 |
| Bà Vũ Thị Nghĩa thu hoạch rau má |
Tận dụng quỹ đất, HTX nông nghiệp Vân Trà, xã Yên Thắng, huyện Yên Mô (Ninh Bình) đã chuyển đổi đất màu kém hiệu quả sang trồng cây rau má.
Đến nay, mô hình sản xuất rau má theo hướng hữu cơ của HTX nông nghiệp Vân Trà đang được triển khai, đầu tư công nghệ, chế biến thành sản phẩm hàng hóa chất lượng cao, từ đó nâng cao giá trị và tạo thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp địa phương.
Khởi đầu từ vài hộ nhỏ lẻ trồng thử nghiệm vào năm 2017, chỉ sau vài năm, đến nay, cây rau má đã trở thành rau màu chủ lực, đem lại giá trị kinh tế cao cho bà con nông dân xã Yên Thắng. Toàn xã hiện có trên 7 ha trồng rau má theo hướng hữu cơ, với sự tham gia của hơn 100 hộ.
Gia đình bà Vũ Thị Nghĩa, thôn Vân Du Thượng hiện trồng 4 sào rau má theo định hướng phát triển cây rau má của HTX Vân Trà. Bà Nghĩa cho biết: Rau má dễ trồng, dễ chăm sóc, chi phí đầu tư thấp do thời gian sinh trưởng ngắn, trồng một lần có thể cắt quanh năm, không mất công cải tạo đất nhiều lần. Đặc biệt, rau ít sâu bệnh, có khả năng chịu hạn tốt nên giảm chi phí nhân công, tăng giá trị kinh tế. Tính trung bình 1 năm, rau má cho thu 10 lứa, 1 sào đạt sản lượng từ 4 - 5 tấn/năm, với giá bán trung bình từ 10.000 - 15.000 đồng/kg, được giá có thể lên tới 30.000 - 35.000 đồng/kg. Trung bình mỗi sào cho thu nhập 40 - 60 triệu đồng/năm.
Tương tự như gia đình bà Nghĩa, các hội viên HTX Nông Nghiệp Vân Trà như gia đình ông Lê Xuân Diệp, bà Lê Thị Huê, ông Đinh Văn Ảnh cũng đang bận rộn chăm sóc rau má trên đồng ruộng sắp đến kỳ thu hoạch.
Ông Đinh Văn Ảnh (xã Yên Thắng, huyện Yên Mô) cho biết, mặc dù trồng rau má mang lại thu nhập tốt cho người dân, nhưng giá thu mua rau má không ổn định, có lúc xuống rất thấp. Với thời điểm giá thấp, người dân dù không muốn bán nhưng buộc phải cắt để đảm bảo sinh trưởng lứa tiếp theo của cây nên thường xuyên bị thương lái ép giá.
Tuy nhiên, để khắc phục tình trạng được mùa mất giá, bình ổn thị trường và xây dựng thương hiệu cây rau má Yên Thắng, HTX Nông nghiệp Vân Trà định hướng cho ra mắt sản phẩm bột rau má, đẩy mạnh việc chế biến và đa dạng hóa các sản phẩm từ rau má.
Theo ông Đinh Xuân Nam, Giám đốc HTX nông nghiệp Vân Trà: Mặc dù diện tích sản xuất vẫn còn khiêm tốn, nhưng cây rau má đã cho thấy thế mạnh vượt trội về sức tiêu thụ, giá trị kinh tế, từ đó góp phần nâng cao thu nhập và giải quyết việc làm cho bà con nông dân. Việc đa dạng hóa sản phẩm hứa hẹn giúp người nông dân tạo ra chuỗi giá trị, đáp ứng nhu cầu của thị trường, đem lại thu nhập cao hơn chứ không theo thời vụ như trước đây.
Thời gian tới, HTX tiếp tục quy hoạch, mở rộng vùng trồng rau má; phối hợp cùng các thành viên nghiên cứu thị trường và tiến tới ra mắt sản phẩm mang thương hiệu bột rau má Yên Thắng, đồng thời phát huy vai trò là cầu nối liên kết tiêu thụ sản phẩm cho nông dân, giúp bà con yên tâm sản xuất, đặc biệt là khẳng định được thương hiệu của sản phẩm địa phương trên thị trường.
 |
| Vùng chuyên canh rau má Quảng Thọ |
Ngược vào miền Trung, vùng đất và con người xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền đã làm nên sản phẩm rau má đậm đà vị ngọt xen lẫn vị chát, được thị trường ưa chuộng, tạo dựng thương hiệu rau má xứ Huế đặc trưng.
Quảng Thọ là địa phương có diện tích trồng rau má lớn nhất ở tỉnh Thừa Thiên - Huế, khoảng 60 ha, tập trung chủ yếu ở thôn Phước Yên và thôn La Vân Thượng, trong đó có 50 ha được sản xuất theo đúng quy trình VietGAP - mục tiêu bảo đảm sức khỏe cho người tiêu dùng và 1,5 ha trồng hữu cơ. "Có 250 hộ dân tham gia sản xuất rau má. Họ sống nhờ nghề này nên đều tuân thủ đúng quy trình trồng, chăm sóc, thu hoạch và chế biến của VietGAP. Các sản phẩm trà rau má và bột Matcha rau má Quảng Thọ đã có mặt ở các tỉnh, thành trong cả nước" - ông Trí thông tin.
Sau hơn 10 năm lên Đà Lạt (Lâm Đồng) thuê đất trồng rau và hoa, cách đây 8 năm, anh Trần Thiên Dũng (SN 1985; ngụ thôn La Vân Thượng, xã Quảng Thọ) trở về quê khởi nghiệp bằng nghề canh tác rau má, sau khi có chứng chỉ VietGAP. Tại Quảng Thọ, anh Dũng là người trồng rau má lớn nhất với 3,5 ha, trong đó có 1,5 ha trồng theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ, số còn lại là trồng tự do để cung cấp cho các chợ.
Anh Dũng cho biết trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ rất tốn công vì tuân thủ quy trình sản xuất. Vì vậy, mỗi ngày gia đình anh phải thuê khá nhiều lao động để nhổ cỏ, chăm sóc rau. "Khoảng 70% sản lượng rau VietGAP và hữu cơ của tôi được bán cho HTX, số còn lại cung ứng các siêu thị và xuất khẩu. Mỗi lần nhập hàng đều phải ký biên bản để kiểm nghiệm, sản phẩm có đóng tem để trích xuất nguồn gốc và tôi phải chịu trách nhiệm nếu có vấn đề gì xảy ra" - anh Dũng cho hay.
Theo nông dân ở xã Quảng Thọ, rau má được họ trồng từ năm 1995. Lúc đầu, một vài hộ lấy giống tự nhiên rồi trồng trong vườn nhà mình để vừa có rau ăn vừa đưa ra chợ bán. Họ thấy vùng đất này thuận lợi cho rau phát triển nên một vài năm sau nhân rộng ra trồng ngoài ruộng với nhiều hộ có diện tích lớn. Rau má có "vòng đời" khoảng 5-6 năm, mỗi năm khai thác được 10 lần, trừ chi phí thì mỗi ha cho thu nhập trên 10 triệu đồng.
 |
| Người dân xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền thu hoạch rau má |
Vùng đất chuyên canh rau má Quảng Thọ nằm hạ lưu một nhánh sông Bồ, đất có "thịt" nhẹ, bà con có tính cần cù, chịu khó nên rau phát triển. Rau má Quảng Thọ được người dân các tỉnh miền Nam ưa chuộng vì lá nhỏ, cọng hơi tím; tính chất đậm đà, ngọt nhưng hòa lẫn vị chát nhẹ.
Mới đây, HTX Nông nghiệp Quảng Thọ II đã được chọn để xây dựng hệ thống HTX số kết hợp đẩy mạnh giải pháp thương mại điện tử cho nông hộ và HTX. Ông Trí cho biết nhờ đưa sản phẩm trà rau má lên các sàn thương mại điện tử nên thị trường được mở rộng, bên cạnh đó còn hướng đến xuất khẩu ra nước ngoài nhằm mở rộng thị trường và nâng tầm sản phẩm lên tiêu chuẩn 5 sao.
Về truy xuất nguồn gốc, HTX phối hợp và triển khai theo các cấp độ với nông dân và HTX để minh bạch các sản phẩm với mã QR. Ngoài ra, HTX đẩy mạnh kết hợp với các địa phương khác trên cơ sở hệ thống này để quản lý về mặt chất lượng sản phẩm nông nghiệp và quan trọng nhất là kết nối cung cầu; bên cạnh đó, quảng bá du lịch của địa phương bằng công nghệ mô hình hóa 3D và AR (thực tế ảo tăng cường) gắn với quảng bá và thương mại sản phẩm đặc hữu địa phương.
