Cá Bống Bớp
Cá Bống Bớp có tên khoa học là Bostrychus sinensis. Đây là loài cá sống ở vùng nước lợ có kích thước nhỏ, da trơn, thân hình trụ tròn với đầu ngắn, mắt nhỏ và mõm tầy. Ảnh tepbac.
Ở nước ta, cá Bống Bớp phân bố nhiều ở những vùng cửa sông ven biển và đầm nước lợ từ Bắc vào Nam.
Khi còn nhỏ, cá Bống Bớp sống theo từng cặp đực cái hay thành đàn trong hang. Thức ăn của chúng là động vật phù du, giun, giáp xác cỡ nhỏ, ấu trùng côn trùng. Khi lớn, chúng ăn các loại còng, cáy, tôm, cua nhỏ, don dắt và mùn bã hữu cơ. Cá Bống Bớp là loài cá nước mặn, đánh bắt tự nhiên ngoài biển nhưng sau được người dân thuần hóa trở thành cá nước lợ.
Cá Bống Bớp là loài cá dữ, sức sống dẻo dai, đặc biệt có khả năng nhịn đói dài ngày. Cá Bống Bớp nhiều nhớt, thịt ngọt, dai và thơm, lại có giá trị dinh dưỡng cao.
Cá Bống Bớp là nguyên liệu thượng hạng cho nhiều món ăn ngon |
Đặc sản một vùng, đi khắp muôn nơi
Cá Bống Bớp được xem là đặc sản của huyện Nghĩa Hưng, Nam Định bởi nó chỉ ăn cá tạp xay nhỏ, thịt cá thơm và béo, hàm lượng mỡ trong thịt cá gấp nhiều lần so với các loại thủy sản khác. Bống Bớp có thể được dùng để chế biến nhiều món ăn khác nhau, đặc biệt là món súp có giá trị dinh dưỡng cao.
Nghề nuôi cá Bống Bớp có ở Nghĩa Hưng từ cách đây hơn 25 năm. Loài cá này vốn sống ở nước mặn, đánh bắt tự nhiên ở ngoài biển, sau đó người dân xóm Chùa, xã Nghĩa Thắng đem về thuần hóa thành loài nước lợ. Với đặc tính khỏe, dễ nuôi, được thị trường ưa chuộng, cá Bống Bớp nhanh chóng được người nuôi thủy sản vùng mặn lợ đưa vào nuôi đại trà ở một số xã như Nghĩa Thắng, Nghĩa Lợi, Nghĩa Hải, Nông trường Rạng Đông…
Khả năng thích nghi với môi trường của cá Bống Bớp cao hơn nhiều so với các loài cá khác. Chúng không cần phải ướp đá, ướp lạnh mà vẫn có thể tươi sống trong quá trình vận chuyển nhờ da cá luôn được làm ướt. Do vậy, ở Nghĩa Hưng, mỗi ngày, hàng tấn cá thương phẩm được vận chuyển đi tiêu thụ ở nhiều nơi trong tỉnh cũng như các địa bàn lân cận Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Thanh Hóa… Khi vận chuyển tới nơi, cá vẫn sống khỏe, tỷ lệ hao hụt không đáng kể.
Với chất lượng thịt thơm ngon, được đảm bảo, có thể vận chuyển tươi sống một cách dễ dàng, nhiều năm qua, cá Bống Bớp không những được ưa chuộng tại thị trường trong nước mà còn được xuất khẩu sống sang như Trung Quốc, Hong Kong.
Nhân rộng nuôi trồng, gia tăng sinh kế cho người dân
Nghề nuôi cá Bống Bớp đem lại hiệu quả kinh tế cao, nên những năm gần đây, nuôi cá Bống Bớp đã trở thành nghề chính của hàng trăm hộ dân huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định. Thời điểm năm 2021, toàn hộ có gần 300 hộ nuôi cá Bống Bớp trên diện tích hơn 700ha, tổng sản lượng đạt gần 2.500 tấn mỗi năm.
Để nhân rộng nuôi cá bống bớp, tạo thêm cơ hội làm kinh tế cho người dân, “Mô hình nuôi cá Bống Bớp bằng thức ăn công nghiệp” nằm trong chương trình của Dự án khuyến nông Trung ương giai đoạn 2020 -2022 “ đã được triển khai tại tỉnh Nam Định.
Dự án có mục tiêu tổng quát là: Phát triển mô hình nuôi cá Bống Bớp bằng thức ăn công nghiệp, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả cho người nuôi, đồng thời tạo sản phẩm an toàn phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Năm 2020, Trung tâm Khuyến nông Nam Định đã triển khai 01 mô hình với quy mô 01ha cho 03 hộ tham gia trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng tỉnh Nam Định. Sau 9 tháng triển khai (từ tháng 9/2020 -6/2021) mô hình kết thúc cho các kết quả rất tích cực, các chỉ tiêu kinh tế, kỹ thuật đều đạt và vượt yêu cầu của hợp đồng đề ra về Tỷ lệ sống trung bình, kích cỡ thu hoạch trung bình, năng suất trung bình.
Với giá bán thị trường hiện tại là 250.000đ/kg, mô hình đã cho hiệu quả kinh tế đạt 513.700.000 đồng/ha. Mô hình được đông đảo người nuôi trong vùng hưởng ứng đến tham quan, học tập và nhân rộng.
Bà Ngô Thị Hồng Vân - cán bộ Trung tâm Khuyến nông Nam Định cho biết, trước đó, từ năm 2020-2021, Trung tâm cũng đã triển khai xây dựng một số mô hình nuôi thương phẩm cá Bống Bớp bằng thức ăn công nghiệp tại xã Nghĩa Lâm và xã Nam Điền, huyện Nghĩa Hưng.
Sau 9 tháng triển khai (từ tháng 9/2020 -6/2021), mô hình cho kết quả rất tích cực. Tỷ lệ sống trung bình của cá Bống Bớp nuôi bằng thức ăn công nghiệp đạt 81%, cao hơn 1,25% so với yêu cầu. Kích cỡ cá thu hoạch đạt 90,2 gam/con, cao hơn 0,2 gam/con so với yêu cầu; tổng sản lượng thu hoạch đạt 7.306kg. Năng suất trung bình đạt 7,3 tấn/ha, cao hơn 0,1 tấn/ha so với yêu cầu.
Cá Bống Bớp kho ăn rất ngon |
Nhằm giúp bà con nâng cao năng suất, hiệu quả kinh tế từ con cá Bống Bớp và đáp ứng yêu cầu xuất khẩu, đầu tháng 4/2022, Trung tâm Khuyến nông Nam Định đã triển khai dự án "Xây dựng mô hình nuôi cá Bống Bớp bằng thức ăn công nghiệp", với 3 hộ tham gia trên địa bàn xã Nghĩa Bình và xã Nam Điền.
Hệ số chuyển đổi thức ăn của cá Bống Bớp nuôi bằng thức ăn công nghiệp là 1,97, thấp hơn 0,03 so với yêu cầu và thấp hơn nhiều so với hệ số chuyển đổi thức ăn của cá Bống Bớp nuôi bằng cá tạp và tép moi (trung bình 8,0). Mô hình nuôi cá Bống Bớp bằng thức ăn công nghiệp được đông đảo người nuôi trong tỉnh hưởng ứng đến tham quan, học tập và nhân rộng. |