterol LDL.
Theo HDT, bạn có thể chế biến me rừng đa dạng: làm nước ép, muối, sử dụng dạng bột khô, làm ô mai, vắt lấy nước, dầm đường... Quả này được một số nơi bán, giá có thể lên đến nửa triệu đồng mỗi kg.
Chanh leo
 |
| Chanh leo là loại quả có mùi thơm hấp dẫn, được nhiều người yêu thích. |
Chanh leo được trồng phổ biến khắp nước ta, là thứ quả bình dân với giá 20.000 - 30.000 đồng/kg… Tuy nhiên, ở Trung Quốc, Ấn Độ và nhiều quốc gia khác, nó được mệnh danh là "dược vương" trong các loại trái cây, được săn lùng và tìm kiếm.
Tờ Hoàn Cầu (Trung Quốc) dẫn nguồn một nghiên cứu so sánh rằng một quả chanh leo có giá trị tương đương với 10 quả táo - một loại trái cây vốn được xếp đầu bảng về giá trị với sức khỏe.
Thực sự, chanh leo rất giàu axit amin cần thiết cho nhu cầu của cơ thể con người bao gồm một loạt các vitamin và carotenoids, giúp duy trì sự trẻ trung, chống lão hóa, cải thiện khả năng miễn dịch...
Một số tác dụng đáng chú ý của chanh leo
 |
| Chanh leo có thể chế biến thành nhiều loại đồ ăn, đồ uống ngon miệng. |
Hạ huyết áp: Chanh leo chứa nhiều chất xơ và vitamin có thể làm giảm huyết áp, bệnh nhân mắc bệnh cao huyết áp được khuyên là nên chọn loại trái cây này để ăn thường xuyên.
An thần, hỗ trợ giấc ngủ: Chanh leo được xem là loại thuốc an thần tự nhiên tốt nhất trong nhóm hoa quả bởi nó có tác dụng giống như thuốc ngủ, giúp cơ thể có thể nhanh chóng được ru ngủ và chìm vào giấc ngủ sâu.
Thải độc, loại bỏ cặn bã thừa trong cơ thể: Nghiên cứu phát hiện ra rằng chanh leo có tác dụng mạnh trong việc vệ sinh đường ruột và giữ cho hệ thống thần kinh trở nên cân bằng hơn. Theo nghiên cứu, khi ăn chanh leo, những chất cặn bã và độc hại tích tụ trong đường ruột sẽ được "tẩy" một cách tự nhiên và bài tiết ra ngoài, ngăn chặn vi khuẩn có hại sản sinh trong đường ruột.
Dưỡng nhan, làm đẹp: Chanh leo rất giàu protein, chất xơ, vitamin và hơn 100 loại các chất lành mạnh khác. Ngoài tác dụng giải độc để dưỡng nhan, làm đẹp da, chanh leo còn có thể thanh nhiệt giải độc cho toàn bộ cơ thể, từ đó hỗ trợ tốt việc chống lão hóa, có hiệu quả trong điều trị mụn trứng cá và các loại bệnh phát triển ngoài da.
