| Hành trình rau má bản địa: Từ cây cứu đói đến OCOP bạc tỷ Hội chợ Đồng bằng Bắc Bộ 2025: "Sân khấu lớn" cho sản phẩm OCOP và đặc sản vùng miền Kỹ sư Đồng Tháp biến đất khó thành vườn OCOP 4 sao |
 |
| Các phiên LIVE Chợ phiên OCOP Sơn La trên kênh Lương Văn Tuấn ongbocute và Anh Đoại Đến Đây đã thu hút hơn 496.000 người xem trực tiếp phiên LIVE. |
Thách thức trong quảng bá sản phẩm OCOP
Trong bối cảnh kinh tế số, các sản phẩm OCOP tại Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản khi tiếp cận thị trường hiện đại. Tại Sơn La, hiện có hơn 202 sản phẩm OCOP, gồm 1 sản phẩm đạt 5 sao, 62 sản phẩm 4 sao và 139 sản phẩm 3 sao. Tuy nhiên, việc đưa các sản phẩm này ra thị trường rộng lớn vẫn còn hạn chế. Tỷ lệ doanh nghiệp nông nghiệp áp dụng công nghệ số còn rất khiêm tốn, chủ yếu do thiếu nhân lực chất lượng cao, hạn chế về vốn, hạ tầng công nghệ chưa hoàn thiện và thiếu các nền tảng xúc tiến thương mại hiện đại.
Các phiên chợ truyền thống dù giúp người dân địa phương trưng bày sản phẩm, nhưng sức lan tỏa vẫn hạn chế. Trước đây, các cơ sở sản xuất như Công ty TNHH Trà Thu Đan, HTX Cà phê Bích Thao hay điểm du lịch OCOP 4 sao Sơn La Pha Đin Top chỉ có thể tiếp cận khách hàng trong phạm vi tỉnh, khó mở rộng ra thị trường quốc gia hoặc quốc tế. Việc thiếu các công cụ kỹ thuật số và nền tảng thương mại điện tử đồng nghĩa với dữ liệu thị trường không được thu thập đầy đủ, khiến việc tối ưu hóa sản xuất và dự báo nhu cầu gặp khó khăn, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường rộng lớn.
Theo GS.TS. Vũ Minh Khương (Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Singapore), Việt Nam thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ tiếp cận internet băng rộng cao hàng đầu thế giới, mở ra cơ hội bình đẳng mới: bất cứ ai, ở bất cứ đâu, đều có thể trở thành “người kinh doanh toàn cầu”. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều địa phương vẫn chưa khai thác được tối đa sức mạnh của công nghệ số, và việc xây dựng năng lực tiếp thị số còn hạn chế. Chuyển đổi số trong nông nghiệp vẫn là thách thức lớn, khi kỹ năng bán hàng trực tuyến, livestream và nền tảng thương mại điện tử chưa phổ biến, khiến các sản phẩm địa phương khó cạnh tranh với những thương hiệu lớn trên thị trường.
Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết: xây dựng một hệ sinh thái xúc tiến thương mại số, kết nối dữ liệu thị trường, vùng trồng, chuỗi cung ứng, truy xuất nguồn gốc, logistics thông minh và giao dịch điện tử. Mục tiêu không chỉ là bán hàng mà còn giúp các chủ thể OCOP hiểu rõ thị trường, tối ưu hóa sản xuất theo nhu cầu, và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Chỉ khi đó, sản phẩm OCOP mới có thể tiếp cận khách hàng rộng lớn, trở thành thương hiệu bền vững và góp phần thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển. Đồng thời, nâng cao nhận thức về chuyển đổi số và kỹ năng số cho thanh niên và các chủ thể sản xuất sẽ giúp hình thành những “đại sứ số”, có khả năng kết nối sản phẩm với thị trường hiện đại, tạo nền tảng lâu dài cho kinh tế số trong nông nghiệp.
Giải pháp chuyển đổi số và “Mỗi xã một KOLs”
 |
| Khi thanh niên địa phương trở thành “đại sứ số”, họ vừa bảo tồn, số hóa giá trị văn hóa, vừa quảng bá sản phẩm OCOP ra thị trường trong nước và quốc tế. |
Để tháo gỡ những thách thức trên, Sơn La đã tiên phong triển khai chuỗi hoạt động quảng bá sản phẩm OCOP trên nền tảng số, kết hợp sức trẻ và sự sáng tạo của các nhà sáng tạo nội dung nổi tiếng như @tuanhuyenvlog, @ongphongphe, @anhdoaiofficial, @kien.mocchau và @haphuong.mocchau. Điểm nhấn là phiên chợ “Chợ phiên OCOP gắn với Ngày hội KOLs quảng bá nông sản vùng miền”, nơi các KOLs tham quan, ghi hình và lan tỏa câu chuyện về các cơ sở sản xuất tiêu biểu. Những video với hashtag #DacSanSonLa đã đạt hơn 10 triệu lượt xem chỉ sau 12 giờ, chứng minh sức mạnh của kinh tế sáng tạo số trong việc quảng bá sản phẩm địa phương.
Các phiên livestream trên TikTok đã tiếp cận hơn 3 triệu người, gần 500.000 lượt xem trực tiếp và bán ra 300 đơn hàng trong một ngày. Điều này cho thấy khi kết hợp công nghệ số và sáng tạo nội dung, sản phẩm OCOP không chỉ được tiếp cận rộng rãi mà còn tạo ra giá trị kinh tế thực tế. Chuỗi livestream ngày 11/11/2025 giới thiệu hơn 20 sản phẩm từ 10 chủ thể OCOP, doanh nghiệp và cơ sở sản xuất địa phương, giúp người tiêu dùng cả nước dễ dàng trải nghiệm và đặt mua sản phẩm trực tiếp. Qua đó, các sản phẩm địa phương không chỉ mở rộng thị trường mà còn xây dựng thương hiệu cá nhân cho người sản xuất và cộng đồng.
Song song với quảng bá, hội nghị tập huấn kỹ năng số cho thanh niên nông thôn đã được tổ chức. Theo ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp (Agritrade), nguồn nhân lực là yếu tố quyết định. Ông nhấn mạnh cần đào tạo cán bộ, chuyên gia, hợp tác xã và hộ sản xuất; hướng dẫn sử dụng nền tảng số, livestream bán hàng, truy xuất nguồn gốc; triển khai mô hình thí điểm chuyển đổi số tại địa phương và nhân rộng các điển hình thành công. Điều này không chỉ giúp tăng năng lực kinh doanh mà còn tạo nên cộng đồng người trẻ số hóa văn hóa bản địa, lan tỏa các giá trị văn hóa đi xa hơn.
Ý tưởng “Mỗi xã một KOLs” trở thành chiến lược then chốt. Khi thanh niên địa phương trở thành “đại sứ số”, họ vừa bảo tồn, số hóa giá trị văn hóa, vừa quảng bá sản phẩm OCOP ra thị trường trong nước và quốc tế. Các “đại sứ số” không chỉ là người kể chuyện mà còn là cầu nối giữa sản phẩm, văn hóa địa phương và thị trường toàn cầu. Nhờ đó, sản phẩm OCOP không chỉ là hàng hóa mà trở thành biểu tượng văn hóa, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ, mở ra cơ hội phát triển bền vững cho kinh tế nông thôn. Khi công nghệ chạm đến văn hóa, mỗi câu chuyện sản phẩm vừa truyền thống vừa hiện đại, góp phần tạo nên thương hiệu bền vững cho nông sản Việt Nam trên thị trường toàn cầu.
