 |
| Thu hoạch Atiso ở Đà Lạt. Ảnh: Công Hoan |
Cây atiso (tên khoa học: Cynara scolymus) có độ cao từ 1 - 1.5m, thân mọc thẳng đứng, thân và lá có lông. Lá atiso mọc so le nhau, lá to và dài, búp atiso có hình trứng, màu tím hoặc xanh đậm. Tại Việt Nam, mùa vụ thu hoạch atiso thường bắt đầu từ tháng 7 - 10 hàng năm.
Atiso có mùi thơm nhẹ, tính hàn, vị chua, dùng được cả rễ, thân, lá và hoa. Atiso thường được dùng chế biến thành nhiều món ăn, phơi khô làm trà uống. Atiso có tác dụng làm đẹp da và thanh lọc cơ thể, tốt cho hệ tiêu hóa, tăng cường chức năng gan thận,...
Atiso xanh vốn được xem là đặc sản của Đà Lạt vì chúng được trồng chủ yếu tại đây.
Anh Thanh (Đà Lạt) cho biết nhà anh trồng 2.000m2 và dợt này đang vào vụ thu hoạch. Hiện tại, anh đang bán giá 150.000 đồng/kg, trà túi lọc bán giá 375.000 đồng/kg, cao lá 120.000 đồng/hũ.
Nhập loại hoa này về bán, chị Nguyễn Hạnh (trú tại Bình Thuận) cho biết khoảng 1-2 tuần chị lại nhập một chuyến về bán. “Loại hoa này được rất nhiều chị em ưa chuộng mua về nấu ăn vì vị ngon của nó. Do nhập của nhà vườn người quen nên tôi có thể nhập số lượng tuỳ ý”, chị nói.
 |
| Đóng gói hoa Atiso đưa đi tiêu thụ. Ảnh: Công Hoan |
Hoa thu hoạch theo đợt nên chị thường sẽ đăng bán trước, khách sẽ đặt hàng trước để chị nắm được số lượng và đặt hàng. Khi hoa atiso về, chị sẽ lên đơn và ship hàng cho khách luôn để hoa được đảm bảo tươi, ngon nhất có thể.
“Tôi thường nhập loại 4-5 bông/kg nên giá bán khoảng 185.000 đồng/kg. Khách hàng đặt mua rất nhiều, cứ 1 tuần tôi lại bán được hơn 1 tạ”, chị chia sẻ.
Hoa atiso xanh sử dụng để hầm xương, hấp, nấu hoặc nhồi thịt. Còn lá và thân có thể phơi khô và làm trà, làm thuốc.
Trên thị trường, hoa atiso xanh đang được bán giá dao động từ 180.000 – 360.000 đồng/kg (từ 4-5 bông), bông càng to thì giá bán càng cao. Tính ra, giá bán vào khoảng gần 100.000 đồng/bông.
Công dụng tuyệt vời của hoa atiso
 |
| Atiso giúp thanh lọc cơ thể |
Chống oxy hóa phong phú và ngăn ngừa ung thư
Atiso có chứa chất phytonutrients như axit gallic, rutin, quercetin và cynarin. Những chất chống oxy hóa này đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển các tế bào và khả năng miễn dịch.
Chúng có khả năng chống lại các vi khuẩn gây bệnh và có thể loại bỏ các khối u nội bào hoặc mầm bệnh, do đó đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa ung thư.
Giải độc gan và cải thiện sức khỏe tiêu hóa
Các hợp chất hoạt động có trong atiso ảnh hưởng đến mức độ lipid huyết tương; các chất chống oxy hóa như silymarin khi kết hợp, hoạt động như một lá chắn bảo vệ gan và hỗ trợ việc tiêu hóa trở nên tốt hơn
Bên cạnh đó, tiêu thụ atiso giúp cải thiện hàm lượng vi sinh vật trong ruột. Cụ thể, một hợp chất có tên cynarin trong atiso thúc đẩy hoạt động choleretic, tạo điều kiện cho việc sản xuất mật hiệu quả và duy trì sức khỏe đường ruột tuyệt vời.
Ngăn ngừa các bệnh tim mạch
Atiso hỗ trợ việc giảm cholesterol trong hệ thống, do đó ngăn ngừa mọi khả năng mắc bệnh tim. Đồng thời, atiso cũng thúc đẩy sức khỏe tim mạch tốt hơn bằng cách gây ra tác dụng giảm lipid và đường huyết.
Hàm lượng chất xơ cao và hỗ trợ giảm cân
Atiso là một nguồn chất xơ phong phú làm giảm khả năng mắc bệnh tim, đột quỵ, tăng huyết áp, béo phì và tiểu đường.
Ngoài ra, loài hoa này còn có thể làm giảm nồng độ cholesterol trong huyết thanh, huyết áp và giải quyết các vấn đề về đường tiêu hóa như trào ngược axit, loét, trĩ và táo bón đều thuyên giảm.
Đặc biệt, lượng chất xơ làm cho chúng ta cảm thấy no hơn. Do đó, rất có lợi trong việc giảm cân.
Ngăn ngừa và kiểm soát bệnh tiểu đường
Atiso được biết là làm tăng độ nhạy insulin. Nó làm giảm sự tổng hợp các axit béo và chất béo trung tính trong gan.
Thêm vào đó, atiso Jerusalem có nhiều fructooligosacarit, là thành phần thiết yếu trong kháng insulin có tác dụng chống đái tháo đường.
Chữa thiếu máu và thiếu sắt
Atiso là một nguồn sắt tốt từ thực vật. Đây là một lựa chọn hữu ích cho việc bổ sung canxi và sắt cho người ăn chay, những người không thể có được lượng sắt cần thiết từ thịt động vật và trứng.
Chống thiếu máu
Atiso cũng chứa một lượng đồng tốt giúp sản xuất hồng cầu. Ăn atiso mỗi ngày có hiệu quả trong việc chống thiếu máu.
Làm đẹp da
Atiso rất giàu vitamin và chất chống oxy hóa lành mạnh. Các chất chống oxy hóa như carotenoids, tocopherols, flavonoid,… cùng với vitamin (A, C, D và E) giúp khắc phục các vấn đề về da và sắc tố, tăng cường vẻ đẹp cho làn da.
Cải thiện chức năng não
Sự thiếu hụt phốt pho được biết đến là nguyên nhân gây ra sự suy giảm khả năng nhận thức. Và atiso lại giàu phốt pho, nhờ đó giúp bạn hạn chế tình trạng nói trên. Bên cạnh đó, atiso đóng vai trò là thuốc giãn mạch tốt, mang nhiều oxy đến não.
Tăng cường sức khỏe túi mật
Túi mật hoạt động như một chất hỗ trợ cho tất cả các cơ quan khác, do đó có quyền kiểm soát toàn bộ sức khỏe cơ thể.
Atiso giúp ngăn ngừa sự tích tụ của các khoáng chất trong thận, sau này có thể chuyển thành sỏi.
Cải thiện sức khỏe xương
Atiso chứa một lượng canxi, phốt pho, kali, đồng, magiê và các chất chống oxy hóa khác giúp cải thiện mật độ xương và ngăn ngừa tình trạng loãng xương.
Có ích cho phụ nữ mang thai
Atiso thậm chí còn giúp cho phụ nữ nuôi dưỡng thai nhi khỏe mạnh và phát triển bình thường. Nồng độ axit folic cao trong cây atisô có thể ngăn ngừa các khiếm khuyết ống thần kinh xuất hiện ở trẻ sơ sinh.
Với các lợi ích trên, bạn có thể mua hoa atiso tại các siêu thị và cửa hàng uy tín về sơ chế và làm các món ăn, món chè hay đơn giản là nấu nước uống mỗi ngày để cung cấp các chất dinh dưỡng cho gia đình mình.
Cách sử dụng Atiso
 |
| Atiso dùng nấu ăn, sắc nước đều tốt |
Cách dùng Atiso rất đơn giản bạn có thể dùng bằng cách sắc lấy nước, làm cao mềm, cao lòng hay cao khô, trà túi lọc, hoặc viên bao hoặc chế biến các món ăn như hầm chung với giò heo, gà…
Sắc lấy nước uống
Bạn chỉ cần rửa sạch bông atiso, cắt bỏ phần cuốn, bỏ đôi hay để nguyên đều được, bỏ vào nồi và đổ nước vào, đun sôi với lửa nhỏ khoảng 30 phút là bạn được phần trà Atiso nguyên chất.
Đối với hoa khô cũng tương tự tuy nhiên nếu để tiện hơn, bạn có thể dùng trà túi lọc Atiso cũng rất tốt, loại trà này có mặt hầu hết các siêu thị lớn nên bạn có thể tìm mua.
Nấu để ăn
Bông Atiso được dùng chế biến nhiều món đa dạng, bạn chỉ cần bỏ phần cánh hoa, vắt xíu được chanh vào phần tìm hoa để không bị thâm. Bạn có thể hấp, hầm thậm chí nước tùy thích theo những công thức bạn tham khảo.
Nhớ đừng bỏ phần hoa non vì đây là phần khá ngon vì nó ngọt và mềm, có thể làm nhiều món ăn ngon nha.
Lưu ý khi sử dụng
Tuy rằng nhiều tác dụng và lợi ích tốt cho sức khỏe nhưng vì là thảo dược, nên việc sử dụng phải cần có điều lượng phù hợp để loại dược liệu này có thể phát huy tác dụng tốt nhất. Nếu dùng Atiso gặp các triệu chứng như gây chướng bụng, chán ăn, suy thận nên khi thì phải ngừng ngay và trao đổi với bác sĩ.
