Khoa học kỹ thuật nâng cao năng suất và giá trị nông sản Việt

Đại biểu dự hội nghị tham quan cánh đồng lúa giống của ASISOV. Ảnh: V.Đ.T.

Thách thức chuyển giao tiến bộ khoa học

Tại hội nghị giới thiệu tiến bộ kỹ thuật vùng Nam Trung bộ - Tây Nguyên tại Quy Nhơn (tỉnh Gia Lai), các đại biểu chỉ ra thực trạng nông dân vẫn mua giống kém chất lượng, phân bón giả, thuốc bảo vệ thực vật không đạt chuẩn. Ông Nguyễn Thanh Hòa, Phó Chủ tịch UBND xã Đức Bình (Đắk Lắk), gọi đây là nghịch lý, khi các viện nghiên cứu đã phát triển nhiều giống cây trồng, vật nuôi chất lượng cao như lúa, cà phê, sầu riêng, mía, mì, phù hợp điều kiện vùng Nam Trung bộ - Tây Nguyên, nhưng nông dân vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận.

Tại xã Đắk Pơ (Gia Lai), vùng nguyên liệu mía, mì, rau màu với diện tích 12.000 ha, dù đã xây dựng các “cánh đồng mía lớn” liên kết với nhà máy sản xuất đường, năng suất và giá trị sản phẩm vẫn thấp. Ông Đoàn Minh Duy nhấn mạnh: nông dân vẫn nghèo trên chính cánh đồng của mình. Nguyên nhân là khoảng cách giữa chính quyền, nhà khoa học và nông dân, khiến tiến bộ khoa học chưa tới được tận ruộng.

Ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch UBND xã Tịnh Sơn (Quảng Ngãi), nêu giải pháp: chính quyền xã làm đầu mối kết nối viện nghiên cứu và doanh nghiệp, đặt hàng giống lúa thương phẩm BĐR999 đưa tới các cánh đồng nông dân. PGS.TS Lê Quốc Doanh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phân tích rằng lâu nay các nhà khoa học đưa sản phẩm theo ý muốn, chưa thực sự đáp ứng nhu cầu nông dân. Ông đề xuất hướng nghiên cứu gắn với bảo vệ môi trường, giảm phát thải, ưu tiên các sản phẩm đặc hữu cho vùng khí hậu khô hạn như măng tây, nho, nha đam tại Ninh Thuận và Bình Thuận.

GS.TS Nguyễn Hồng Sơn, Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, nhấn mạnh: để nâng hiệu quả, cần kết nối “3 nhà” – nhà khoa học, chính quyền, nhà nông – để xác định nhu cầu thực tế. Việc chuyển giao thành tựu nghiên cứu phải đi từ cái nông dân cần, áp dụng giải pháp thiết thực để tăng năng suất, giảm rủi ro và nâng thu nhập.

Giải pháp khoa học nâng giá trị nông sản

Ứng dụng quy trình canh tác tiên tiến và công nghệ tưới nước hiện đại giúp nâng cao năng suất và giá trị nông sản.

Hội nghị giới thiệu 34 tham luận về nghiên cứu và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật. TS Hồ Huy Cường, Viện trưởng ASISOV, trình bày các giống lúa thuần: BĐR57, BĐR999, BĐR36, BĐR79, BĐR27, An Sinh 1399 (ANS1), trong đó nhiều giống thích hợp chế biến, năng suất cao, kháng sâu bệnh. Các cây họ đậu gồm lạc LDH.09, LDH.99; đậu tương TH2; đậu xanh ĐXBĐ.07; cùng cây vừng. Các cây rau quả được giới thiệu gồm dưa lưới Hoàng Ngân, bí đỏ F1 Dương Long 77, Phương Mai 77, dưa chuột F1 Thiên Hương 1, mướp đắng F1 Hà Thanh 1; nho, táo; cùng các cây cà phê, hồ tiêu, mía, sắn, điều. Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III trình bày giống tôm thẻ chân trắng và kết quả nuôi biển, TS Trần Ngọc Thạch giới thiệu cơ giới hóa canh tác lúa.

Các nhà khoa học hướng dẫn chi tiết quy trình canh tác: chọn đất, chuẩn bị giống, mật độ trồng, thời vụ, phương thức trồng; chăm sóc giai đoạn kiến thiết cơ bản; bón phân, tưới nước, tỉa cành tạo tán, phòng trừ sâu bệnh, chăm sóc giai đoạn kinh doanh. Các mô hình trình diễn như đưa BĐR999 về xã Tịnh Sơn đã giúp nông dân tăng năng suất, chất lượng sản phẩm ổn định, giảm chi phí đầu vào.

PGS.TS Bùi Bá Bổng đánh giá cao tiến bộ khoa học, nhấn mạnh Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị là lực đẩy để chuyển giao khoa học tới đồng ruộng, nông dân và doanh nghiệp. TS Mai Văn Hào nhận định hội nghị là cơ hội trao đổi, chia sẻ thông tin và đề xuất giải pháp phát triển địa phương. GS.TS Nguyễn Hồng Sơn cam kết nghiên cứu đáp ứng nhu cầu nông dân, phát triển giống chống chịu sâu bệnh để giảm chi phí và nâng hiệu quả sản xuất.

Kết hợp các mô hình trình diễn và hướng dẫn kỹ thuật, vùng Nam Trung bộ - Tây Nguyên chiếm 95% diện tích cà phê cả nước, năng suất đạt 3 tấn nhân/ha, cùng các cây xuất khẩu chủ lực như hồ tiêu, cao su, sắn, mía, nuôi trồng thủy sản, hứa hẹn nâng cao giá trị nông sản và cải thiện đời sống nông dân. Việc chuyển giao khoa học tới từng cánh đồng, áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, hướng đến phát triển bền vững là chìa khóa tăng năng suất, chất lượng sản phẩm và hiệu quả kinh tế.

Nâng tầm thương hiệu dừa Vĩnh Long bằng chuỗi giá trị hữu cơ bền vững

Từ thuế Hoa Kỳ đến cơ hội bứt phá nông lâm thủy sản Việt

Định vị thương hiệu gạo Việt: Thoát khỏi cuộc đua về giá, kiến tạo "sân chơi riêng"

Xuất khẩu nông sản tăng tốc, hướng tới mục tiêu 70 tỷ USD.

Thị trường Mỹ mở cơ hội vàng cho trái cây Việt