Tỏi (tên khoa học Allium sativum) là một trong những cây trồng cổ xưa nhất, có nguồn gốc từ vùng Trung Á. Tại Việt Nam, tỏi được trồng rộng rãi từ Bắc chí Nam, nhưng giới chuyên môn phân định rất rõ hai nhóm: nhóm tỏi củ to (thường trồng ở phía Nam, ven biển miền Trung) và nhóm tỏi tía (củ nhỏ, tép màu tím, mùi hăng nồng, đặc hữu của các tỉnh phía Bắc).
 |
| Tỏi (tên khoa học Allium sativum) là một trong những cây trồng cổ xưa nhất, có nguồn gốc từ vùng Trung Á. |
Sự khác biệt của tỏi tía nằm ở điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng. Do sinh trưởng trong điều kiện khắc nghiệt hơn, tỏi tía tích tụ hàm lượng tinh dầu và hoạt chất sinh học cao gấp nhiều lần tỏi trắng. Đây chính là lý do tỏi tía được xem là "dược liệu vàng" chứ không đơn thuần là gia vị.
Giải mã Allicin từ tỏi
Năm 1944, hai nhà hóa học người Mỹ Chester J. Cavallito và John Hays Bailey đã lần đầu tiên phân lập thành công Allicin từ tỏi. Đây là một kháng sinh tự nhiên cực mạnh, được chứng minh có khả năng ức chế vi sinh vật gây bệnh và tế bào ung thư mạnh hơn cả Penicillin.
Tuy nhiên, Allicin không có sẵn trong tỏi tươi. Nó chỉ được hình thành từ tiền chất Alliin dưới tác xúc tác của men Allinase khi củ tỏi bị đập dập hoặc nghiền nát. Đây là chi tiết quan trọng giải thích vì sao nuốt tỏi nguyên tép hoặc nấu chín tỏi (làm mất hoạt tính men) thường không mang lại hiệu quả trị bệnh cao.
Cơ chế "kép" giúp sạch mỡ gan, giảm mỡ máu
Theo các nghiên cứu khoa học được công bố trên thư viện Y khoa Mỹ, tác dụng giảm mỡ của tỏi tía không phải là tin đồn dân gian mà dựa trên cơ chế sinh hóa rõ ràng:
Ức chế tổng hợp Cholesterol tại gốc: Allicin trong tỏi tía ức chế men HMG-CoA reductase. Đây là loại men khởi phát quá trình hình thành cholesterol nội sinh tại gan. Khi men này bị "khóa", gan sẽ giảm sản xuất mỡ thừa.
Tăng đào thải mỡ xấu: Các hoạt chất giúp kích hoạt thụ thể LDL (LDL receptors), thu gom các cholesterol xấu trôi nổi trong máu và đào thải ra ngoài.
Đốt cháy năng lượng dư thừa: Dầu tỏi tía kích thích quá trình trao đổi chất, buộc cơ thể phải sử dụng năng lượng dự trữ, từ đó tiêu giảm mỡ vùng bụng và đùi hiệu quả.
Nhờ cơ chế này, tỏi tía đặc biệt hữu ích cho nhóm đối tượng nguy cơ cao: người bị gan nhiễm mỡ, rối loạn lipid máu, cao huyết áp và người thừa cân béo phì.
 |
| Tỏi tía đặc biệt hữu ích cho nhóm người bị gan nhiễm mỡ, rối loạn lipid máu, cao huyết áp và người thừa cân béo phì. |
Nghịch lý khi dùng tỏi tươi và giải pháp công nghệ
Dù tác dụng của tỏi tía là vô cùng lớn, nhưng việc ứng dụng vào đời sống gặp nhiều rào cản.
Thứ nhất: Ăn tỏi sống gây mùi hôi khó chịu, kích ứng dạ dày mạnh và nếu dùng lâu dài có thể gây giảm thị lực.
Thứ hai: Hàm lượng Allicin thu được khi ăn tự nhiên rất thấp do quá trình chuyển hóa không triệt để.
Để khắc phục, các nhà khoa học tại Viện Công nghiệp Thực phẩm Quốc gia đã thực hiện đề tài cấp Nhà nước về trích ly Dầu tỏi tía. Công nghệ này giúp chiết lấy tinh chất, loại bỏ tạp chất gây hại và đóng gói dưới dạng viên nang mềm.
Chuyên gia Bùi Quang Thuật – Phó Viện trưởng Viện Công nghiệp Thực phẩm Quốc gia, chủ nhiệm đề tài cho biết: "Dầu tỏi tía trích ly không chỉ giữ nguyên hoạt tính sinh học mà còn loại bỏ được mùi hôi và tính cay nóng. Cách dùng hiệu quả nhất là uống một liều duy nhất vào buổi tối trước khi đi ngủ."
Lời khuyên từ chuyên gia: Dùng đúng mới hiệu quả
Không phải cứ uống nhiều là tốt, hiệu quả của dầu tỏi tía phụ thuộc vào liều lượng và thời điểm:
Thời điểm vàng: Nên uống vào buổi tối trước khi đi ngủ. Lúc này, thân nhiệt cơ thể giảm, dầu tỏi sẽ giúp làm ấm bụng, hạn chế các cơn ho đêm, kích thích hô hấp và tiêu hóa mà không gây mùi cơ thể vào sáng hôm sau.
Liều lượng:
Để phòng bệnh, tăng đề kháng: Duy trì 3-4 viên/ngày.
Để giảm mỡ bụng, hỗ trợ trị gan nhiễm mỡ: Cần liều tấn công từ 8-10 viên/ngày. Thực tế ghi nhận nhiều trường hợp giảm vòng bụng rõ rệt chỉ sau 2 tuần sử dụng đúng liều lượng này kết hợp chế độ ăn uống hợp lý.
