Phân biệt đột quỵ và đột tử

Phân biệt đột tử và đột quỵ

Đột tử là hiện tượng tim ngừng đột ngột, thường do rối loạn tim mạch, dẫn đến tử vong gần như tức thì nếu không được cấp cứu kịp thời. Người bị đột tử có thể đang hoàn toàn khỏe mạnh, bỗng nhiên gục ngã, mất ý thức, ngừng thở và không còn mạch đập. Tình trạng này thường xảy ra trong vòng vài phút và rất khó cứu sống nếu không có can thiệp y tế khẩn cấp. Nhiều trường hợp đột tử xuất hiện ở những người có bệnh tim tiềm ẩn nhưng chưa được chẩn đoán.

Ảnh minh họa.

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn, khiến não thiếu oxy và dưỡng chất. Nếu không được phục hồi tuần hoàn máu nhanh chóng, các tế bào não sẽ bắt đầu chết, gây ra các biểu hiện như tê liệt, méo miệng, nói khó, mất ý thức, thậm chí tử vong. Khác với đột tử, người bị đột quỵ vẫn còn cơ hội sống nếu được phát hiện và điều trị kịp thời.

Đột quỵ và đột tử là hai tình trạng nguy hiểm nhưng hoàn toàn khác nhau, cả về nguyên nhân, diễn tiến và cách xử lý. Việc phân biệt đúng hai tình trạng này có thể giúp bạn hoặc người thân kịp thời nhận diện và xử trí đúng cách khi gặp phải.

Đột quỵ không gây tử vong ngay lập tức mà thường diễn tiến trong vài giờ, thậm chí vài ngày, tùy theo mức độ tổn thương não. Nếu người bệnh được đưa đến bệnh viện trong “giờ vàng” (khoảng 3–4,5 giờ đầu từ khi xuất hiện triệu chứng), khả năng cứu sống và phục hồi sẽ cao hơn, đồng thời hạn chế được các di chứng như liệt nửa người, mất ngôn ngữ…

Đột tử có tỉ lệ tử vong cao hơn đột quỵ và các dấu hiệu của nó cũng chỉ xảy ra trong vòng 1 tiếng như hồi hộp, khó thở, mệt mỏi, đau ngực, suy hô hấp (bệnh nhân sẽ bị tụt huyết áp, da xanh tái, thở mệt), loạn nhịp tăng, sau đó người bệnh sẽ rơi vào tình trạng mất tri giác và tử vong. Khi bệnh nhân bị loạn nhịp, nếu được nhập viện sớm và xử lý kịp thời, có các phương tiện hồi sức đầy đủ và chuyên nghiệp thì mới có khả năng sống sót.

Các triệu chứng này của đột tử khá giống với các bệnh khác nên không dễ dàng xác định được, do đó nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ thì nên đến bệnh viện ngay để bác sĩ thăm khám kịp thời, đặc biệt là những người đang mắc bệnh tim, tiền sử gia đình bị đột tử thì nên đến bệnh viện để tầm soát thường xuyên.

Những triệu chứng báo hiệu sắp đột quỵ xuất hiện và biến mất nhanh, lặp lại nhiều lần nên bạn cần cảnh giác: bệnh nhân bị hoa mắt, chóng mặt, người đột ngột mất cân bằng, đau đầu dữ dội và nhanh chóng, có thể bị buồn nôn, nôn. Người cảm thấy mệt, không còn sức, tê cả mặt hoặc nửa mặt, cười méo miệng, chân tay cử động khó hoặc không thể, không thể phối hợp các cử động cơ thể, tê liệt 1 bên thân mình, đặc biệt không thể nâng 2 cánh tay qua đầu đồng thời. khi nói, khó phát âm, phát âm không rõ, dính chữ, ngọng bất thường.

Nguyên nhân gây ra đột tử và đột quỵ

Nguyên nhân gây ra đột tử

Đột tử thường bắt nguồn từ các rối loạn tim mạch, đặc biệt là các bất thường trong chức năng hoạt động của tim.

Đột tử thường bắt nguồn từ các rối loạn tim mạch, đặc biệt là các bất thường trong chức năng hoạt động của tim. Trái tim là trung tâm của hệ tuần hoàn, nếu bị trục trặc, toàn bộ cơ thể sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

Bệnh mạch vành: Là nguyên nhân hàng đầu gây đột tử. Tình trạng này xảy ra khi các mảng xơ vữa tích tụ trong động mạch, làm hẹp hoặc tắc nghẽn đường dẫn máu đến tim, khiến cơ tim thiếu dưỡng khí, dẫn đến ngừng tim đột ngột.

Rối loạn nhịp tim: Là sự rối loạn hệ thống điện học điều khiển nhịp tim, khiến tim đập quá nhanh, quá chậm hoặc không đều. Khi rối loạn trở nên nghiêm trọng, tim có thể ngừng đập đột ngột.

Các bệnh lý tim mạch khác: Bao gồm hội chứng Brugada, phì đại cơ tim, bệnh tim bẩm sinh, nhồi máu cơ tim...

Tiền sử gia đình có người từng đột tử, đặc biệt ở độ tuổi trẻ và không rõ nguyên nhân.

Người mắc bệnh mạch vành, rối loạn nhịp tim, huyết áp cao, đái tháo đường hoặc rối loạn mỡ máu không kiểm soát.

Có dấu hiệu tim mạch như hồi hộp, đánh trống ngực, đau ngực hoặc khó thở kéo dài.

Nguyên nhân gây ra đột quỵ

Đột quỵ là tình trạng não bị tổn thương do thiếu máu hoặc xuất huyết. Có hai dạng chínhĐột quỵ do thiếu máu cục bộ (thường gặp nhất): Do cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu não.

Đột quỵ là tình trạng não bị tổn thương do thiếu máu hoặc xuất huyết.

Đột quỵ do xuất huyết não: Do vỡ mạch máu khiến máu tràn vào mô não.

Tăng huyết áp: Là yếu tố nguy cơ số một, làm tổn thương thành mạch máu não, dễ gây vỡ hoặc tắc mạch. Người bị cao huyết áp có nguy cơ đột quỵ cao gấp 3–4 lần người bình thường.

Bệnh tim mạch và mạch vành: Làm tăng khả năng hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn dòng máu lên não.

Đái tháo đường và rối loạn mỡ máu: Làm tổn hại hệ mạch máu, dẫn đến tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và xuất huyết não.

Các yếu tố nguy cơ khác: Béo phì, lười vận động, hút thuốc, uống rượu, stress kéo dài, sử dụng chất kích thích...

Tiền sử đột quỵ: Người từng bị đột quỵ có nguy cơ tái phát rất cao, đặc biệt trong vòng vài tháng đến một năm sau lần đầu.

Biện pháp hiệu quả để phòng ngừa đột tử và đột quỵ

Để giảm thiểu nguy cơ đột tử và đột quỵ, việc quan trọng hàng đầu là duy trì kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng.

Nếu bạn có người thân từng mắc bệnh tim mạch hoặc gặp phải các triệu chứng như ngất xỉu, tim đập nhanh bất thường, hồi hộp, khó thở, hoặc đau ngực khi vận động, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám. Tùy vào tình trạng, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm như: xét nghiệm máu, chụp MRI tim, điện tâm đồ (ECG), chụp CT hay DSA mạch vành nhằm phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường của tim mạch.

Người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, cao huyết áp, hoặc rối loạn mỡ máu cần được theo dõi và điều trị thường xuyên để duy trì các chỉ số sức khỏe ở mức ổn định.

Bên cạnh đó, một lối sống lành mạnh đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa đột quỵ và đột tử. Hãy xây dựng chế độ ăn uống khoa học, hạn chế thực phẩm nhiều đường và chất béo bão hòa, không hút thuốc lá và duy trì thói quen tập thể dục đều đặn để bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.

Đà Nẵng ghi nhận 300 trường hợp từ chối tiêm vắc xin sởi

Ngoài nước lọc, bạn nên uống gì để khỏe mạnh hơn?

Đi bộ 15 phút mỗi ngày thay đổi sức khỏe của bạn như thế nào?