Nhắc đến nhân sâm là nhắc đến một sản phẩm chăm sóc sức khỏe chỉ dành cho giới thượng lưu. Nhưng thực tế là có không ít thực phẩm rẻ tiền cũng được chứng minh rằng bổ dưỡng không kém gì các phương thuốc đắt đỏ. Ít ai biết rằng ngay tại Việt Nam cũng có nhiều các loại rau được mệnh danh là bổ ngang nhân sâm lại rất dễ trồng.
Rau má
 |
Rau má được ví như "nhân sâm xanh" bởi hàm lượng dinh dưỡng cao và có nhiều công dụng cho sức khỏe, đặc biệt thích hợp để giải nhiệt trong ngày hè nóng bức.
Từ lâu, rau má được người Việt chế biến thành những món ăn ngon, mát bổ và quen thuộc. Cách chế biến cũng rất đa dạng, bạn có thể ăn rau sống, nấu canh, luộc hay làm nước sinh tố giải khát.
Y học cổ truyền của Trung Quốc cũng đã sử dụng rau má là dược liệu chữa bệnh với tên gọi Tích tuyết thảo. Tại Pháp và Anh cũng dùng rau má làm thuốc. Bộ phận dùng là cả cây tươi hoặc chế biến khô của cây rau má. Rau má đặc biệt thích hợp để thanh nhiệt cho cơ thể và tốt cho thận. Người bị tiểu buốt, tiểu dắt dùng nước rau má uống chứng bệnh sẽ cải thiện rõ rệt.
 |
Theo lương y Vũ Quốc Trung, rau má có vị đắng, hơi ngọt, tính bình, vào Can, Tỳ Vị có tác dụng dưỡng âm, thanh nhiệt, nhuận gan, giải độc, lợi tiểu. Rau má thường dùng để làm thuốc bổ dưỡng, sát trùng, chữa thổ huyết, tả lỵ, khí hư, bạch đới, mụn nhọt, rôm sẩy.
Theo y học hiện đại, rau má có nhiều thành phần dinh dưỡng như kẽm, chất xơ, vitamin B1, vitamin B2, vitamin B3, C và vitamin K.,... Đối với những người thừa cân, béo phì, xơ vữa động mạch máu nếu ăn rau má sẽ có tác dụng làm giảm lượng cholesterol trong máu và do đó làm cho các mạch máu mềm mại trở lại, hạn chế được những tai biến do xơ vữa động mạch máu gây ra như co thắt động mạch vành tim hay nhồi máu cơ tim, co thắt mạch máu não hay vỡ mạch máu não…
Theo lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng (Viện hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội): Trong Đông y, rau má vị đắng, hơi ngọt, tính mát. Có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, chống nhiễm trùng, chống độc, lợi tiểu.
 |
Từ rau má, chúng ta có thể sử dụng để điều chế thành nhiều món ăn, bài thuốc sau đây:
Nước giải khát bổ dưỡng, nước sinh tố: Dùng rau má sạch, xay lấy nước cốt hòa nước dừa xiêm, uống hỗn hợp này sẽ thấy tác dụng.
Giải nhiệt, trị nóng sốt, kinh phong, lở ngứa, mụn nhọt: Giã rau má lấy nước uống và xoa, đắp ngoài.
Chữa bụng xốn xáo, nóng ruột, nhiệt uất sinh nóng rét qua lại, đau bụng dưới, chán ăn: Dùng 1 nắm rau má, đem đi sắc uống.
Chữa cảm sốt, khát nước, nhức đầu, da nóng, kém ăn, nổi mẩn ngứa: Chuẩn bị 1 nắm rau má, 1 nắm rau sam, 30g sắn dây. Đem đi giã, cho thêm nước sôi, chắt lấy nước uống hoặc sắc uống.
Giải ngộ độc (nấm độc, thạch tín…): Giã nát 250g rau má và 250g rau muống, hòa nước sôi, chắt lấy nước uống.
Chảy máu chân răng, chảy máu cam, thổ huyết, niệu huyết…: Lấy 30g rau má, 15g cỏ nhọ nồi, 15g trắc bá diệp đi sao cháy, sắc làm thuốc uống.
Trị ho, tiểu buốt, tiểu rắt: Lấy nắm rau má tươi. Đem đi giã lấy dịch tươi uống hoặc sắc uống.
Trị khí hư bạch đới, đau bụng kinh: Lấy rau má khô, tán bột, uống 2 thìa cà phê vào mỗi buổi sáng.
Làm thuốc lợi sữa: Ăn Rau má tươi, hoặc luộc ăn và uống nước.
Đậu bắp
 |
Có một loại rau được mệnh danh là "nhân sâm xanh" hay "vàng thực vật", đó chính là đậu bắp. Ở Trung Quốc hay Nhật Bản, đậu bắp được ca ngợi như một thực phẩm thiên nhiên có giá thành rẻ nhưng lại tốt hơn cả thịt cá.
Theo Đông y, đậu bắp có vị chua, dịu, tính mát có tác dụng giảm đau và làm dịu trong các bệnh như lậu, bí tiểu tiện, bạch đới, táo bón. Món ăn này khi cắt ra có nước nhờn dính, vị ngọt, mềm.
Theo Aboluowang, chất nhầy do đậu bắp tiết ra có chứa pectin và mucin hòa tan, có thể làm chậm quá trình hấp thụ đường, ức chế sự hấp thụ cholesterol và cải thiện lipid máu. Các carotenoid phong phú trong đậu bắp cũng có thể giúp duy trì sự bài tiết và chức năng bình thường của insulin, cân bằng lượng đường trong máu.
 |
Đậu bắp còn chứa pectin, galactan... có thể giúp cải thiện hệ tiêu hóa, điều trị viêm và loét dạ dày, bảo vệ ruột. Chất mucin do đậu bắp tiết ra cũng bảo vệ thành dạ dày, thúc đẩy tiết dịch vị, tăng cảm giác thèm ăn.
Đáng nói, đậu bắp giàu vitamin C và chất xơ hòa tan, không chỉ có tác dụng bồi bổ sức khỏe làn da mà còn giúp tăng cường collagen, giảm tác hại của các gốc tự do và bảo vệ da khỏi các tác nhân lão hóa.
Đậu bắp rất giàu protein, canxi, photpho, đồng thời ít béo, ít calo, không chứa cholesterol, vì vậy đậu bắp trở thành thực phẩm giảm cân rất thích hợp cho chị em đang trong quá trình ăn kiêng.
Nhờ chứa chứa vitamin A và β-carotene... mà đậu bắp rất có lợi cho sức khỏe của võng mạc. Thanh niên trong độ tuổi dậy thì cần ăn nhiều đậu bắp để thị lực không bị tổn thương.
