Đặc điểm của cây dứa dại
 |
Ở Việt Nam nhiều người có lẽ vẫn chưa được thưởng thức quả dứa dại. Dứa rừng là một cây thuốc quý, có nhiều giá trị chữa bệnh, cây dứa rừng thường có những đặc điểm nổi bật với chiều cao trung bình của cây thuốc khoảng 3m - 4m. Cây phân nhánh nhiều, trên thân có nhiều rễ phủ xuống đất.
Lá cây dứa rừng rất dài khoảng 1m - 2m, thường mọc thành từng chùm ở đầu cành. Ở mép lá có đường gân chạy qua, có nhiều gai nhọn rất sắc. Hoa của cây dứa rừng thường mọc thành và phát triển thành từng khối có hình dạng tựa như quả trứng, có cuống, dài 15-25 cm.
Trái dứa rừng có màu xanh và chuyển sang màu vàng cam khi quả đã chín trông rất bắt mắt. Quả hạch phẳng, có góc cạnh, tạo thành hình bướu ở đầu, nhiều cạnh và nhiều hốc. Ở nhiều khuôn viên, người dân chọn cây dứa rừng làm cảnh để trang trí cho sân vườn thêm đẹp.
Cây dứa rừng và cây dứa thường có đặc điểm khá giống nhau. Tuy nhiên, phần trái cây có một số chi tiết khác nhau. Dứa rừng thường có múi thưa, khi chín có mùi thơm và khe hở. Sử dụng dứa rừng, các mùi liền kề nhau không có khe hở nên bệnh nhân nên thận trọng trong việc lựa chọn loại thảo dược này.
Khu vực phân bố
 |
Cây dứa rừng là cây thuốc mọc hoang tự nhiên nên điều kiện sống của cây thuốc này rất đa dạng và phù hợp với nhiều vùng khí hậu khác nhau. Ở Việt Nam, chúng dễ dàng được tìm thấy ở các ao hồ, sông suối, ven biển hoặc những vùng đất ngập nước. Chúng xuất hiện ở nhiều tỉnh thành ở nước ta: Kiên Giang, Đồng Nai, Bình Thuận, Hà Nam, Quảng Ninh, Hòa Bình,…
Ngoài ra, loài cây này có thể được nhìn thấy ở nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là các nước Châu Á: Trung Quốc, Srilanka, Lào, Ấn Độ, Thái Lan,…
Trái dứa rừng có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe con người. Vì vậy, hiện nay chúng được nhân giống và nuôi trồng tại nhiều cơ sở, trung tâm dược liệu trên cả nước.
Thu hái, chế biến
Nhiều bộ phận của cây dứa rừng có thể dùng làm thuốc chữa bệnh như hóa, lá, rễ, quả và đọt non. Tuy nhiên, mỗi bộ phận lại có những phương pháp thu hoạch vào những thời điểm khác nhau để đảm bảo thu được giá trị dược liệu và dinh dưỡng tối đa.
Có thể thu hái rễ, lá và đọt non quanh năm. Đối với rễ cây dứa rừng, không nên thu hái rễ quá sâu dưới đất mà chỉ được dùng rễ bám trên đất. Đối quả dứa rừng, mùa đông là thời điểm thu hoạch tốt nhất.
Sau khi thu hoạch xong, ta có thể bào chế bằng những cách sau:
Cành non, rễ, quả, lá sau khi thu hái về cần rửa sạch, thái mỏng, phơi nắng hoặc sấy khô. Dược liệu khô có thể bảo quản được sử dụng lâu hơn mà không bị mất chất dinh dưỡng.
Để đảm bảo dược tính của cây, sau khi phơi hoặc sấy khô phải được bảo quản trong túi kín tránh mối mọt, ẩm mốc, đặt nơi khô ráo thoáng mát.
Những thành phần hóa học có trong cây dứa dại
 |
Lá dứa rừng có chứa nhiều tinh dầu, metyl ete chiếm 70% của b-phenyletanol và resveratrol.
Khi hoa dứa rừng nở chứa 0,1-0,3% tinh dầu trong quả
Rễ dứa rừng có chứa silymarin, benzyl benzoat, benzyl salicylat, rượu phenethyl, benzyl axetat, benzyl alcohol, geraniol, linalool, linalyl axetat, bromostyrene, andehit và guaiacol.
Dứa thường được dùng để chữa sỏi thận, tiêu độc, viêm gan virus, kiết lỵ, giúp bổ máu,…
Các nhà khoa học đã tiến hành phân tích mẫu cho thấy:
Methyl ether: Là một hợp chất hữu cơ được sử dụng làm chất gây mê hoặc một số chất kích thích.
Benzyl benzoate: Hoạt chất này được sử dụng rộng rãi trong y học để diệt chấy rận và trị bệnh ghẻ lở. Chất này chỉ được sử dụng để điều chế các loại thuốc bôi bên ngoài, nếu uống phải sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh.
Benzyl salicylate: Chất dinh dưỡng từ cây dứa rừng cũng là một thành phần của một số loại thuốc kháng nấm, kháng khuẩn.
Linalool: Đây là hoạt chất đã được nghiên cứu rộng rãi trên toàn thế giới về tác dụng chống ung thư, đặc biệt là đối với gan.
Alcohol: Chất cồn alcohol trong cây dứa rừng được sử dụng nhiều trong mỹ phẩm giúp khử trùng nhẹ cho da.
Aldehyde: Đây cũng là chất có thể hỗ trợ giải độc, tiêu diệt vi khuẩn, côn trùng.
Guaiaco: Mọi người thường sử dụng chất này để giảm đau răng. Khi đưa vào cơ thể chất này sẽ giúp tăng sinh tế bào và chống lại quá trình oxy hóa.
Silymarin: Đây là hoạt chất được tìm thấy trong rễ của loại cây này. Chất này giúp ngăn chặn vi rút tấn công gan và hỗ trợ tái tạo cấu trúc tế bào, điều trị gan nhiễm mỡ, hạ men gan…
Những công dụng bất ngờ của cây dứa dại
Tác dụng của cây dứa dại theo Đông Y
 |
Theo như tài liệu ghi chép lại của y Học Cổ truyền, cây dứa dại mang đến cho người dùng những công dụng sau:
Trong rễ của cây dứa dại có tính mát.
Trái cây dứa dại mang tính bình.
Đọt non của cây có tình hàn.
Hoa của cây dứa dại có tính hàn.
Trong dân gian, thảo dược này được ứng dụng nhiều trong điều trị các bệnh như:
Sử dụng quả của cây thuốc để điều trị các bệnh về hệ hô hấp, ho có đờm, phá hủy tình trạng ứ trệ, bổ máu, giải ngộ độc rượu.
Thầy thuốc Đông Y sử dụng hoa của cây dứa dại để trị bệnh tiêu chảy, thanh nhiệt, lợi tiểu.
Sử dụng thảo dược dứa dại còn có công dụng hiệu quả trong điều trị các bệnh như: Sốt cao, viêm đường tiết niệu, sinh râu, sỏi thận, thấp khớp.
Những công dụng của cây dứa dại trong y học hiện đại
 |
Theo như những gì các nhà khoa học nghiên cứu được, trong cây dứa dại chứa nhiều hoạt chất có lợi cho cơ thể. Đặc biệt là mang đến công dụng tốt trong điều trị các bệnh lý như:
Hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan B.
Trị bệnh ho có đờm kéo dài.
Thanh nhiệt, giải độc và tiêu trừ sỏi thận.
Bổ máu.
Bảo vệ gan trước sự tấn công của các tác nhân có hại.
Phục hồi tế bào gan bị tổn thương và duy trì hoạt động khỏe mạnh của lá gan.
Hỗ trợ điều trị bệnh gan nhiễm mỡ.
Sử dụng cây dứa dại có thể điều trị bệnh trĩ.
Thành phần trong thảo dược có công dụng rất tốt trong điều trị bệnh tiểu đường. Đồng thời duy trì lượng đường trong máu ổn định, cải thiện sức khỏe cho bệnh nhân tiểu đường.
Những đối tượng nào nên dùng cây dứa dại?
 |
Trên thực tế, cây dứa dại không chứa độc tố gây hại cho người dùng. Đặc biệt là thảo dược ít tác dụng phụ, phù hợp sử dụng cho nhiều cơ địa khác nhau. Tuy nhiên, các chuyên gia y học, thầy thuốc Đông Y vẫn chỉ khuyên dùng thảo dược cho những đối tượng sau:
Bệnh nhân đang gặp phải vấn đề khó chịu do bệnh Gout gây ra.
Bệnh nhân bị sỏi thận.
Những đối tượng đang mắc phải bệnh về gan như: men gan cao, viêm gan B – C, xơ gan cổ trướng, gan nhiễm mỡ…
Những đối tượng thường xuyên bị tiểu rắt, tiểu buốt, nước tiểu màu vàng đậm, viêm bàng quang.
Có công dụng hiệu quả đối với người bị bệnh trĩ, kiết lỵ.
Đối tượng thường xuyên sử dụng rượu, bia.
Người có thị lực yếu, mắt xuất hiện màng mộng.
Đối tượng đang gặp phải tình trạng say nắng, cảm nắng.
Hỗ trợ cải thiện tâm trạng, an thần và nâng cao chất lượng giấc ngủ.
Những đối tượng đang bị tiểu đường, cao huyết áp.
Người bị nóng trong muốn thanh nhiệt giải độc cơ thể.
Những bài thuốc có tác dụng chữa bệnh từ quả dứa rừng
Nhiều năm trở lại đây, cây dứa dại đã được nhiều người tìm kiếm và thu hoạch để sử dụng làm dược liệu trong các bài thuốc điều trị bệnh. Có nhiều bài thuốc được ứng dụng hiệu quả, bạn có thể tham khảo chi tiết cách thực hiện dưới đây:
Bài thuốc ngăn ngừa bệnh tiểu đường
Những ai đang mắc căn bệnh tiểu đường hoàn toàn có thể cải thiện được tình trạng bệnh sau khi dùng dứa dại theo cách sau. Bạn đem khoảng 25 – 30g quả dứa rừng đã được rửa sạch và phơi khô để thái thành từng miếng nhỏ bằng 2 đầu ngón tay. Sau đó cho vào ấm đun cùng khoảng 150ml nước, khi nước sôi bạn chờ thêm khoảng 15 phút là tắt bếp rồi dùng uống trong ngày sau bữa ăn.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị chứng xơ gan hiệu quả
Người bệnh xơ gan có thể áp dụng một trong hai bài thuốc dùng dứa dại được ông cha ta truyền lại từ xưa:
Bài thuốc 1: Rễ dứa dại 30g, Cỏ lưỡi mèo 30g, rễ cỏ xước mỗi vị 30g. Tất cả đem đi sắc với 300ml, đợi đến khi cạn còn khoảng 1 bát nước thì tắt bếp để nguội rồi uống. Mỗi ngày bạn chỉ cần dùng 1 thang, sau khoảng 1 tháng bạn sẽ thấy bệnh có tiến triển tốt.
Bài thuốc 2: Dùng 200g dứa dại khô, 200g thân cây ráy gai và vỏ cây vọng cách, vỏ cây quao nước, lá cối xay, rễ cỏ xước, lá trâm bầu,mỗi vị 50g. Đem đi sắc lấy nước uống sau bữa cơm.
Dược liệu dứa dại giúp giải nhiệt cơ thể
Nếu bạn thấy cơ thể mình đang có dấu hiệu khó chịu, khó tiêu hóa, táo bón, nóng trong, mọc mụn, nhiệt miệng,… thì đây chính là những dấu hiệu cho thấy bạn cần một cốc nước dứa dại uống hàng ngày để giải nhiệt hiệu quả và an toàn cho cơ thể.
Chuẩn bị nguyên liệu gồm có 30g đọt dứa dại, 6g cỏ bấc đèn, 30g xích tiểu đậu, 15c búp tre. Làm sạch các vị dược liệu rồi cho vào đun cùng 1 lít nước, chờ khoảng 15 thì bạn có thể tắt bếp rồi dùng phần nước thu được để uống thay nước lọc hàng ngày.
Bài thuốc chữa viêm gan B
 |
Người bị viêm gan B có thể áp dụng bài thuốc này để cải thiện tình trạng bệnh một cách an toàn. Bạn cần chuẩn bị 12g quả dứa dại, 12g cốt khí củ, 12g nhân trần, 4g cam thảo, 6g ngũ vị tử. Cho tất cả nguyên liệu vào ấm cùng 1 lít nước, khi sôi thì cho lửa nhỏ đợi đến khi nước cạn còn khoảng 2 bát con thì tắt bếp. Để thuốc phát huy hiệu quả tốt nhất bạn nên uống lúc đói trước các bữa ăn khoảng 1 – 2 tiếng.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm tiết niệu, sỏi thận
Bạn chuẩn bị các nguyên liệu: 15g rễ dứa dại, 12g rễ cây lau, 12g rễ cỏ chanh, 12g hạt chuối hột, 10g củ cỏ ống, 20g kim tiền thảo, 8g bông mã đề. Rửa sạch các nguyên liệu rồi cho lên bếp sắc lấy nước uống.
Bạn chia ra uống 2 – 3 lần/ngày, mỗi lần uống khoảng 150ml thuốc. Để bài thuốc phát huy tác dụng chữa bệnh tối đa, bạn nên sử dụng trước các bữa ăn trong ngày. Tuyệt đối không để qua đêm vì nó dễ gây hại cho sức khỏe.
Bài thuốc điều trị tình trạng chân tay bị lở loét
Cách thực hiện rất đơn giản, bạn chỉ cần giã nát đọt non của cây dứa hoang cùng đậu tương. Dùng phần bã thu được đắp trực tiếp vào vùng da bị lở loét đã được vệ sinh sạch sẽ. Phương pháp này vừa làm vết lở loét được lành nhanh chóng, vừa giúp sát trùng vết thương hiệu quả.
Bài thuốc chữa cảm lạnh từ quả dứa dại
Chuẩn bị nguyên liệu gồm có 20g lá dứa dại, 20g gừng, 20g tỏi đem đi sắc với 2 bát nước. Đun sôi cho tới khi nước còn khoảng ½ bát thì tắt bếp đợi ấm thì uống. Sau khi uống xong bạn nhớ đắp chăn kín để cơ thể toát ra mồ hôi, cơ thể sẽ được sảng khoái hơn.
Quả dứa rừng ngâm rượu có tác dụng gì?
Cách ngâm tươi
 |
Quả dứa rừng tươi hay quả dứa rừng chín đều có thể ngâm rượu, nhưng dứa chín là tốt nhất
Đem quả tươi về, dùng dao cạo sạch phần gai cứng, rửa sạch với 2-3 nước và để ráo. Vỏ quả dứa dại rất cứng, bổ thành hình nào cũng được, miễn sao khi bổ ra để rượu có thể ngấm đều là được. Thường thì dùng dao và chày gỗ, sau đó cắt đôi như quả chanh, dùng tay những quả chín tách từng múi dứa dại. Cho vào bình ngâm, đổ rượu theo tỉ lệ cứ 1kg dứa thì 3 lít rượu trắng. Đậy nắp lại ngâm nơi thoáng mát 2-3 tháng trước khi sử dụng.
Cách ngâm khô
 |
Đặc biệt đối với phương pháp ngâm khô, nên sử dụng dứa chín. Khi chín, dứa có vị hơi ngọt. Hãy bảo quản ở nơi khô ráo và có ánh nắng mặt trời để tránh sự xâm nhập của kiến, ruồi, muỗi và các động vật khác.
Đem quả tươi về, dùng dao cạo sạch phần gai cứng, rửa sạch với 2-3 nước và để ráo. Khi dứa chín, dùng tay chia dứa thành nhiều phần, laoij quả này rất dễ dàng để tách các múi. Phơi dưới ánh nắng mặt trời trong khoảng 15 ngày, chuẩn bị chảo để rang dứa, để khô và rang khoảng 10 phút. Cho 1kg dứa khô và 12 lít rượu đã ngâm vào bình ngâm. Đậy nắp lại ngâm nơi thoáng mát 2-3 tháng trước khi sử dụng.
Dứa dại ngâm rượu chữa bệnh gì? Dứa dại ngâm rượu có tác dụng giúp lợi tiểu, bồi bổ thể trạng, chữa bệnh đái tháo đường, nước tiểu đục, sỏi thận, tiểu ra sỏi, chữa phù thũng, tiểu ra máu, tiểu buốt, tiểu rắt.
Cần lưu ý những gì khi sử dụng cây dứa dại
 |
Mặc dù dứa dại sử dụng được tất cả các bộ phận, có thể dùng tươi hoặc khô, chế biến theo nhiều cách khác nhau như ngâm rượu, sắc thuốc, pha trà…Tuy nhiên, nếu người dùng muốn thảo dược phát huy tốt nhất công dụng của laoij quả này thì cần đặc biệt chú ý đến những điều sau:
Người bệnh cần tham khảo thông tin từ bác sĩ, thầy thuốc để được tư vấn về liều lượng phù hợp với tình trạng bệnh, cơ địa.
Lớp bột trắng bao phủ bên ngoài cây dứa dại có chứa chất không tốt cho cơ thể. Khi sơ chế dứa dại bạn cần phải loại bỏ sạch lớp bột trắng này.
Phụ nữ đang mang thai, cho con bú hay trẻ nhỏ dưới 5 tuổi không nên sử dụng loại thảo dược này.
Cần kiêng kỵ những loại thực phẩm kỵ với thuốc, thức uống có cồn để mang đến hiệu quả tốt nhất.
Cần kiên trì sử dụng đều đặn để nhận thấy hiệu quả rõ rệt nhất.
Chúng tôi mong rằng với thông tin mình chia sẻ. Bạn sẽ không còn cảm thấy quá bỡ ngỡ về thảo dược dứa dại. Cảm ơn các bạn đã quan tâm theo dõi bài viết.
