Quả phật thủ là quả gì?
Phật thủ là quả ăn trái, có hình dạng như bàn tay Phật, tên khoa học là Citrus medica var. sarcodactylis và thuộc chi Cam chanh. Phật thủ có nguồn gốc từ Trung Quốc và Nhật Bản, loại quả này cũng được trồng phổ biến ở Việt Nam.
Phật thủ thuộc cây thân gỗ nhỏ, có thể phát triển đến 2 - 2.5m và cành có gai cứng, nhọn và ngắn. Lá có kích thước lớn, thuôn dài và màu xanh nhạt. Hoa nở 2 - 3 lần mỗi năm, màu trắng nhưng có màu hơi đỏ tía bên ngoài rìa cánh hoa, thường mọc thành chùm và tỏa hương thơm. Quả chín có màu vàng óng, các ngón tay của quả phật thủ đôi khi chứa một ít thịt quả có tính axit, thậm chí quả phật thủ có thể sẽ không có nước và hạt.
Cây phật thủ phát triển tốt nhất ở những vùng có khí hậu ôn hòa, nhưng nhạy cảm với sương và nắng gắt cũng như thời tiết khô hạn.
Ý nghĩa của quả phật thủ trong Ngày Tết
Tạo hương thơm cho nơi thờ cúng
Phật thủ thuộc giống cây ăn quả họ Cam chanh, đồng thời lớp vỏ của loại quả này thường rất dày nên càng giúp cho vỏ quả chứa thêm được rất nhiều tinh dầu và có thể giữ hương lâu. Đây là lí do vì sao phật thủ có khả năng tạo hương thơm cho nơi thờ cúng, thoang thoảng mùi hương giống như vỏ quýt cam. Không những thế, hoa của phật thủ cũng có mùi thơm nhẹ rất dễ chịu.
Phù hộ cho gia chủ
Theo quan niệm dân gian, phật thủ là loại quả được trưng bày trên bàn thờ tổ tiên bởi hương thơm quyến rũ và màu sắc đẹp mắt. Các yếu tố này giúp giữ chân Phật và gia tiên ở lại trong nhà lâu hơn, nhằm phù hộ cho gia chủ về sức khỏe, công danh và sự nghiệp. Ngoài ra, trưng phật thủ giúp không gian thờ cúng thêm sang trọng, thoáng đãng và trang nghiêm hơn.
Cũng vì có hình dạng và màu sắc đẹp mắt cùng với hương thơm quyến rũ, quả phật thủ còn được dùng để bày lên mâm ngũ quả trong ngày Tết và thường được đặt ở vị trí trung tâm của mâm, ý cầu mong cho gia đình những điều may mắn nhất.
Tượng trưng cho bàn tay Đức Phật
Trong Phật giáo có rất nhiều biểu tượng, thể hiện các ý nghĩa khác nhau trong suốt quá trình tu đạo của các phật tử. Phổ biến nhất là hoa sen được xem là biểu tượng của sự khai thông đi từ cõi tăm tối (của địa ngục) cho đến cõi trong sáng (của thiên đường).
Phật thủ cũng có ý nghĩa riêng của loại quả này, đặc biệt nhất là ở hình dạng quả, trông như bàn tay Phật đang che chở và ban phước lành cho gia chủ và các thành viên khác trong gia đình. Vì thế, sự xuất hiện của phật thủ sẽ giúp cho gia chủ cảm thấy an tâm hơn khi được Phật che chở, thậm chí trong trong ý nghĩa ngày Lễ Tết còn tăng thêm phần an vui và no ấm.
Quả phật thủ có ăn được không?
Quả phật thủ không chỉ được trưng bày trong mâm ngũ quả theo phong tục Tết truyền thống của người Việt mà còn là loại quả có thể được dùng ăn tươi đối với quả có thịt ở phía trong. Tuy nhiên, phần lớn quả phật thủ thường không có ruột và không có nước, nên người ta thường dùng để làm nguyên liệu chế biến các món ăn bổ dưỡng và dùng làm các bài thuốc quý.
Những lợi ích của quả phật thủ
Làm mứt từ phật thủ
Bạn đã quen thuộc các loại mứt trái cây khác, vậy thì bạn hãy thử ngay mứt phật thủ nhé, các miếng mứt phật thủ thơm ngon, mới lạ và hấp dẫn sẽ là một lựa chọn rất tuyệt vời cho bạn đấy!
Làm si rô từ phật thủ
Bạn có thể dùng phật thủ để làm si rô, si rô phật thủ rất có tác dụng trong việc trị ho, nhất là dành cho trẻ em hoặc sử dụng cho những người có chứng bệnh về hô hấp.
Nấu trà từ phật thủ
Bạn có thể dùng quả phật thủ để nấu trà, với hương vị thơm ngon, không chỉ giúp bạn thanh lọc cơ thể mà còn có thể chữa thêm các bệnh về dạ dày: đau dạ dày cấp tính, đau dạ dày mãn tính, đầy hơi, ợ chua, buồn nôn,...
Dùng làm gia vị và nguyên liệu nấu ăn
Quả phật thủ không chỉ dùng làm công thức chữa bệnh hiệu quả, mà bạn còn có thể dùng quả phật thủ để nấu cháo trị ho, chè phật thủ hoặc dùng làm gia vị chế biến các món ăn bổ dưỡng như: gà hấp lá sen cùng nấm và phật thủ, ruột lợn hầm phật thủ, phật thủ hầm trái cây và nấm,.
Dùng phật thủ để làm thuốc chữa bệnh
Trong mỗi quả phật thủ chứa rất nhiều vitamin C, đường, acid hữu cơ, dầu chanh, glucozit. Nên phật thủ có tác dụng điều trị các chứng ăn không tiêu, đầy bụng, đau dạ dày, viêm gan, đau họng, ngực tức, mạng sườn trướng đau,...
Ngoài ra, cũng chữa được các bệnh viêm phế quản mãn tính, viêm gan truyền nhiễm và điều trị các bệnh về phụ nữ.
Ngâm phật thủ với rượu để chữa bệnh
Có thể dùng quả phật thủ ngâm rượu để điều trị đau bụng kinh, chữa ho đờm và viêm phế quản, điều trị các chứng rối loạn tâm thần ý thức,... Bạn không nên lạm dụng rượu phật thủ để uống quá nhiều, mỗi lần chỉ nên uống từ 40 - 50 ml.
Sắc phật thủ lấy nước uống
Nếu bạn bị ho và hệ tiêu hóa không được tốt, thì bạn có thể sắc phật thủ để lấy nước uống, bạn sử dụng nước này làm nước uống mỗi ngày để có tác dụng hơn nhé...
Cách chọn mua quả phật thủ đẹp
Mỗi quả phật thủ có giá dao động từ vài chục nghìn cho đến vài triệu, tùy theo hình dạng và màu sắc của quả. Không phải ai cũng biết cách chọn ra được quả phật thủ đẹp và có ý nghĩa để trưng lên bàn thờ tổ tiên. Vậy hãy áp dụng một số mẹo sau để có thể chọn mua được những quả phật thủ đẹp trưng vào những ngày tết:
Chọn phật thủ nhiều tai
Trung bình mỗi quả phật thủ gồm có 20 - 30 ngón tay và tỏa tròn đều, xếp thành nhiều vòng trông như bông hoa. Bạn nên chọn quả phật thủ sở hữu các ngón tay to và kích thước dài đều nhau. Đồng thời, số lượng ngón tay phía ngoài trùng với số đẹp sẽ càng làm tăng giá trị của quả phật thủ đó, như con số tượng trưng cho tài lộc hay phát đạt.
Theo quy luật Thịnh - Suy - Bĩ - Thái
Ngoài việc đếm số lượng ngón tay phía ngoài của phật thủ, người chơi loại quả này còn đếm theo quy luật Thịnh - Suy - Bĩ - Thái theo thứ tự lặp lại liên tục 4 từ này. Ngón cuối cùng nếu rơi vào chữa Thịnh hoặc chữ Thái đều được đánh giá cao về mặt ý nghĩa.
Hình dạng quả đẹp
Sau khi trải qua 2 yếu tố phía trên, thì việc để ý tổng thể hình dạng quả phật thủ cũng rất quan trọng. Bạn cũng nên chọn những quả có lớp vỏ phía ngoài tránh bị trầy xước, đục khoét, bị gãy ngón hoặc bị dập. Hơn nữa, bề mặt vỏ quả nhìn căng mọng, cứng cáp và thấy được các túi tinh dầu tròn trịa (giống như bề mặt vỏ của quả cam, bưởi mà bạn thường thấy).
Bạn cũng nên chọn những quả phật thủ bắt đầu chuyển sang màu vàng, sẽ để được lâu hơn so với loại quả phật thủ non màu xanh.
Cách bảo quản phật thủ đẹp lâu
Tránh dùng nước muối để rửa hoặc ngâm phật thủ, vì nước muối có thể đọng lại ở những khe ngón tay của quả làm cho phật thủ dễ bị hỏng, thối. Thay vào đó, chỉ nên dùng khăn ẩm để lau nếu cảm thấy bụi bẩn.
Tránh làm trầy xước vỏ quả dưới mọi hình thức, vì dễ làm cho phật thủ nhanh bị thối.
Sau khi mua phật thủ, bạn có thể dùng rượu trắng hoặc pha loãng nước rửa chén, và dùng chổi quét sơn (lông mềm) để phủ dung dịch này lên vỏ quả giúp bảo quản phật thủ tốt hơn trong quá trình chưng thờ, nhất là tránh nhện đỏ bám vào quả.
Có thể đặt cuống của quả phật thủ vào ly nước, giúp cho phật thủ tươi lâu hơn vì phần rễ sẽ được mọc ra sau khoảng 15 - 30 ngày khi phần cuống quả tiếp xúc với nước. Do đó, thời gian bảo quản phật thủ có thể kéo dài từ 4 - 5 tháng.
Một số lưu ý khi dùng phật thủ
Không nên sử dụng phật thủ quá nhiều trong một ngày.
Chỉ sử dụng những trái phật thủ được trồng tự nhiên, không nên sử dụng những trái không rõ nguồn gốc xuất xứ.
Không nên sử dụng những trái phật thủ bị hỏng.
Trước khi sử dụng thì nên rửa sạch và ngâm với nước muối.
Nếu bạn bị nhiệt, âm hư thì không nên sử dụng quả phật thủ.
Quả phật thủ với vẻ ngoài "xù xì" không chỉ là một loại quả "đặc biệt" có mâm ngũ quả ngày Tết mà phật thủ còn có nhiều công dụng vô cũng tốt cho sức khỏe. Tết này hãy tìm và mua ngay quả phật thủ chưng bàn thờ gia tiên nhé!