| Việt Nam dẫn đầu Đông Nam Á về phát triển thương mại điện tử Thương mại điện tử bùng nổ: Làm sao để bảo vệ người tiêu dùng? Thương mại điện tử Việt Nam quý IV dự kiến đạt gần 4 tỷ USD |
 |
| Trong 9 tháng đầu năm 2025, doanh thu của bốn sàn thương mại điện tử hàng đầu gồm Shopee, Lazada, Tiki và TikTok Shop đạt 305,9 nghìn tỷ đồng, tăng 34,35% so với cùng kỳ năm trước. |
Mất niềm tin vì hàng giả và cạnh tranh khốc liệt
Sự bùng nổ của các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki hay TikTok Shop mở ra cơ hội chưa từng có cho doanh nghiệp Việt trong việc tiếp cận người tiêu dùng, nhưng đồng thời kéo theo những thách thức lớn. Hàng hóa không rõ nguồn gốc, nhập lậu và kém chất lượng tràn lan khiến người tiêu dùng ngày càng mất niềm tin. Chỉ trong quý III/2025, lực lượng Quản lý thị trường phát hiện 46 vụ vi phạm về hàng giả, tổng trị giá hơn 5,3 tỷ đồng; trong đó hàng cấm và hàng giả chiếm hơn 4,1 tỷ đồng. Con số này phản ánh mức độ nghiêm trọng của tình trạng hàng giả, đồng thời cảnh báo về lỗ hổng trong quản lý chất lượng trực tuyến, dễ bị lợi dụng để đưa sản phẩm vi phạm vào chuỗi cung ứng.
Theo Metric.vn, trong 9 tháng đầu năm 2025, doanh thu của bốn sàn lớn — Shopee, Lazada, Tiki và TikTok Shop — đạt 305,9 nghìn tỷ đồng, tăng 34,35% so với cùng kỳ năm 2024. Sản lượng bán ra cũng tăng 19,84%, đạt gần 2,91 tỷ sản phẩm, dù số lượng cửa hàng giảm nhẹ 2,4% xuống còn khoảng 566.400 shop. Những số liệu này cho thấy thị trường vẫn duy trì đà tăng trưởng, song cạnh tranh giữa các nền tảng đang ngày càng quyết liệt, đặc biệt trong bối cảnh người tiêu dùng đòi hỏi cao hơn về uy tín và minh bạch.
Riêng quý III/2025, doanh thu toàn thị trường đạt 103,6 nghìn tỷ đồng, tăng 2,6% so với quý II. Trong các tháng 7, 8 và 9, mức tăng lần lượt là 19%, 21% và 26% so với cùng kỳ năm trước, phản ánh nhu cầu tiêu dùng vẫn ổn định. Shopee hiện dẫn đầu với 56% thị phần, TikTok Shop tăng trưởng mạnh nhất — doanh thu tăng 69%, thị phần từ 30% lên 41% — trong khi Lazada giữ vững 3% thị phần nhưng dẫn đầu về giá trị đơn hàng trung bình, còn Tiki giảm nhẹ doanh thu.
Tuy vậy, sự tăng trưởng này không đồng nghĩa với ổn định. Việc hàng giả len lỏi khắp nền tảng khiến các thương hiệu uy tín chịu thiệt hại kép: vừa mất niềm tin khách hàng, vừa phải cạnh tranh với hàng giá rẻ không rõ nguồn gốc. Khi người tiêu dùng ngờ vực, hệ sinh thái thương mại điện tử sẽ bị tổn thương nghiêm trọng, ảnh hưởng tới mục tiêu phát triển kinh tế số bền vững.
Không chỉ ở trong nước, vấn đề minh bạch và tuân thủ còn gắn liền với vị thế quốc gia trong chuỗi thương mại toàn cầu. Đến hết tháng 8/2025, Việt Nam đã đối mặt 292 vụ việc phòng vệ thương mại từ các quốc gia khác. Ông Đặng Xuân Tâm, Chánh Văn phòng Cục Phòng vệ thương mại, nhận định: “Hội nhập quốc tế mở ra cơ hội, nhưng cũng là phép thử năng lực tự bảo vệ của doanh nghiệp. Nếu không nâng cao chất lượng, minh bạch nguồn gốc, chúng ta sẽ mất lợi thế cạnh tranh ngay trên sân nhà.”
Giải pháp nâng chất lượng và củng cố uy tín
 |
| Shopee tiếp tục dẫn đầu với doanh thu 53,4 nghìn tỷ đồng, chiếm 92% tổng doanh thu toàn sàn; TP.HCM và Hà Nội lần lượt đóng góp 46% và 38%. |
Giải pháp nâng chất lượng và củng cố uy tín
Theo dự báo của Metric.vn, quý IV/2025, doanh thu thương mại điện tử Việt Nam có thể đạt khoảng 105 nghìn tỷ đồng (3,98 tỷ USD), với sản lượng gần 1,07 tỷ sản phẩm, tăng lần lượt 1,35% và 8,14% so với quý III. Dự báo này cho thấy tiềm năng tăng trưởng vẫn lớn nếu các nền tảng và doanh nghiệp tập trung vào giá trị cốt lõi — chất lượng, uy tín và trải nghiệm người tiêu dùng.
Một trong những bước tiến đáng chú ý là chiến dịch “Tick xanh trách nhiệm thương mại điện tử” do Sở Công Thương TP.HCM phối hợp các sàn lớn triển khai, nhằm minh bạch hóa xuất xứ sản phẩm và giúp người tiêu dùng nhận diện hàng chính hãng. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng cần thiết lập hệ thống kiểm định chặt chẽ tương tự hàng hóa ngoài thị trường để hạn chế rủi ro pháp lý và củng cố lòng tin.
Các thương hiệu chính hãng (Shop Mall) đang trở thành điểm sáng. Dù chỉ chiếm 2,64% số lượng shop, nhưng đóng góp tới 35,7% doanh thu của Shopee và TikTok Shop trong quý III/2025. TikTok Shop tăng 51,89% số shop Mall, doanh thu tăng 114,72%, còn Shopee giảm 38,12% số shop Mall nhưng doanh thu vẫn tăng 6,54%, nhờ siết tiêu chuẩn tuyển chọn và kiểm soát chất lượng. Lazada giữ vững người dùng cốt lõi và giá trị đơn hàng cao nhờ tập trung hàng chính hãng và trải nghiệm khách hàng.
Shopee tiếp tục dẫn đầu với doanh thu 53,4 nghìn tỷ đồng, chiếm 92% tổng doanh thu toàn sàn; TP.HCM và Hà Nội lần lượt đóng góp 46% và 38%. Một số tỉnh công nghiệp như Bình Dương, Long An, Hưng Yên tăng trưởng nhanh nhờ đầu tư logistics. Ba nhóm ngành hàng dẫn đầu gồm làm đẹp (17,7 nghìn tỷ), đời sống – nội thất (13,8 nghìn tỷ) và thời trang nữ (12,1 nghìn tỷ). Ở lĩnh vực điện tử, Apple tăng 72,2%, tiếp theo là Samsung và Xiaomi, với sự góp mặt của các chuỗi chính hãng như Apple Flagship Store, Viettel Store, ShopDunk và Minh Tuấn Mobile.
Ở bình diện quốc tế, Việt Nam đã bảo vệ thành công hơn 50% vụ phòng vệ thương mại, giúp nhiều ngành hàng giữ vững thị phần xuất khẩu trị giá hàng tỷ USD. Việc siết chặt kiểm soát chất lượng trong nước không chỉ bảo vệ người tiêu dùng mà còn củng cố thương hiệu Việt trên thị trường quốc tế. Cùng với đó, các chiến dịch khuyến mãi lớn như “11.11”, “12.12” hay mùa mua sắm Tết kết hợp livestream, flash sale, và đầu tư mạnh vào hạ tầng giao nhận đang tạo đòn bẩy giúp doanh nghiệp khẳng định vị thế và phục hồi niềm tin khách hàng trong năm 2026.
