Xuất khẩu tôm hướng tới mục tiêu 4 tỷ USD trong năm 2024Dự báo xuất khẩu tôm Việt Nam tăng nhẹ 10-15% trong năm 2024Những thách thức và khó khăn ngành tôm phải đối mặt trong năm 2024 |
Những tháng đầu năm xuất khẩu tôm sang Nhật Bản rất "sáng sủa". |
Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, tháng 1/2024, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Nhật Bản đạt hơn 37 triệu USD, tăng 30% so với cùng kỳ năm 2023. Trong tháng đầu năm, Nhật Bản là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ 3 của Việt Nam sau thị trường Mỹ, Trung Quốc & Hồng Kông (Trung Quốc), chiếm 15,4% tỷ trọng.
Trao đổi nguyên nhân thị trường Nhật Bản chuộng tôm Việt Nam trở lại, lãnh đạo VASEP dẫn lại câu chuyện năm 2023, đồng yen giảm giá mạnh do thị trường này lạm phát lớn, ảnh hưởng đến việc đặt đơn hàng mới của nhà nhập khẩu nên lượng tôm Việt xuất khẩu sang Nhật vốn đã ít rồi còn giảm thêm. Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Nhật năm 2023 đạt gần 57 nghìn tấn, trị giá 511 triệu USD, giảm 17% về lượng và giảm 24% về trị giá so với năm 2022. Tuy nhiên, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Nhật Bản đã có tín hiệu phục hồi khi tăng nhẹ trong tháng cuối cùng của năm 2023.
"Nhưng cuối năm 2023, xuất khẩu tôm sang thị trường Nhật Bản đã ghi nhận tăng 6% so với cùng kỳ năm 2022. Người tiêu dùng Nhật Bản có yêu cầu khắt khe đối với chất lượng và độ ngon của hải sản, phải ngon, bổ, đẹp mắt, chế biến tỉ mỉ, phù hợp với trình độ, năng lực chế biến của Việt Nam. Trong khi tôm từ Ấn Độ, tôm Ecuador tuy giá rẻ có lợi thế hơn so với Việt Nam nhưng sơ chế đơn giản. Hiện nay, các sản phẩm tôm phổ biến từ Việt Nam xuất sang Nhật như tôm bao bột, tôm duỗi, tôm chiên, tôm sushi… vẫn giữ được lợi thế cạnh tranh tốt trên thị trường này", lãnh đạo VASEP nhận định.
Theo Hải quan Nhật Bản, năm 2023, tôm là mặt hàng Nhật Bản giảm nhập khẩu mạnh nhất, giảm 9,4% về lượng, đạt 212,4 nghìn tấn. Giá nhập khẩu tôm của Nhật Bản năm 2023 trung bình ở mức 9,6 USD/kg, giảm 1,4% so với năm 2022.
Trong tháng đầu năm, Nhật Bản là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ 3 của Việt Nam. |
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), những tháng đầu năm xuất khẩu tôm sang Nhật Bản rất "sáng sủa". Nhật Bản là thị trường tiêu thụ thủy sản lớn thứ 3 trên thế giới, nhu cầu với mặt hàng tôm ở mức cao. Nếu như tại Mỹ và EU tôm sơ chế đơn giản từ Ấn Độ, Ecuador với giá rẻ đang có lợi thế lớn, thì năm 2024 thị trường Nhật Bản được đánh giá còn nhiều tiềm năng và sẽ phục hồi sớm hơn so với các thị trường lớn khác như Mỹ, EU. Và "dẫn sóng" thị trường này, cơ hội lớn thuộc về tôm Việt Nam.
Hiện, sản phẩm tôm chế biến giá trị gia tăng chiếm 40 – 45% tổng giá trị xuất khẩu tôm hàng năm. Trình độ chế biến chung của các doanh nghiệp tôm Việt thuộc mức cao trên thế giới và đây là một lợi thế cạnh tranh của tôm Việt tại thị trường Nhật. Tôm Việt Nam dẫn đầu trong thị phần tôm cao cấp ở Nhật Bản.
Công ty CP Thực phẩm Sao Ta là công ty xuất khẩu tôm lớn nhất sang Nhật Bản, chiếm 13,8% tổng giá trị xuất khẩu tôm Việt Nam sang Nhật Bản. Năm 2023, trong bối cảnh khó khăn chung, công ty vẫn duy trì kim ngạch xuất khẩu tốt sang thị trường Nhật. Các sản phẩm thế mạnh của công ty sang thị trường này gồm các sản phẩm chế biến sâu, giá trị gia tăng như tôm bao bột, tôm duỗi, tôm chiên, tôm sushi…
Năm 2024, bên cạnh mở rộng các thị trường khác, công ty tiếp tục dồn lực phát triển tại thị trường Nhật. Chiến lược này nhằm phát huy thế mạnh và tránh cạnh tranh về giá trực tiếp với Ecuador tại thị trường Mỹ.
Công ty CP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú đứng ở vị trí thứ hai về xuất khẩu tôm sang Nhật Bản (chiếm 9,1% tỷ trọng) với các sản phẩm nổi bật như tôm sú bỏ đầu tươi đông lạnh, tôm chân trắng tẩm bột, tôm sú hấp, tôm sú nobashi, tôm chân trắng PD, tôm chân trắng Ebifry, tôm sushi, tôm ebishin, tôm sú tempura…
Đứng thứ ba là Công ty Cổ phần Thủy sản Minh Phú - Hậu Giang chiếm tỷ trọng 7,2%; Công ty Cổ phần Thuỷ sản và Thương mại Thuận Phước, chiếm tỷ lệ 6,0%; Công ty Cổ phần Hải Việt, chiếm tỉ lệ 5,6%.
Theo ông Võ Văn Phùng- giám đốc Công ty cổ phần Thủy sản sạch Việt Nam (tại TP. Nha Trang), Nhật Bản ăn tôm Việt xưa giờ, nhưng luôn có hai trường hợp.
"Nếu người Nhật mua hàng giá trị gia tăng, tức là hàng qua nhiều công đoạn chế biến, bán ở siêu thị, ăn liền hoặc sẵn sàng để nấu, họ tập trung vào tôm Việt Nam. Còn tôm Ấn Độ và tôm Ecuador là tôm còn đầu, tôm rẻ hơn...", ông Phùng nói.
Ông Phùng cũng cho hay từ đầu năm 2024, công ty thủy sản ở Hải Phòng có đơn hàng xuất đi Nhật nhiều hơn năm 2023 khoảng 10%. Tôm Ấn Độ, tôm Ecuador từng lấn át mạnh mẽ các đối thủ tại Nhật nhưng lãnh đạo một doanh nghiệp khác trong ngành tôm đánh giá: người Nhật khó tính, họ có thể chấp nhận chọn tôm ngon và đắt đỏ hơn là tôm rẻ, kể cả giới trẻ. Sản phẩm tôm Việt nếu thực sự đáp ứng thì Nhật Bản là thị trường bền vững cho tôm Việt.
Tôm Việt xuất khẩu sang Nhật Bản sẽ tiếp tục tăng cao Năm 2023, xuất khẩu tôm sang thị trường Nhật Bản chỉ đạt 511 triệu USD, giảm 24% so với năm 2022. Năm 2024, thị trường Nhật Bản được đánh giá có vị trí địa lý gần hơn so với Mỹ, EU và phương thức thanh toán cũng an toàn hơn, tránh được cơn "khủng hoảng" về giá cước vận tải tăng gấp đôi do xung đột tại Biển Đỏ, nên nhiều doanh nghiệp dự đoán xuất khẩu tôm sang thị trường này sẽ tăng cao, tăng hơn năm 2022, 2023. Dự báo xuất khẩu tôm của Việt Nam sẽ phục hồi và tăng nhẹ từ 10% đến 15% trong năm 2024. Kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt từ 4 - 4,3 tỉ USD. |