Ngành cảng biển Việt Nam được dự báo phục hồi trong năm 2021 |
Hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam đã có một năm sôi động bất chấp các dự báo về ảnh hưởng tiêu cực từ dịch COVID-19, được thúc đẩy bởi giá trị xuất khẩu cao đột biến. Chủ yếu đóng góp bởi các đơn hàng đi Mỹ.
Theo Tổng cục Thống kê, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa năm 2020 ước tính đạt 543,9 tỷ USD, tăng 5,1% so với năm trước; trong đó, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 281,5 tỷ USD, tăng 6,5%; nhập khẩu hàng hóa đạt 262,4 tỷ USD, tăng 3,6%. Cán cân thương mại hàng hóa năm 2020 ước tính xuất siêu 19,1 tỷ USD, mức cao nhất trong 5 năm liên tiếp xuất siêu kể từ năm 2016.
SSI Research nhận định, dù cho dịch bệnh có thể chưa được kiểm soát hoàn toàn trong năm 2021 nhưng khi các biện pháp giãn cách xã hội được giảm bớt và vắc xin COVID-19 trở nên phổ biến, phục hồi toàn cầu trong ngành cảng biển sẽ diễn ra vào nửa cuối năm 2021.
Theo SSI, có 4 động lực thúc đẩy ngành cảng biển và logistics phục hồi sau dịch vào năm 2021: Tăng trưởng xuất khẩu, nhu cầu cao đối với logistics, cảng nước sâu và giá dịch vụ cảng tăng trở lại.
Trong đó, SSI khẳng định cảng nước sâu sẽ tiếp tục là điểm sáng trong năm 2021 nhờ vào xu hướng tăng kích thước tàu biển trên thế giới. Việc mở rộng cảng tại hai khu vực cảng biển nước sâu Cái Mép - Thị Vải và Lạch Huyện sẽ thu hút tàu mẹ cập cảng Việt Nam thay vì các cảng trung chuyển tập trung trong khu vực như Singapore và Hong Kong. Do đó, tăng trưởng sản lượng sẽ duy trì ở mức cao 20% tại hai khu vực này.
Gemalink sẽ là cảng mới nhất tại Cái Mép đi vào hoạt động trong năm 2021, đóng góp 1,5 triệu TEU vào tổng nguồn cung trong giai đoạn I, tương đương 22% nguồn cung khu vực. Cạnh tranh sẽ ngày càng tăng, nhưng sẽ không gây quá nhiều áp lực lên các cảng nhờ nhu cầu tốt.
SSI nhận định, xuất khẩu Việt Nam có thể được hưởng lợi từ tiêu dùng toàn cầu phục hồi, nhưng tốc độ tăng trưởng không mạnh vì các nước xuất khẩu khác cũng sẽ tái khởi động sản xuất.
Trong năm 2021, dự báo giá trị xuất nhập khẩu của Việt Nam và tổng sản lượng hàng hóa quốc tế qua cảng biển sẽ tăng 10% vào năm 2021, hỗ trợ bởi các yếu tố: Phục hồi toàn cầu, các hiệp định FTA mới có hiệu lực và kỳ vọng tăng trưởng dòng vốn FDI nhờ làn sóng đa dạng hóa chuỗi sản xuất ra khỏi Trung Quốc.
SSI cũng đưa ra dự báo về khả năng tăng giá dịch vụ cảng, hiện giá dịch vụ xếp dỡ tại các cảng của Việt Nam thấp hơn nhiều so với các nước láng giềng, nhưng Bộ Giao thông Vận tải đang lấy ý kiến về việc tăng 10% giá sàn mỗi năm trong giai đoạn 2021 - 2023. Mặc dù chưa có quyết định chính thức, việc tăng giá có thể hỗ trợ các công ty cảng trước việc các liên minh tàu biển ngày càng hùng mạnh.
Ngoài ra, cầu cung tăng vọt đã thúc đẩy lĩnh vực logistics thành lập các cơ sở mới. Theo CBRE, diện tích kho ước ở miền Bắc tăng 25% và ở miền Nam tăng 28% trong năm 2020, với giá thuê tăng từ 5% - 10% so với cùng kỳ. Ngành này còn khá phân mảnh và cạnh tranh cao.
Về rửi ro, SSI Research lưu ý nhu cầu cao đối với container có thể quay trở lại vào nửa cuối năm 2021. Sản lượng container thông qua các cảng biển Việt Nam bị ảnh hưởng tiêu cực bởi sự khan hiếm container toàn cầu và điều này có thể tiếp tục đến hết quý 1/2021.
Việc Mỹ cáo buộc Việt Nam thao túng tiền tệ có thể gây áp lực lên xuất khẩu. Ngoài ra, cạnh tranh kéo dài ở khu vực Hải Phòng sẽ cản trở tăng trưởng của các công ty cảng biển tại đây.
Từ những nhận định trên, SSI Research ước tính lợi nhuận ngành cảng biển và Logistics sẽ phục hồi từ mức thấp của năm 2020, với ước tính tăng trưởng doanh thu là 10%. Tuy nhiên, tăng trưởng lợi nhuận có thể ở mức một con số, vì GMD, công ty lớn nhất trong ngành, có thể không tăng trưởng hoặc giảm nhẹ trong năm đầu tiên cảng Gemalink đi vào hoạt động. Chỉ số P/E ngành tăng từ 8,5 lần trong năm 2019 lên 12,7 lần vào cuối năm 2020, SSI cho rằng tăng trưởng tích cực có thể đã phản ánh vào giá.