| Đặc sản "Trứng gà chồi lên từ đất" hiếm có, giá nửa triệu đồng/kg Đặc sản ''lạ'' làng Chuồn xứ Huế khiến thực khách mê đắm Đặc sản Gia Lai vừa bịt mũi vừa ăn nhưng lại dễ "gây nghiện" |
 |
| Cá gỏi kiến vàng là món ăn truyền thống lâu đời của người dân Rơ Măm |
Cá gỏi kiến vàng - Món ăn độc đáo ngay từ tên gọi
Rơ Măm là một trong những dân tộc có nhân số rất ít đang sinh sống tại nước ta. Địa bàn cư trú của họ là ở làng Le thuộc địa phận xã Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum. Là tộc người cổ sống từ lâu trong rừng sâu nên bà con Rơ Măm có nhiều món ăn rất kì dị, khác thường, ít ai có thể thưởng thức được. Người Rơ Măm thường dùng kiến vàng và trứng kiến để nấu canh chua, trộn gỏi, xào thịt hoặc làm gia vị chấm....
Tuy nhiên, hương vị thơm ngon, tinh túy nhất phải kể đến món cá gỏi kiến vàng được chế biến từ "lộc trời ban", mỗi năm chỉ có một mùa, vào khoảng cuối tháng 5 - đầu tháng 6. Do vậy, khi đến với mảnh đất của dân tộc thiểu số Rơ Măm, mọi người vẫn thường hay nói với nhau rằng nhất định phải thử được món đặc sản cá gỏi kiến vàng.
Cá gỏi kiến vàng là món ăn vô cùng bổ dưỡng được tổ tiên người Rơ Măm truyền lại cho thế hệ sau. Không biết món cá gỏi kiến vàng ra đời từ khi nào nhưng theo các già làng thì món ăn được cha ông truyền lại. Ngày xưa, người dân Rơ Măm chủ yếu ở trong rừng, đời sống vô cùng cực khổ, khó khăn.
Để có lương thực sống qua ngày, người Rơ Măm thường xuyên lội xuống suối bắt cá và trèo lên cành cây hái tổ kiến vàng rồi chế biến thành món ăn, dùng chung với các loại rau rừng.Trải qua bao đời, cá gỏi kiến vàng dần trở thành đặc sản của đồng bào dân tộc Rơ Măm..
 |
| Sức hấp dẫn của món cá gỏi kiến vàng không thể hiện ở hình thức bên ngoài |
Người Rơ Măm thường làm cá gỏi kiến vàng trong dịp Tết, ngày lễ quan trọng của làng hoặc gia đình thiết đãi khách quý. Hiện nay, những người lớn tuổi thạo chế biến món này vẫn thường truyền dạy cho lớp trẻ kinh nghiệm và bí quyết để gìn giữ món ăn truyền thống của dân tộc mình.
Cá gỏi kiến vàng là một trong những đặc sản nức tiếng của vùng đất bạt ngàn nắng gió Tây Nguyên chính bởi vị ngon, lạ và nét độc đáo không hề trộn lẫn. Hơn nữa, sức hấp dẫn của món cá gỏi kiến vàng lại không thể hiện ở hình thức bên ngoài.
Cá gỏi kiến vàng được chế biến bởi hai nguyên liệu chính là cá và kiến vàng. Cá ở đây được đánh bắt từ những con suối nên rất ngọt thịt. Người dân thường sẽ săn lùng những con cá thật lớn, tươi ngon, thịt cá phải chắc và vảy đều để có thể kết hợp tốt nhất với nguyên liệu còn lại là kiến vàng.
Đối với loại nguyên liệu quan trọng thứ hai này, người dân ở đây sẽ tìm những tổ kiến to, có số lượng trứng lớn vì khi chế biến sẽ thơm hơn, ăn lại bùi và béo ngậy. Tuy sở hữu cái tên khiến nhiều người e ngại nhưng cá gỏi kiến vàng lại là món ăn có hương vị thơm ngon trứ danh và hàm lượng dinh dưỡng rất cao đấy nhé!
Cách chế biến cá gỏi kiến vàng
 |
| Cá suối lọc thịt rồi băm nhuyễn, vắt cạn nước để khử mùi tanh |
Để làm ra món cá gỏi kiến vàng đúng chuẩn cần rất nhiều công đoạn và người chế biến phải thật sự tỉ mỉ. Đầu tiên phải săn bắt được cá suối loại vừa phải, to khoảng chừng ba ngón tay chụm lại. Người dân địa phương thường đến sông Sa Thầy để bắt loài cá trắng về chế biến.
Cá được lọc hết xương, rửa sạch rồi đem đi băm nhỏ và giã nhuyễn. Sau đó, người dân sẽ vắt cạn nước để khử hết mùi tanh rồi ướp cá cùng các loại gia vị kèm thêm một ít thính gạo và tiêu rừng để dậy mùi thơm.
 |
| Sau khi sơ chế cá sẽ đến công đoạn đi hái tổ kiến vàng. |
Sau khi sơ chế cá suối, người dân tiếp tục đi bắt kiến vàng. Khi lấy tổ kiến xuống, trước tiên sẽ đặt một chậu nước ở bên dưới rồi lấy cán dao gõ nhẹ cho kiến rơi hết xuống chậu. Tiếp đến nhẹ nhàng tách đôi tổ kiến và lấy trứng ra để riêng. Trứng kiến vàng thường có màu trắng đục, to gần bằng hạt gạo và có mùi thơm nhẹ. Cuối cùng, trứng kiến được tiến hành làm nhuyễn ra rồi đem phơi dưới nắng.
 |
| Khi đã nêm nếm gia vị xong, thịt cá, kiến và trứng sẽ được trộn thật đều tay để hoàn thành món ăn |
Công đoạn cuối cùng là nêm nếm gia vị cho cá và kiến. Các loại gia vị cần dùng là muối, hạt tiêu, ớt xanh và thính được làm từ gạo. Sau khi chuẩn bị đầy đủ gia vị thì mới bắt đầu cho vào hỗn hợp cá, kiến, trứng một lượng vừa phải rồi trộn thật đều tay đến khi ngửi thấy mùi thơm phảng phất toả ra.
Cho hỗn hợp nghỉ khoảng chừng 30 phút thì trộn đều thịt cá và kiến vàng rồi chuẩn bị thêm một ít rau rừng để ăn kèm là món đặc sản Kon Tum nổi tiếng này đã được hoàn thành. Theo tiếng dân tộc, bà con gọi món cá gỏi kiến vàng là Plat, còn trộn thêm thính gạo vào thì gọi là Trót IagLia, vừa có vị ngọt của cá, vị chua của kiến và vị béo ngậy đặc trưng của trứng kiến.
Cách thưởng thức món cá gỏi kiến vàng
 |
| Cá gỏi kiến vàng cuốn với lá rừng như lộc vừng, xoài non, lá sung |
Tùy theo sở thích của mỗi người mà có nhiều cách để thưởng thức cá gỏi kiến vàng. Món ăn này thường được dùng kèm với nhiều loại rau rừng như lá lộc vừng, lá sung, lá xoài non… Lá to thì dùng làm phần áo gói và được cuốn thành hình phễu, ở bên trong có thêm một vài loại bé hơn như rau răm để tăng thêm hương vị. Khi cảm thấy lượng lá đã đủ thì bạn sẽ cho cá gỏi kiến vàng vào trong rồi cuốn lại và thưởng thức.
Món cá gỏi kiến vàng khi càng ăn thì sẽ càng nhận thấy được hương vị vô cùng đậm đà. Thoạt đầu, bạn sẽ cảm nhận được vị tươi mát của rau rồi dần dần đến vị ngọt thơm của cá tươi hoà quyện cùng trứng kiến béo ngậy. Kế tiếp là vị cay nồng của tiêu và ớt kết hợp với vị đăng đắng của các loại lá rừng. Tất cả nguyên liệu và gia vị đều kết hợp rất hài hoà tạo nên sức hấp dẫn cho món ăn đặc sắc này. Trong lúc thưởng thức cá gỏi kiến vàng, bạn có thể nhâm nhi rượu ghè Kon Tum để bữa ăn thêm trọn vẹn nhé!
