Hiểu đúng về chỉ số AQI và mức độ ảnh hưởng
Theo Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), mức độ ảnh hưởng của ô nhiễm không khí tới sức khỏe được đánh giá dựa trên chỉ số chất lượng không khí Việt Nam (VN-AQI). Chỉ số này được chia thành 6 khoảng giá trị, gắn liền với màu sắc cảnh báo để người dân dễ dàng nhận biết:
 |
| Cục Phòng bệnh khuyến cáo người dân các biện pháp tự bảo vệ theo 6 mức cảnh báo. |
Mức Tốt (AQI 0-50 - Màu xanh): Không khí trong lành, hầu như không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Mức Trung bình (AQI 51-100 - Màu vàng): Chấp nhận được. Tuy nhiên, nhóm nhạy cảm (người già, trẻ em, người có bệnh hô hấp, tim mạch) có thể chịu ảnh hưởng nhất định.
Mức Kém (AQI 101-150 - Màu da cam): Nhóm nhạy cảm dễ gặp vấn đề sức khỏe; người khỏe mạnh ít bị tác động hơn.
Mức Xấu (AQI 151-200 - Màu đỏ): Bắt đầu ảnh hưởng đến người bình thường; nhóm nhạy cảm có nguy cơ gặp vấn đề nghiêm trọng.
Mức Rất xấu (AQI 201-300 - Màu tím): Cảnh báo sức khỏe khẩn cấp, mọi người dân đều bị ảnh hưởng ở mức nghiêm trọng.
Mức Nguy hại (AQI 301-500 - Màu nâu): Mức báo động, toàn bộ dân số có thể bị tác động nặng nề.
Hướng dẫn hành động cụ thể cho từng ngưỡng ô nhiễm
Để đối phó hiệu quả, người dân cần theo dõi thường xuyên thông tin chất lượng không khí trên các trang tin chính thống của Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường các địa phương. Tùy vào chỉ số AQI, các biện pháp bảo vệ cần được áp dụng linh hoạt:
Khi chất lượng không khí ở mức Trung bình đến Kém (AQI 51-150)
Người bình thường nên giảm thời gian hoạt động ngoài trời, đặc biệt khi có các triệu chứng như đau mắt, ho, đau họng. Cần tránh các "điểm nóng" ô nhiễm như nút giao thông, công trình xây dựng, làng nghề.
 |
| Người bình thường nên giảm thời gian hoạt động ngoài trời, đặc biệt khi có các triệu chứng như đau mắt, ho, đau họng. |
Đối với nhóm nhạy cảm và học sinh, nên hạn chế các hoạt động thể dục, vận động gắng sức ngoài trời. Việc vệ sinh mũi, súc họng bằng nước muối sinh lý cần được thực hiện sáng - tối, nhất là sau khi ra đường.
Khi chất lượng không khí ở mức Xấu (AQI 151-200)
Người dân nên hạn chế tối đa việc ra ngoài hoặc làm việc gắng sức. Nếu bắt buộc phải di chuyển, hãy ưu tiên phương tiện công cộng, hạn chế xe máy, xe đạp để giảm tiếp xúc trực tiếp với khói bụi.
Tại gia đình, nên hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào, đặc biệt là các hộ ở gần đường lớn hoặc nguồn ô nhiễm. Nhóm người nhạy cảm nên chuyển hoàn toàn việc tập thể dục vào trong nhà.
Khi chất lượng không khí ở mức Rất xấu (AQI 201-300)
Đây là mức cảnh báo nghiêm trọng. Người dân cần tránh mọi hoạt động ngoài trời kéo dài. Nếu bắt buộc phải làm việc trong môi trường này, việc sử dụng khẩu trang chuyên dụng có khả năng lọc bụi mịn (PM2.5) là yêu cầu bắt buộc.
Nhóm người nhạy cảm cần tuyệt đối tránh ra ngoài, chờ đến khi chất lượng không khí được cải thiện.
Kịch bản ứng phó khẩn cấp ở mức Nguy hại (AQI 301-500)
Tại mức cảnh báo cao nhất (Màu nâu), Cục Phòng bệnh khuyến cáo người dân chuyển toàn bộ hoạt động sinh hoạt, làm việc, học tập vào trong nhà, đóng kín cửa để ngăn chặn chất ô nhiễm xâm nhập.
Đáng chú ý, hướng dẫn nêu rõ: Trong trường hợp chỉ số VN-AQI duy trì mức nguy hại (từ 301 trở lên) trong 3 ngày liên tiếp, căn cứ theo các quy định hiện hành về bảo vệ môi trường, các cơ quan chức năng có thể xem xét tạm dừng hoặc điều chỉnh thời gian làm việc, học tập của cơ quan, tổ chức và trường học.
Nếu học sinh vẫn đến trường, nhà trường cần điều chỉnh thời khóa biểu, tạm dừng mọi hoạt động tập trung đông người ngoài trời để đảm bảo an toàn.
Bảo vệ nhóm đối tượng dễ bị tổn thương
Trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có bệnh lý nền (hô hấp, tim mạch) là những đối tượng chịu tác động nặng nề nhất của ô nhiễm không khí. Bộ Y tế khuyến nghị nhóm này cần:
Tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị bệnh nền theo đơn bác sĩ.
Tăng cường dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng.
Đi khám ngay nếu xuất hiện các triệu chứng cấp tính như khó thở, ho, sốt, tức ngực hoặc các dấu hiệu bất thường về tim mạch.
Bên cạnh các biện pháp phòng vệ cá nhân, Cục Phòng bệnh cũng kêu gọi cộng đồng chung tay giảm thiểu nguồn phát thải bằng cách thay thế bếp than tổ ong, củi bằng bếp điện, bếp gas; trồng thêm cây xanh và đặc biệt là hạn chế hoặc từ bỏ thói quen hút thuốc lá để giữ môi trường sống trong lành hơn.
 Siết chặt kỷ cương ngành pháp y tâm thần, không để tái diễn tiêu cực |
 Bộ Y tế bổ sung 76 thuốc mới vào danh mục BHYT |
 Bộ Y tế: Người dân vùng lũ được khám BHYT không cần mang thẻ, không lo trái tuyến |
