Thông tin trên được nhấn mạnh tại Hội nghị Khoa học tim mạch quốc tế thường niên 2025 do Viện Tim mạch quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai tổ chức vừa qua tại Hà Nội.
 |
| Theo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh tim mạch hiện là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu toàn cầu. |
Bệnh xu hướng "trẻ hóa" đáng báo động
Theo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh tim mạch hiện là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu toàn cầu, cướp đi sinh mạng của khoảng 17,9 triệu người mỗi năm (chiếm 32% tổng số ca tử vong). Những con số biết nói đã vẽ nên một bức tranh khắc nghiệt: Cứ 2 giây lại có một người lên cơn nhồi máu cơ tim và cứ 3 giây lại có một người đột quỵ.
Tại khu vực Đông Nam Á, tỷ lệ tử vong do tim mạch đang ở mức cao hơn châu Âu tới 50%. Riêng tại Việt Nam, bức tranh y tế về tim mạch đang đối diện với nhiều gam màu tối:
Hơn 200.000 ca tử vong mỗi năm, chiếm hơn 30% tổng số ca tử vong cả nước.
Khoảng 1/4 dân số trưởng thành mắc tăng huyết áp.
Tỷ lệ mắc đái tháo đường (nguyên nhân lớn gây biến chứng tim mạch) tăng gấp 3 lần chỉ trong một thập kỷ.
Dự báo đến năm 2030, số bệnh nhân suy tim sẽ chạm mốc 2 triệu người.
TS.BS Vũ Mạnh Hà, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế cảnh báo, các yếu tố nguy cơ như rối loạn lipid máu, béo phì, hút thuốc lá và lối sống ít vận động đang gia tăng nhanh chóng. Đặc biệt, xu hướng trẻ hóa độ tuổi mắc bệnh đang gây áp lực khổng lồ lên hệ thống y tế và ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nhân lực lao động xã hội.
Cuộc cách mạng AI và bài học từ quốc tế
Để giải quyết bài toán hóc búa này, các chuyên gia khẳng định phương thức điều trị truyền thống là chưa đủ. Thế giới đang chứng kiến sự thay đổi hoàn toàn trong cách chẩn đoán và điều trị tim mạch nhờ vào: Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và y học chính xác.
PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai dẫn chứng những mô hình thành công trên thế giới:
Tại Mỹ: AI giúp dự báo nguy cơ nhồi máu cơ tim sớm hơn từ 5-7 năm.
Tại Hàn Quốc: Các thiết bị đeo thông minh giúp giảm 20% tỷ lệ nhập viện vì suy tim.
Tại Nhật Bản và Châu Âu: Tỷ lệ tử vong giảm tới 40% nhờ chiến lược dự phòng chủ động.
Tại Singapore: Đang xây dựng mạng lưới dữ liệu tim mạch quốc gia kết nối mọi cơ sở y tế.
Điều này cho thấy, công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà đang trở thành "xương sống" trong việc chuyển dịch từ y tế điều trị sang y tế dự phòng.
 |
| Thứ trưởng Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà cảnh báo bệnh tim mạch là nguyên nhân tử vong hàng đầu với 200.000 ca mỗi năm. Ảnh: Thế Anh |
Việt Nam thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo tim mạch
Bắt kịp xu thế toàn cầu, ngành tim mạch Việt Nam xác định 3 trụ cột phát triển: "Nghiên cứu khoa học – Đổi mới sáng tạo – Hợp tác quốc tế".
Hiện nay, Viện Tim mạch quốc gia (Bệnh viện Bạch Mai) được xem là một trong 10 trung tâm có số lượng can thiệp tim mạch lớn nhất Đông Nam Á, với hơn 450.000 lượt khám và 12.000 ca can thiệp phức tạp mỗi năm. Các kỹ thuật khó như can thiệp tim bào thai, phẫu thuật ít xâm lấn đã tiệm cận trình độ thế giới.
Tuy nhiên, tham vọng của Bệnh viện Bạch Mai không dừng lại ở điều trị. PGS.TS Đào Xuân Cơ cho biết sẽ thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo tim mạch đầu tiên của Việt Nam. Đây sẽ là nơi hội tụ của AI, công nghệ hình ảnh thế hệ mới và dữ liệu lâm sàng khổng lồ để tạo ra các giải pháp đột phá.
Mục tiêu dài hạn là đưa Viện Tim mạch Việt Nam trở thành trung tâm hàng đầu khu vực, phát triển hệ sinh thái dự phòng quy mô quốc gia, nâng tỷ lệ cứu sống bệnh nhân nhồi máu cơ tim lên ngang chuẩn châu Âu và xây dựng ngân hàng dữ liệu tim mạch lớn nhất cả nước.
Công nghệ không thay thế sự thấu cảm
Dù đề cao vai trò của công nghệ, lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai cũng nhấn mạnh một triết lý quan trọng: "AI không thể thay thế bác sĩ tim mạch, bởi AI không thể hiện cảm xúc, không đem lại cho người bệnh sự thấu cảm".
Công nghệ giúp bác sĩ tối ưu hóa chẩn đoán và dự báo, nhưng sự học hỏi không ngừng về lâm sàng và y đức của người thầy thuốc mới là yếu tố quyết định cuối cùng trong việc chăm sóc sức khỏe nhân dân. Thách thức hiện nay không chỉ nằm ở phòng mổ, mà là việc quản lý nguy cơ ngay tại cộng đồng, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa y tế chuyên sâu và y tế cơ sở.
