 |
| Mật ong bạc hà là loại mật ong được người Mông ở cao nguyên khai thác từ mật của những cây hoa bạc hà. |
Tìm hiểu chi tiết về mật ong bạc hà Hà Giang
Mật ong bạc hà là loại mật ong được người Mông ở cao nguyên khai thác từ mật của những cây hoa bạc hà – loại thảo mộc mọc hoang dại ở vùng núi cao thuộc các huyện Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang là có hoa bạc hà mọc để làm nguồn mật cho ong..
Nghề nuôi mật ong bạc hà Hà Giang trước đây chưa xuất hiện tại cao nguyên đá. Sau này, khi các đồng bào người H’mông, Dao, Tày… nhận thấy mật ong từ hoa bạc hà nở rất thơm ngon thì họ bắt đầu tìm cách khai thác những tổ ong tự nhiên. Từ đó, nghề nuôi mật ong bạc hà Hà Giang ra đời. Khi hoa bạc hà bắt đầu nở rộ, người dân di dời đàn ong đến vựa hoa toạ lạc trên lưng chừng núi để chúng hút phấn hoa và cho ra mật ong bạc hà.
 |
| Mùa hoa bạc hà à Giang thường nở rộ từ cuối tháng 9 đến hết tháng 12 âm lịch hằng năm |
Mùa hoa bạc hà Hà Giang nở rộ đẹp nhất thường vào khoảng tháng 9 đến tháng 12 âm lịch hằng năm. Lúc này khắp cao nguyên sẽ được bao phủ bởi những thảm hoa màu tím đẹp mộng mơ, khoe sắc đẹp không thua kém gì mùa hoa đào đỏ Hà Giang.
Bên cạnh màu sắc đẹp mắt, khi hoa nở sẽ thu hút những chú ong lấy mật và tạo nên mật ong hoa bạc hà có mùi thơm đặc trưng. Đây chính là một trong những nguồn thức ăn quý báu cho loài ong. Vào lúc mùa hoa nở rộ cũng là thời điểm thích hợp nhất để thu hoạch mật ong bạc hà nguyên chất.
Mật ong Bạc Hà nổi tiếng Hà Giang không nơi nào có được. Vì điều kiện địa lý nằm trên núi cao, núi đá lô nhô, đặc biệt là thời tiết vô cùng khắc nghiệt nên khi cây bạc hà mọc lên và nở hoa là một điều kỳ diệu. Khi ong ta được nuôi và hút mật hoa bạc hà thì mật ong bạc hà có mùi vị rất đặc trưng không nơi nào có được. Vì loại cây bạc hà mọc hoang dại,nên lượng mật ong bạc hà thu về không nhiều. Nên mật ong bạc hà có giá thành cao hơn với các loại mật ong khác. Mật ong bạc hà thường được thu hoạch vào mùa đông.
Quá trình thu hoạch mật ong hoa bạc hà nguyên chất
 |
| Máy tạo khói, mũ lưới, găng tay là những dụng cụ không thể thiếu khi khai thác mật ong. |
Thời tiết giá lạnh trên cao nguyên đá Đồng Văn tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho sự sinh sôi, phát triển của loài ong. Khi mùa hoa bạc hà Hà Giang vào lúc thu hoạch cũng là thời điểm tuyệt vời để loài ong lấy phấn. Vì thế nếu du lịch đến Hà Giang vào thời gian này, bạn sẽ có cơ hội xem được quá trình thu hoạch mật ong hoa bạc hà một cách chân thật, sống động nhất.
Tháng 6, tháng 7 hàng năm là thời điểm cao nguyên đá không có hoa, khi đó người dân phải cho ong ăn đường để giữ chân ong ở lại tổ. Mỗi vụ hoa kéo dài khoảng gần 3 tháng, một thùng ong cho 5 lít mật/vụ. Mật ong bạc hà đã trở thành đặc sản của vùng núi cao, được đông đảo người tiêu dùng ưa chuộng.
Bởi quá trình thu hoạch mật ong cũng khá nguy hiểm nên du khách chỉ có thể đứng xa quan sát chứ không được trực tiếp trải nghiệm. Nếu muốn thưởng thức được loại mật ong tuyệt hảo này, du khách có thể tìm mua ngay tại nơi sản xuất và thu hoạch mật ong. Ngoài ra du khách cũng có thể mua tại các phiên chợ hay siêu thị. Mật ong ở những nơi này được đóng gói, bảo quản kỹ lưỡng và có niêm yết giá rõ ràng.
Cách nhận biết mật ong bạc hà Hà Giang
 |
| Mật ong bạc hà Hà giang là loại đặc sản mà hầu hết khách du lịch đã đến Hà Giang đều chọn mua về làm quà. |
Mật ong bạc hà Hà giang là loại đặc sản mà hầu hết khách du lịch đã đến Hà Giang đều chọn mua về làm quà tặng những người thân thiết của mình, không những mang giá trị vật chất và còn là giá trị tinh thần, văn hóa của đồng bào dân tộc vùng cao nguyên núi đá Hà Giang.
Mật ong bạc hà Hà Giang được khai thác từ mật cây hoa bạc hà là loài cây dại mọc nhiều tại Hà Giang mà sản lượng mật thu hàng năm không quá nhiều. Bù lại, loại hoa bạc hà này lại thích ứng tốt với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt tại đây, mang đến hương vị rất riêng cho mật ong bạc hà Hà Giang: Sánh đặc và cực kỳ ngọt mát. Không quá khó hiểu khi mật ong bạc hà Hà Giang lại có giá bán cao ngất ngưỡng hơn hẳn các loại mật ong khác (tầm 450.000 VNĐ / chai 500 ml).
Khi tìm hiểu về mật ong bạc hà Hà Giang thì trước hết du khách nên tìm hiểu về cách phân biệt và nhận biết mật ong bạc hà Hà Giang nguyên chất và chất lượng là như thế nào. Hãy chú ý một vài đặc điểm sau nếu du khách có ý định tìm mua loại mật ong này.
Ong nuôi để lấy mật nhất định phải là ong ta (còn gọi là ong ruồi). Loại ong này kiếm mật rất chăm chỉ, có chu kỳ sống khoảng 45 ngày. Chỉ sau 15 ngày từ lúc ra đời, ong đã bắt đầu đi kiếm mật thành thạo. Hiện nay, vào mùa hoa bạc hà nở rộ trên địa bàn các huyện Mèo Vạc, Đồng Văn, Yên Minh, đã có nhiều chú ong tỉnh khác di cư đến địa phương để làm mật ong bạc hà. Các chú ong vãng lai này là loại ong nhập, nguồn gốc từ Nam Mỹ, Italya… Chúng ăn tạp, thậm chí ăn cả côn trùng hoặc ong địa phương để tồn tại. Tuy nhiên các loại ong này lại cho chất lượng mật không tốt, không thơm ngon bằng mật từ ong ta.
Để biết mật ong bạc hà đang dùng liệu có phải loại mật ong chuẩn xịn hay không. Bởi có giá trị kinh tế cao nên con buôn qua Trung Quốc mua loại mật ong giả. Mật giả có mùi bạc hà sặc sụa, sở hữu cả màu xanh bắt mắt, chất đặc quánh, vị ngọt khét họng, giá chỉ vài chục nghìn. Phương pháp thử mật ong với trứng gà cũng khá hữu hiệu khi sử dụng để thử mật ong xịn.
 |
| Khi tìm hiểu về mật ong bạc hà Hà Giang thì trước hết du khách nên tìm hiểu về cách phân biệt và nhận biết mật ong bạc hà. |
Nếu đã yên tâm với mật ong xịn “đét” thì bước tiếp theo sẽ kiểm tra đó có phải mật ong bạc hà hay không. Du khách hoàn toàn có thể căn cứ vào nhãn quan để nhận biết mật ong bạc hà nguyên chất như màu vàng chanh hay màu xanh olive. Mật ong sẽ tạo bọt trắng xóa khi rót ra ngoài. Để mật ong trong chai, bạn sẽ thấy có các bọt khí sủi tăm nữa đấy. Mật ong mà có màu xanh rõ rệt, chất đặc quánh chắc chắn không phải mật ong bạc hà xịn.
Mật ong bạc hà Hà Giang có mùi thơm đặc trưng, không nhất thiết phải có mùi cây bạc hà. Mùi thơm của mật ong bạc hà rất đặc trưng và cực kỳ thoang thoảng, không gắt đâu bạn nhé.
Thường thì mọi người cứ nghĩ, mật ong bạc hà là do ong hút mật cây hoa bạc hà nên hẳn nhiên có vị ngọt khé, the the, nhưng thực tế lại khác rất nhiều. Mật ong bạc hà Hà Giang ngược lại sở hữu vị ngọt thanh. Khi đưa vào miệng bạn sẽ có cảm giác thanh mát từ khoang miệng đến cổ họng. Thú vị hơn, mật ong bạc hà không gây tê lưỡi hay khoang miệng như khi ăn bạc hà.
Độ đặc hay loãng của mật phụ thuộc chủ yếu vào thời điểm quay mật và mật độ hoa nở thời điểm ong hút mật. Khối lượng trung bình của thành phẩm là 1.33 kg / lít. Tiết trời càng lạnh thì mật ong bạc hà Hà Giang sẽ càng đặc.
Mật ong bạc hà nếu bản chất là mật ong xịn sò thì sẽ kết tinh khi gặp tiết trời quá lạnh. Kết tinh này sẽ quánh lại như mỡ, thậm chí có thể kết tinh cả chai. Khi thời tiết nóng hơn vào mùa hè thì nó tan ra một phần. Những tảng tinh thể lúc này sẽ hoặc lơ lửng, hay nổi, hoặc chìm dưới đáy chai một phần. Vì vậy, đừng vội kết luận mật ong “rởm” khi thấy hiện tượng đặc biệt.
