| Thị trường thương mại điện tử tiếp tục chứng kiến đà giảm mạnh về số lượng nhà bán hàng Thương mại điện tử toàn cầu: Bệ phóng mới cho hàng Việt vươn xa Thương mại điện tử mở đường xuất khẩu mới |
 |
| Ngành logistics Việt Nam hướng tới giải pháp đa phương thức, số hóa và logistics xanh. |
Thách thức toàn cầu đặt ra yêu cầu mới cho logistics
Thế giới đang bước vào một kỷ nguyên thương mại mới, rời xa mô hình chuỗi cung ứng dài và tập trung của thế kỷ trước, thay vào đó ưu tiên tính linh hoạt, an ninh và bền vững. Biến động địa chính trị, chủ nghĩa bảo hộ gia tăng cùng các yêu cầu khắt khe về môi trường đang đặt ngành logistics trước những thách thức sâu sắc. Xu hướng phân mảnh và khu vực hóa thương mại ngày càng rõ nét, thúc đẩy hình thành các hành lang kinh tế khu vực, đặc biệt tại châu Á – trung tâm tăng trưởng toàn cầu. Doanh nghiệp logistics vì vậy cần phát triển các giải pháp đa phương thức, tích hợp và linh hoạt để đáp ứng yêu cầu mới.
Một yếu tố quan trọng khác là chiến lược friend-shoring (ally-shoring), tức chuyển sản xuất sang các quốc gia đồng minh. Xu hướng này khiến thương mại ngày càng mang tính cục bộ, đồng thời gia tăng nhu cầu kết nối nội vùng phức tạp. Cùng với đó, các quy tắc xuất xứ và hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đòi hỏi doanh nghiệp logistics không chỉ am hiểu mà còn phải ứng dụng linh hoạt, từ đó vừa tuân thủ vừa tối ưu chi phí vận hành.
Song hành với xu hướng trên là sức ép xanh hóa. Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của Liên minh châu Âu đang trở thành rào cản mới, buộc các công ty vận tải chuyển sang nhiên liệu sạch, phương tiện điện và dịch vụ logistics bền vững. Trong 5 – 10 năm tới, vận chuyển xanh sẽ không còn là lựa chọn bổ sung mà trở thành yêu cầu bắt buộc, đồng nghĩa với chi phí gia tăng nhưng là xu thế không thể đảo ngược.
Tại Việt Nam, chi phí logistics hiện chiếm tới 16,8% GDP, cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu 10 – 12%. Đây là yếu tố làm giảm sức cạnh tranh hàng hóa, đòi hỏi giải pháp căn cơ. Trong đó, chuyển đổi số được xem là hướng đi trọng tâm. Các công nghệ như Blockchain, AI, Big Data không chỉ minh bạch hóa chuỗi vận hành, ngăn ngừa gian lận, mà còn rút ngắn thủ tục, tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả quản lý. Đồng thời, nhu cầu về logistics tích hợp, xuyên biên giới và quản lý kho bãi hiện đại – từ thương mại điện tử đến chuỗi lạnh – đang tăng mạnh, tạo áp lực nhưng cũng mở ra cơ hội lớn.
Thương mại điện tử xuyên biên giới là động lực thúc đẩy logistics
 |
| Hội thảo với chủ đề "Logistics cho thương mại điện tử xuyên biên giới: Xu hướng và giải pháp tối ưu" là một điểm nhấn tại FWC 2025. |
Thương mại điện tử xuyên biên giới được coi là động lực tăng trưởng tất yếu của kinh tế toàn cầu. Quy mô thị trường đạt 791,5 tỷ USD vào cuối 2024 và dự báo duy trì mức tăng trưởng trên 30% trong những năm tới. Với doanh nghiệp Việt, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, đây là cơ hội vàng để mở rộng thị trường quốc tế. Tuy nhiên, logistics phải trở thành bệ đỡ để biến tiềm năng thành sức mạnh thực sự.
Theo bà Nguyễn Thị Hoài An, Phó Chủ tịch Liên minh thương mại điện tử xuyên biên giới toàn cầu (ACBC Global), Chủ tịch ACBC Việt Nam, thương mại điện tử xuyên biên giới không chỉ là hạ tầng mới của thương mại thế giới mà còn là “cánh tay nối dài” của toàn cầu hóa, nơi giá trị được lưu thông không biên giới. Bà nhấn mạnh đây là “thời khắc vàng để bứt phá” của Việt Nam, khi đất nước sở hữu lợi thế vị trí địa lý, nguồn nguyên liệu phong phú, lực lượng lao động trẻ và khả năng chuyển đổi số nhanh.
Ở góc độ doanh nghiệp quốc tế, ông Xiao Qiuli, Tổng giám đốc Công ty TNHH Thương mại điện tử mua sắm toàn cầu Quảng Đông (GGBingo), cho rằng doanh nghiệp Việt có thể tận dụng mô hình thương mại điện tử để nhanh chóng nâng cao năng lực cạnh tranh. Bằng cách khai thác hiệu quả các kênh Amazon, TikTok Shop, Lazada, Shopee, JD.com…, doanh nghiệp sẽ gia tăng độ phủ và tối ưu doanh số. Thực tế cho thấy, chỉ riêng trên Amazon, trong hai năm qua có tới 17 triệu sản phẩm Việt được tiêu thụ, doanh thu tăng hơn 50%, minh chứng rõ ràng sức hút hàng Việt khi chất lượng và nguồn gốc được đảm bảo.
Tín hiệu tích cực này đặt ra yêu cầu phải tiếp tục hoàn thiện hạ tầng logistics, hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu chi phí và phát triển bền vững. Bên cạnh đó, xu hướng logistics xanh và logistics số cũng đang mở ra cơ hội mới. Dịch vụ logistics bền vững dự báo sẽ tăng trưởng kép trên 12% mỗi năm giai đoạn 2024 – 2030, trở thành lợi thế cạnh tranh cho các quốc gia đi trước trong quá trình chuyển đổi.
Trong bối cảnh đó, Đại hội thế giới Liên đoàn các Hiệp hội Giao nhận và Vận tải Quốc tế (FIATA World Congress – FWC 2025) lần đầu tổ chức tại Hà Nội từ ngày 6 – 10/10 tới là điểm nhấn quan trọng. Với hơn 1.000 đại biểu từ tập đoàn logistics hàng đầu, chuyên gia quốc tế và nhà hoạch định chính sách, sự kiện sẽ gồm hai hội thảo lớn: “Logistics cho thương mại điện tử xuyên biên giới: Xu hướng và giải pháp tối ưu” và “Tái cấu trúc thương mại toàn cầu – Thách thức và chiến lược thích ứng mới”. Đây là diễn đàn bàn sâu về các giải pháp thực tiễn, đồng thời giúp thế giới nhìn thấy một Việt Nam hội nhập mạnh mẽ.
FWC 2025 không chỉ mở ra cơ hội để hàng Việt tiếp cận thị trường quốc tế nhanh hơn, mà còn là dịp để Việt Nam xác định chiến lược thích ứng, nâng cao năng lực logistics và chủ động nắm bắt vị thế mới trong dòng chảy thương mại toàn cầu. Sự kiện này, cùng với động lực từ thương mại điện tử và chuyển đổi số, hứa hẹn tạo đà cho logistics Việt bứt phá, từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ thương mại thế kỷ 21.
