| Xuất siêu nông lâm thủy sản đạt 9,42 tỷ USD, tăng 60% Xuất khẩu nông lâm thủy sản 9 tháng đạt 46,28 tỷ USD Xuất khẩu nông lâm thủy sản “về đích” trước một tháng |
 |
| Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng và Thứ trưởng Trần Thanh Nam chủ trì hội nghị. |
Thách thức từ chính sách thuế quan của Hoa Kỳ
Tại Hội nghị Thúc đẩy xuất khẩu nông, lâm, thủy sản năm 2025 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 12/8, báo cáo cho thấy 7 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu toàn ngành đạt 39,7 tỷ USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ 2024. Trong đó, nông sản đạt 21,5 tỷ USD (tăng 17%), lâm sản 10,4 tỷ USD (tăng 8,6%), thủy sản 6,1 tỷ USD (tăng 13,8%) và sản phẩm chăn nuôi 339,2 triệu USD (tăng 22,1%). Mục tiêu cả năm đặt ra tối thiểu 65 tỷ USD, phấn đấu chạm mốc 70 tỷ USD.
Tuy nhiên, quyết định áp thuế 20% từ Hoa Kỳ đang tạo áp lực không nhỏ lên nhiều mặt hàng chủ lực. Ông Nguyễn Nam Hải – Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam cho biết, mức thuế mới khiến cà phê Việt Nam giảm sức cạnh tranh so với các quốc gia sản xuất cùng loại. Dù vậy, đây cũng là thời điểm để thúc đẩy mở rộng thị trường, đặc biệt là Trung Quốc – thị trường còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác hết.
Ở lĩnh vực thủy sản, bà Tô Thị Tường Lan – Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, 7 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản đạt 6,22 tỷ USD, tăng 17,2%. Dự báo cả năm đạt 9–9,5 tỷ USD và kỳ vọng cán mốc 10 tỷ USD. Chính sách thuế đối ứng mới của Hoa Kỳ sẽ ảnh hưởng đáng kể tới chi phí và giá thành cá tra, trong khi thị trường Trung Quốc chững lại do tồn kho cao, buộc doanh nghiệp phải tìm hướng đi mới sang ASEAN, Nam Hoa Kỳ và Trung Đông.
Đối với rau quả, ông Nguyễn Thanh Bình – Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhận định, nhu cầu tại Hoa Kỳ rất lớn và đa dạng. Song, thuế 20% sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh so với sản phẩm từ Mexico, các nước Nam Hoa Kỳ và các quốc gia châu Á như Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Campuchia… vốn có lợi thế vận chuyển gần và thuế thấp. Ông kiến nghị đàm phán để đưa thuế rau quả về 0% và gia tăng nhập khẩu trái cây từ Hoa Kỳ nhằm giảm thâm hụt thương mại, đồng thời bảo đảm không tác động tiêu cực đến sản xuất trong nước.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhấn mạnh, trong bối cảnh mới, mở rộng thị trường là nhiệm vụ cấp thiết, đặc biệt ở khu vực châu Phi, Nam Á và Trung Đông. Doanh nghiệp cần nắm rõ tiêu chuẩn từng thị trường để điều chỉnh sản xuất, giảm thiểu rủi ro thương mại.
Giải pháp đa dạng hóa thị trường và nâng cao giá trị
 |
| Dây chuyền sơ chế và đóng gói nông sản trong môi trường kiểm soát nghiêm ngặt, đáp ứng yêu cầu thị trường quốc tế. Đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao giá trị gia tăng đang là hướng đi trọng tâm để nông sản Việt mở rộng thị trường xuất khẩu. |
Theo các hiệp hội ngành hàng, những thách thức mới về vấn đề thuế quan của Hoa Kỳ hoàn toàn có thể được hóa giải nếu doanh nghiệp chủ động mở rộng thị trường xuất khẩu và phát triển mạnh sản phẩm chế biến sâu. Sự hồi phục của thị trường Trung Quốc, ASEAN, Nhật Bản cùng tín hiệu tích cực từ việc gỡ bỏ rào cản kỹ thuật của EU đang mở ra dư địa tăng trưởng mới. Các hiệp định thương mại như EVFTA, CPTPP, UKVFTA tiếp tục đem lại lợi thế thuế quan vượt trội, đặc biệt với các sản phẩm giá trị gia tăng mà đối thủ chưa thể sản xuất.
Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng khẳng định, dù chịu tác động từ biến động quốc tế, xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản vẫn giữ vai trò trụ cột và đạt kết quả toàn diện. Bộ đặt mục tiêu tăng trưởng ngành trên 4%, kim ngạch xuất khẩu đạt trên 65 tỷ USD, phấn đấu 70 tỷ USD trong năm 2025. Để đạt mục tiêu này, các doanh nghiệp và hiệp hội cần chủ động đề xuất chính sách hỗ trợ, đồng thời phát triển mạnh thị trường nội địa với hơn 100 triệu dân.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng giao Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường xây dựng bản tin định kỳ, cập nhật số liệu sản xuất – nhập khẩu – xuất khẩu và phân tích thị trường tiềm năng, giúp doanh nghiệp và người dân định hướng sản xuất hiệu quả. Về vấn đề thuế quan của Hoa Kỳ, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng mức chênh lệch thuế giữa các nước không quá lớn và một số sản phẩm Việt Nam như tôm, cà phê vẫn giữ vị thế khó thay thế.
Bà Nguyễn Minh Hằng - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cũng nhất trí với nhận định của Bộ Nông nghiệp và Môi trường là từ nay đến cuối năm, hoạt động xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sẽ còn nhiều thách thức, trong đó sẽ có những khó khăn do tác động từ chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ.
Đối với việc thích ứng với chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, theo bà Nguyễn Minh Hằng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường nên cân nhắc về việc có báo cáo với Chính phủ về những tác động đối với từng ngành hàng trong lĩnh vực nông nghiệp, đồng thời kiến nghị các biện pháp ứng phó phù hợp. Mặt khác, đẩy mạnh xúc tiến và quảng bá các thị trường mới, đặc biệt gắn với các hoạt động cấp cao...
Ở góc độ thương mại, ông Nguyễn Anh Sơn – Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, cơ quan này sẽ tiếp tục kiểm soát chặt chống buôn lậu, gian lận thương mại, gian lận xuất xứ; đồng thời tăng cường các biện pháp phòng vệ thương mại, chống bán phá giá, phối hợp cùng các bộ, ngành tận dụng tối đa thế mạnh của Việt Nam.
Với sự phối hợp đồng bộ từ cơ quan quản lý, hiệp hội ngành hàng và cộng đồng doanh nghiệp, mục tiêu xuất khẩu năm 2025 không chỉ khả thi mà còn tạo nền tảng để ngành nông, lâm, thủy sản Việt Nam phát triển bền vững, bất chấp những biến động từ chính sách thương mại quốc tế.
