| Thủ tướng yêu cầu ngành ngân hàng “về đích sớm” trong chuyển đổi số Đưa OCOP lên sàn: Doanh nghiệp địa phương trước ngưỡng cửa chuyển đổi số Chuyển đổi số tạo đà cho nông sản vươn xa |
Tái cấu trúc chuỗi cung ứng bằng công nghệ
 |
| Doanh nghiệp logistics ứng dụng công nghệ số để giám sát vận hành theo thời gian thực, tối ưu hiệu suất và giảm thất lạc hàng hóa. |
Tại Hội thảo “Chuyển đổi số và An ninh mạng cho ngành logistics” sáng 13/6 tại TP Hồ Chí Minh, giới chuyên gia đã chỉ ra một thực tế không thể đảo ngược: ngành logistics Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa chuyển mình mạnh mẽ dưới tác động của công nghệ số. Không chỉ dừng lại ở hoạt động vận chuyển thuần túy, logistics đã vươn lên thành một khâu chiến lược, quyết định hiệu quả toàn chuỗi cung ứng.
Ông Nguyễn Tuấn Huy, Trưởng ban Chuyển đổi số của Tổng công ty Viễn thông MobiFone cho biết, quy mô ngành logistics Việt Nam hiện đã đạt khoảng 40 - 52 tỷ USD và tiếp tục mở rộng nhanh chóng. Tuy nhiên, đi cùng với tiềm năng lớn là những bất cập chưa dễ khắc phục. Theo ông Huy, ngành hiện đối mặt với hệ thống dữ liệu phân tán, quản lý manh mún và thiếu minh bạch, dẫn đến tình trạng khó kiểm soát và chất lượng dịch vụ không đồng đều. “Ngay trong vận chuyển nội địa, chúng ta vẫn chưa xác định được chính xác vị trí hàng hóa ở từng thời điểm, trong khi nhiều hãng quốc tế đã cung cấp khả năng theo dõi thời gian thực từ lâu,” ông Huy chia sẻ.
Theo ông, lối ra nằm ở việc ứng dụng toàn diện các giải pháp số như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), cảm biến IoT và đặc biệt là mạng 5G. “Khi tích hợp các cảm biến 5G vào hàng hóa, doanh nghiệp có thể giám sát hành trình vận chuyển 24/7, giảm đến 90% hàng hóa thất lạc và tiết kiệm hơn 15% chi phí logistics,” ông Huy dẫn chứng.
Không chỉ tạo ra hiệu suất vận hành cao hơn, chuyển đổi số còn mở đường cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận các tiêu chuẩn quốc tế về phát triển bền vững. Bà Cao Cẩm Linh, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam, cho biết: “Chuyển đổi số không chỉ giúp tối ưu vận hành mà còn là điều kiện tiên quyết để đáp ứng các tiêu chí của logistics xanh, một đòi hỏi ngày càng khắt khe từ các thị trường lớn như EU, Mỹ hay Nhật Bản.”
Theo bà Linh, ngành logistics Việt Nam đang chịu sức ép phải “khoác lên mình chiếc áo xanh” từ rất sớm, dù năng lực còn nhiều hạn chế. “Từ bao bì, vận chuyển đến tiêu chuẩn phát thải carbon, tất cả đều buộc phải minh bạch và số hóa,” bà nhấn mạnh.
Tuy nhiên, chính áp lực từ thị trường và yêu cầu từ người tiêu dùng quốc tế lại là động lực thúc đẩy các doanh nghiệp nội địa chuyển mình nhanh chóng. Khi số hóa được triển khai bài bản, doanh nghiệp không chỉ giảm lượng khí thải mà còn từng bước xây dựng được một hệ sinh thái logistics thân thiện môi trường, góp phần củng cố lòng tin với đối tác toàn cầu.
An toàn dữ liệu là yếu tố sống còn
 |
| Tăng cường bảo mật mạng là yếu tố sống còn trong chuyển đổi số của ngành logistics, nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công tinh vi. |
Bên cạnh cơ hội do chuyển đổi số mang lại, một thách thức lớn đang hiện hữu: an ninh mạng. Theo ông Hồ Trọng Đạt, Phó Giám đốc Trung tâm An toàn Thông tin, Tập đoàn VNPT, cùng với việc phát triển hạ tầng kết nối và xu hướng vận hành trên nền tảng điện toán đám mây (cloud), nhiều doanh nghiệp logistics cũng trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi.
“Có những cuộc tấn công chỉ diễn ra trong hai tiếng đồng hồ. Từ việc hacker sử dụng mật khẩu bị rò rỉ từ nhiều năm trước đến khi mã độc được cài cắm thành công là rất ngắn,” ông Đạt cảnh báo. Với tốc độ như vậy, ông cho rằng hệ thống công nghệ thông tin của doanh nghiệp không thể chỉ phụ thuộc vào con người mà cần các công cụ giám sát tự động, có khả năng phát hiện và xử lý sớm mọi nguy cơ.
Ông Đạt lấy ví dụ từ một doanh nghiệp logistics lớn mà VNPT đang hỗ trợ, nơi ghi nhận tới hơn 16 tỷ sự kiện an toàn thông tin chỉ trong một năm, với 350 sự cố nghiêm trọng được ngăn chặn. Điều đáng chú ý là phần lớn sự cố không xảy ra ở cấp trung tâm điều hành mà lại đến từ những điểm yếu rất “đời thường” – nhân viên giao hàng tải nhầm phần mềm độc hại, nhấp vào liên kết lừa đảo hoặc vô tình làm lộ thông tin cá nhân khách hàng. “Yếu tố con người luôn là mắt xích dễ bị tổn thương nhất trong hệ thống,” ông Đạt nhận định và nhấn mạnh rằng đào tạo nhận thức về an toàn thông tin cho toàn bộ nhân sự là điều bắt buộc.
Nhờ một chương trình giả lập mô phỏng tấn công mạng triển khai trong suốt bốn năm, tỷ lệ nhân viên rơi vào bẫy email giả mạo tại một doanh nghiệp đã giảm từ 15% xuống chỉ còn 2%. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy giáo dục và huấn luyện bài bản hoàn toàn có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể. “Chuyển đổi số và hệ thống công nghệ thông tin là hai mặt không thể tách rời. Nhưng nếu thiếu đi nền tảng an toàn thông tin vững chắc, toàn bộ hệ thống sẽ bị vô hiệu hóa chỉ trong một phút,” ông Đạt kết luận.
