Quả bưởi là quả gì?
Ở Việt Nam, bưởi thường được trồng ở các vùng quê, nổi tiếng hơn cả là bưởi Diễn ở Hà Nội, bưởi Đoan Hùng - Phú Thọ, bưởi Năm Roi, bưởi Tân Triều ở Biên Hòa và bưởi da xanh Bến Tre. Dù thuộc giống nào, tác dụng của quả bưởi ở các loại cũng không khác nhau nhiều.
Thông thường, mỗi năm cây bưởi cho thu hoạch một vụ. Mùa bưởi kéo dài từ khoảng đầu tháng 10 âm lịch cho đến hết Tết Nguyên Đán.
Bưởi là một loại quả thuộc chi Cam chanh, thường có màu xanh lục đậm hoặc xanh nhạt cho tới vàng khi chín. Khi bổ ra, bên trong cùi bưởi có những múi (thường là từ 12- 15 múi tùy kích thước quả) gồm vô số tép (có nơi gọi là tôm) mọng nước được bao bọc bởi lớp màng dày. Tép quả bưởi thường màu trắng, vàng nhạt hoặc hồng tùy loại bưởi.
Quả bưởi có hương vị thơm ngon, phù hợp với khẩu vị của nhiều người, thường là vị ngọt hoặc chua ngọt, đôi khi có quả bưởi kèm vị hơi đắng. Quả bưởi có nhiều kích thước tùy giống. Như bưởi Diễn chỉ có đường kính độ 15 cm, trong khi và nhiều loại bưởi, bưởi Thái Lan lại có có đường kính khoảng 18, thậm chí là 20 cm.
Bưởi được biết đến với hàm lượng vitamin C và chất chống oxy hóa cao. Loại quả này có lượng calo thấp đáng ngạc nhiên và có thể được sử dụng trong vô số công thức nấu ăn chứ không chỉ ăn múi tươi, từ nước trái cây và sinh tố cho đến món tráng miệng và món mặn.
Tùy theo sở thích, bạn có thể ăn bưởi trực tiếp, làm món bưởi nướng quế, bánh quy giàu đạm vị bưởi, cá hồi nướng sốt bưởi, kem bưởi hồng và nhiều món ngon khác. Bạn thậm chí có thể thêm bưởi vào món salad quinoa, bánh nướng hoặc thanh năng lượng tự làm.
Nhưng, điều gì làm cho bưởi trở nên đặc biệt? Trước hết, loại quả này chỉ có 65 calo mỗi khẩu phần. Trong khi đó, một khẩu phần táo hoặc dưa hấu cung cấp 84 calo. Bưởi có lượng calo thấp hơn hầu hết các loại trái cây nên rất lý tưởng cho những người ăn kiêng.
Một khẩu phần bưởi là khoảng 153 gam - đủ để bạn no và kiềm chế cơn đói. Chất xơ trong loại quả này sẽ tiếp tục ngăn chặn sự thèm ăn và giúp giảm lượng thức ăn hàng ngày. Bưởi cũng cung cấp hơn một nửa giá trị (DV) vitamin C hàng ngày, giúp hệ thống miễn dịch khỏe mạnh.
Một khẩu phần bưởi chứa: 65 calo; 16,4 gam carbs; 1,1 gam chất đạm; 0,2 gam chất béo; 2,5 gam chất xơ; 10,6 gam đường; 53% DV vitamin C; 10% DV vitamin A; 10% DV của beta-carotene; 5% DV của folate; 4% DV của kali; 3%DV của magie.
Nước ép bưởi cũng tốt cho sức khỏe, cung cấp một lượng lớn flavonoid, magie, kali, vitamin C và axit xitric. Đáng ngạc nhiên, vỏ bưởi cũng là một nguồn dinh dưỡng dồi dào, theo một đánh giá được công bố trên tạp chí Oxidative Medicine and Cellular Longevity tháng 1/2016.
Đáng chú ý: Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng vỏ bưởi sấy khô chứa đầy polyphenol, flavonoid và các hợp chất hoạt tính sinh học khác. Những hóa chất này chống lại stress oxy hóa và điều chỉnh các hoạt động của tế bào thần kinh, chẳng hạn như tâm trạng, nhận thức và tính linh hoạt của não.
Đánh giá trên chỉ ra rằng vỏ bưởi tươi có hàm lượng naringin cao hơn so với vỏ khô. Flavonoid này đã được nghiên cứu về tác dụng có lợi đối với gan.
Một đánh giá vào tháng 4 năm 2018 đăng trên Tạp chí Thế giới về Tiêu hóa cho thấy naringin bảo vệ gan khỏi tổn thương oxy hóa và có thể giúp điều trị bệnh gan thông qua việc điều hòa chuyển hóa lipid và oxy hóa cholesterol, mặc dù khả năng hấp thu thấp. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để xác nhận tiềm năng điều trị của bưởi.
Những lợi ích cho sức khỏe từ quả bưởi
Bổ sung các chất dinh dưỡng, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể
Khi nghiên cứu quả bưởi, các nhà khoa học đã thấy nhiều loại vitamin và khoáng chất khác nhau, chúng đều rất tốt cho sức khỏe và giúp tăng cường hệ miễn dịch
So với những loại khác trong nhóm cây thuộc họ cam quýt, thì bưởi là quả có hàm lượng vitamin C nhiều nhất. Chất này có tính chống oxy hóa, giúp những tế bào trong cơ thể được bảo vệ khỏi sự nguy hại của virus hay vi khuẩn. Vì thế việc thường xuyên ăn bưởi sẽ mang lại cho bạn hệ miễn dịch tốt hơn, sức đề kháng dẻo dai hơn.
Vitamin A trong bưởi giúp bảo vệ cơ thể chống lại chứng viêm sưng. Ngoài ra, quả bưởi cũng giúp cung cấp một lượng nhỏ vitamin B, kẽm, đồng và sắt, làm tăng cường chức năng của hệ miễn dịch, tránh nhiễm trùng.
Quả bưởi có tác dụng hỗ trợ điều trị một số bệnh
Ngoài những chất đã kể trên, trong thành phần của quả bưởi còn có nhiều loại chất khác với rất nhiều tác dụng hỗ trợ điều trị các loại bệnh. Cụ thể như:
Quả bưởi giúp điều trị bệnh siêu vi: Bưởi có vị chua bởi một đặc tính gây chua có tên gọi khoa học là “naringin”. Naringin cũng là một flavonoid. Đây là nguồn chất chống oxy hóa vô cùng mạnh mẽ. Ngoài ra, Flavonoid còn có tính kháng vi khuẩn, virus và nấm men, chất này cũng giúp cơ thể chống ung thư và chống viêm hiệu quả. Hợp chất đó cũng hỗ trợ rất tốt trong việc chống lại bệnh cúm.
Quả bưởi hỗ trợ điều trị bệnh sốt rét: “Quinine” tự nhiên có trong bưởi là thành phần không dễ tìm thấy trong thực phẩm. Chất này hỗ trợ điều trị bệnh sốt rét.
Việc ăn bưởi hoặc uống nước ép quả bưởi giúp người bệnh sớm phục hồi sau cơn sốt. Nó giúp làm dịu cảm giác nóng rát khi cơ thể đạt đến nhiệt độ cao. Nước ép bưởi khi pha với nước có thể làm dịu cơn khát nhanh, giúp cơ thể giữ nước lâu hơn.
Quả bưởi làm giảm bệnh tiểu đường: Trong một số quả bưởi sẽ tìm thấy có vị đắng rất đặc biệt. Ít ai biết được chất tạo nên vị đắng này giúp cơ thể mẫn cảm đối với insulin, hỗ trợ trị liệu bệnh tiểu đường rất tốt. Vì thế, các y bác sĩ khuyến khích người tiểu đường nên ăn những quả bưởi đắng, vì chúng giúp trì hoãn tình trạng bệnh. Những quả bưởi đắng thường rất ít đường nên các bệnh nhân cứ yên tâm sử dụng nhé!
Quả bưởi tốt cho hệ tiêu hóa: hàm lượng chất xơ cao trong quả bưởi rất có ích đối với nhu động ruột, giảm chứng táo bón. Nếu bạn thường xuyên gặp các vấn đề về hệ tiêu hóa, hay bị táo bón, thì hãy ăn bưởi, bạn sẽ thấy điều này được khắc phục ngay lập tức.
Bưởi là loại thực phẩm giúp ích trong việc giải quyết các vấn đề khó tiêu bằng cách làm dịu cơn nóng và kích ứng xuất hiện trong dạ dày. Bưởi cũng giúp cải thiện sự lưu thông của các loại dịch chất tiêu hóa – giúp làm dịu bài tiết của đường ruột đồng thời điều chỉnh hệ bài tiết luôn hoạt động tốt.
Quả bưởi tốt cho hệ tuần hoàn: Lượng kali cao trong bưởi làm thúc đẩy lưu thông máu, điều hòa huyết áp khiến hệ tuần hoàn hoạt động tối ưu.
Quả bưởi tốt cho xương: kali cao trong bưởi cũng giúp xương chắc khoẻ, giúp phòng ngừa bệnh loãng xương. Ăn bưởi giúp điều trị chứng chuột rút viêm xương khớp..
Quả bưởi làm giảm những nguy cơ như đau tim, đột quỵ, bảo vệ não bộ: Một loại flavanoid trong bưởi có khả năng tăng cường chức năng huyết quản và tiêu viêm, làm giảm nguy cơ đột quỵ, bảo vệ não bộ. Đặc biệt, quả bưởi đào (loại bưởi mà múi bưởi có màu hồng) rất tốt cho tim mạch vì có chứa nhiều chất chống oxy hóa.
Quả bưởi tốt cho bà bầu: Trong bưởi cũng có nhiều acid folic (vitamin B11) rất tốt cho phụ nữ mang thai.
Quả bưởi giúp giảm stress: sau khi uống nước bưởi cùng nước chanh theo tỷ lệ 1:1 giúp thúc đẩy năng lượng nhanh chóng. Đây như là một loại nước thần khiến cơ thể tươi tỉnh, khỏe khoắn và tăng cảm giác ngon miệng khi ăn, nâng cao sức chịu đựng và giảm căng thẳng trong cuộc sống.
Tác dụng làm đẹp của quả bưởi
Giúp giảm cân: Bưởi được xem là một loại hoa quả giúp giảm cân tự nhiên. Đây là loại quả chứa rất ít calo nhưng lại là một loại trái cây bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe.. Trong một quả bưởi, có đến hơn 15 loại vitamin và khoáng chất.
Các nghiên cứu thực tế cho thấy, bưởi chính là một trong những loại hoa quả chứa hàm lượng calo thấp nhất bởi quả bưởi cung cấp một lượng chất xơ rất cao, giúp giảm bớt những cơn đói, giúp tránh tình trạng ăn quá nhiều. mùi thơm của bưởi sẽ làm giảm cảm giác đói bụng.
Quả bưởi còn giúp kích thích sản sinh hormone cholecystokinin – một loại hormone có khả năng điều hòa các chất dịch tiêu hóa và hoạt động như một chất ức chế cơn đói. Vì thế, khi ăn bưởi, cơ thể chúng ta sẽ giảm cảm giác thèm ăn các loại đồ ăn khác. Chính vì vậy, chúng ta có thể thêm nó vào thực đơn hằng ngày mà không sợ tăng cân.
Khi nghiên cứu, các nhà khoa học cũng tìm thấy enzyme - carnitine palmitoyltransferase trong bưởi. Đây là một loại enzyme giúp loại bỏ chất béo. Đối với những trường hợp cần giảm cân và việc ăn nhiều bưởi sẽ giúp cân nặng giảm đi đáng kể.
Các chuyên gia dinh dưỡng gợi ý thực đơn cho người thừa cân như sau: Hàng ngày, bạn hãy ăn nửa quả bưởi trước bữa ăn, liên tục trong 12 tuần trở lên. Với cách này, bạn sẽ sớm có được cân nặng như ý muốn.
Ăn bưởi nhiều giúp làm đẹp da: Quả bưởi chứa hàm lượng vitamin C cao. Đây là một chất chống oxy hóa mạnh giúp tiêu diệt các gốc tự do, có thể làm mờ các đốm trên da. Vitamin C có vai trò trọng yếu đối với sự hình thành collagen, tăng cường chức năng của các lỗ chân lông trong da, giúp mau lành những viết thương ở ngoài da và giúp da căng mịn. Việc ăn bưởi thường xuyên sẽ khiến làn da của bạn trở nên mịn màng, căng bóng.
Ngoài ra, không chỉ riêng dinh dưỡng từ múi bưởi mới mang lại công dụng. Theo các bài thuốc dân gian, vỏ quả bưởi còn được dùng để chữa ăn uống không tiêu, đau bụng. Không những thế, còn chiết xuất pectin làm thuốc cầm máu từ vỏ hạt bưởi. Bột than hạt bưởi có thể làm thuốc chữa chốc đầu thường gặp ở trẻ nhỏ.
Những món ăn từ Bưởi mà bạn không nên bỏ qua
Bưởi là loại quả thơm, ngon, bổ dưỡng, dễ sử dụng cho tất cả mọi lứa tuổi và giá cả phù hợp cho mọi nhà. Nếu bạn là một người nội trợ thông minh thì không nên bỏ qua các cách chế biến loại quả này dưới đây để giúp gia đình bạn có những bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng hơn.
Chè bưởi
Là món ăn có tác dụng thanh nhiệt, phù hợp với mọi người và rất dễ chế biến.
Chuẩn bị: cùi bưởi, đậu xanh bóc vỏ, nước cốt dừa, phèn chua, muối, đường, nước hoa bưởi, bột năng.
Cách nấu chè bưởi đậu xanh:
Cùi bưởi đem cắt hạt lựu sau đó bóp nhẹ với muối sau đó ngâm trong nước phèn chua để loại bỏ vị đắng rồi rửa sạch cho vào nồi.
Trộn đều cùi với đường và thêm một ít nước rồi đun lửa nhỏ cho đến khi đường tan hết. Sau đó lăn đều với bột năng.
Đun sôi nước và cho lượng cùi trên vào, đến khi cùi chín nổi lên thì vớt ra cho vào nước đá để giữ độ giòn, vớt ra và để ráo nước.
Ngâm đậu vào nước ấm rồi hấp cho đến khi chín và khô hẳn thì lấy ra.
Hòa bột năng vào nước rồi đổ vào nồi, khuấy đến khi chè sánh lại, tiếp theo cho cùi đã sơ chế và đậu vào, điều chỉnh lửa nhỏ.
Cho nước hoa bưởi vào để chè thơm hơn.
Mứt vỏ bưởi
Là món ăn vặt lạ miệng vừa chữa ho vừa không tăng cân phù hợp với tất cả chị em.
Nguyên liệu: Muối hạt, rượu trắng, đường, và không thể thiếu vỏ bưởi.
Thực hiện:
Sơ chế: Vỏ bưởi đem rửa sạch, cắt khúc nhỏ, ngâm qua một đêm với muối hạt.
Luộc vỏ để loại bỏ vị cay, sau đó vắt khô nước. Luộc thêm 15 phút nữa và vắt khô nước lần thứ 2.
Trộn đều vỏ đã sơ chế và đường vào một nồi nhỏ rồi để ngâm qua đêm.
Đổ rượu trắng vào vừa đủ và đun trên bếp lửa nhỏ. Đảo liên tục đến khi vỏ hơi vàng, đường kết tinh vào vỏ là được. Vậy bạn đã có ngay món ăn vặt thơm ngon rồi đấy.
Cocktail bưởi
Là một món đồ uống hữu dụng cho những ai đang giảm cân, an toàn mà mang lại hiệu quả như mong muốn.
Chuẩn bị: Bưởi đã tách vỏ và hạt, đường, lá bạc hà, quả cherry (nếu có), nước sôi.
Thực hiện: Cho bưởi vào máy xay, xay nhuyễn, lọc và bỏ phần cặn.
Hòa đường vào nước đã đun sôi sau đó hòa chung vào cốc phần nước mới lọc được.
Thêm đá xay, trang trí bằng lá bạc hà và cherry đã được ngâm muối lên là bạn đã có ngay một ly cocktail bưởi ngon miệng.
Một số cách chế biến khác của bưởi: Nước ép bưởi; Sinh tố bưởi; Salad bưởi; Gỏi bưởi; Chè bưởi nếp lá dứa....
Ăn nhiều bưởi có gây nguy hiểm gì không?
Hiện nay, nhiều người truyền tai nhau cách giải độc bằng bưởi, chế độ ăn kiêng và làm sạch gan với nước ép bưởi. Mặc dù có lợi cho sức khỏe, nhưng bưởi không phải là thuốc chữa bách bệnh và không nên coi như vậy. Trên thực tế, có thể lợi bất cập hại khi dùng bưởi quá mức, đặc biệt nếu bạn đang phải sử dụng một số loại thuốc.
Trước hết, bưởi có hàm lượng axit citric cao. Axit citric là một hợp chất tự nhiên mang lại vị chua cho trái cây họ cam quýt. Như Bệnh viện Cleveland (Mỹ) đã chỉ ra, trái cây họ cam quýt và nước ép có thể gây ra chứng ợ nóng hoặc làm cho chứng ợ nóng trở nên tồi tệ hơn. Nếu ăn quá nhiều bưởi, bạn có thể bị đau ngực, nóng rát cổ họng và ngực, có vị chua hoặc đắng trong miệng và các triệu chứng ợ chua khác.
Loại quả này có thể không phải là lựa chọn tốt nhất cho những người mắc hội chứng ruột kích thích (IBS). Theo Tổ chức quốc tế về rối loạn tiêu hóa, tình trạng đường tiêu hóa này ảnh hưởng đến 10 đến 15% dân số thế giới. Khoảng 40% những người mắc bệnh IBS nhẹ, trong khi 25% báo cáo các triệu chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Đầy hơi, đau dạ dày và đại tiện thất thường đều là những triệu chứng phổ biến của IBS.
Cảnh báo: Như Hiệp hội Nghiên cứu Đường ruột Canada lưu ý, trái cây họ cam quýt, trong đó có bưởi, có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa ở một số người mắc IBS. Những thực phẩm này có thể gây kích ứng dạ dày và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bạn.
Ngoài ra, bưởi rất giàu chất xơ. Khi tiêu thụ quá mức, chất dinh dưỡng này có thể gây đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón, đau bụng và chán ăn. Nó cũng có thể liên kết với sắt, kẽm, magie và các khoáng chất khác, dẫn đến thiếu hụt chất dinh dưỡng. Riêng bưởi không có khả năng gây ra những vấn đề này, nhưng nếu chế độ ăn uống của bạn đã có nhiều chất xơ, nó có thể gây rối loạn tiêu hóa (khi tiêu thụ với số lượng lớn).
Bưởi có thể tương tác với thuốc
Theo Cơ quan Y tế Anh (NHS), bưởi và thuốc kê toa có thể là một hỗn hợp chết người. Furanocoumarins, một nhóm hóa chất trong loại quả này, có thể khiến một số loại thuốc đi vào cơ thể bạn nhanh hơn, làm tăng nguy cơ tác dụng phụ. Nước bưởi ép, chanh và các loại trái cây có múi khác cũng chứa các hóa chất này. Một đánh giá hồi tháng 3/2013 công bố trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Canada xác nhận những phát hiện này.
Các tác giả nói rằng một quả bưởi hoặc 190ml nước ép bưởi là đủ để tăng nồng độ thuốc trong máu. Ví dụ, uống thuốc ức chế canxi với nước ép bưởi có thể gây độc cho thận.
Cảnh báo: NHS cho biết, bưởi có thể tương tác với hơn 85 loại thuốc, bao gồm statin, corticosteroid, thuốc chống lo âu, thuốc kháng histamine, thuốc hạ huyết áp, thuốc chẹn kênh canxi và thuốc tâm thần, theo báo cáo của Harvard Health Publishing.
Nếu đang dùng bất kỳ loại thuốc nào trong số này, bạn có thể không nhận được những lợi ích sức khỏe của bưởi. Tuy nhiên, có nhiều cách khác để bổ sung thêm chất xơ, chất chống oxy hóa và vitamin C vào chế độ ăn uống, chẳng hạn như một số loại cam.
Mặt khác, bưởi an toàn cho những người khỏe mạnh. Chỉ cần lưu ý thưởng thức chừng mực. Bạn nên thay thế nước ngọt bằng nước ép bưởi để cắt giảm lượng calo và tăng lượng chất chống oxy hóa.