Y tế tư nhân: Từ "bổ trợ" đến tham vọng nắm giữ 45% thị phần
Trong bối cảnh Nghị quyết của Đảng xác định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng của nền kinh tế, lĩnh vực y tế cũng không nằm ngoài xu thế này. Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn Hà Nội) đã đưa ra một đề xuất táo bạo nhưng đầy thực tế: Phấn đấu đưa hệ thống y tế tư nhân đảm nhiệm khoảng 30% dịch vụ khám chữa bệnh vào năm 2030 và tăng lên 45% vào năm 2045.
 |
| Phấn đấu đưa hệ thống y tế tư nhân đảm nhiệm khoảng 30% dịch vụ khám chữa bệnh vào năm 2030 và tăng lên 45% vào năm 2045. |
Thực tế cho thấy, sau 30 năm phát triển, y tế tư nhân Việt Nam đã có sự lớn mạnh vượt bậc với nhiều bệnh viện hiện đại, trung tâm xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế và khả năng liên thông dữ liệu toàn cầu. Tuy nhiên, các con số hiện tại vẫn chưa tương xứng với tiềm năng.
Dù Nghị quyết 20-NQ/TW đặt mục tiêu giường bệnh tư nhân đạt 10% vào năm 2025, nhưng hiện con số này mới chỉ dừng lại ở khoảng 7%. Tổng thể hệ thống tư nhân mới chỉ cung cấp được 14,55% dịch vụ khám chữa bệnh – một tỷ lệ khiêm tốn so với các nước phát triển như Pháp (35%), Úc (40%) hay Nhật Bản và Mỹ (80%).
Để hiện thực hóa mục tiêu này, các đại biểu đồng thuận rằng cần thể chế hóa các cơ chế tài chính và đất đai. Việc huy động nguồn lực xã hội không chỉ dừng lại ở khám chữa bệnh thông thường mà cần mở rộng sang các lĩnh vực chuyên sâu như: trung tâm chẩn đoán hình ảnh, sản xuất thuốc, vaccine, thiết bị y tế và đào tạo nhân lực.
Giải bài toán "già hóa dân số" bằng nguồn vốn xã hội hóa
Sự cấp thiết của việc phát triển y tế tư nhân càng trở nên rõ rệt khi đặt trong bối cảnh nhân khẩu học của Việt Nam. Theo Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn dân số già khoảng năm 2035.
Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (đoàn Phú Thọ) và đại biểu Lý Thị Lan (đoàn Tuyên Quang) bày tỏ lo ngại khi nguồn vốn ngân sách trung ương bố trí cho các dự án dân số và phát triển giai đoạn 2026-2030 chỉ chiếm khoảng 8,9% tổng mức đầu tư – một con số chưa đảm bảo sự cân đối để giải quyết các thách thức về mức sinh thay thế và già hóa dân số.
Trong khi nguồn lực đầu tư công có hạn, đại biểu Trần Thị Hiền (đoàn Ninh Bình) nhận định việc thu hút tư nhân vào dịch vụ chăm sóc người cao tuổi là bước đi chiến lược.
 |
| Đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Mạnh, đoàn Phú Thọ (Ảnh: Quốc hội) |
Bà kiến nghị cần có chính sách đặc thù xem các cơ sở dưỡng lão có chức năng y tế như một cơ sở khám chữa bệnh, được hưởng ưu đãi về thuế và đất đai. Đồng thời, cần thí điểm các mô hình chăm sóc bán trú và hoàn thiện tiêu chuẩn kỹ thuật cho các cơ sở này, nhằm thích ứng chủ động với kỷ nguyên "dân số già".
Y tế thông minh: Chìa khóa nâng chất lượng và hiệu quả
Bên cạnh nguồn lực tài chính, "nguồn lực công nghệ" được xác định là yếu tố then chốt thứ hai. Đại biểu Nguyễn Thị Sửu (TP. Huế) nhấn mạnh: Trong thời đại 4.0, y tế thông minh và kỹ thuật cao không còn là lựa chọn mà là yếu tố sống còn.
Tham chiếu từ các mô hình y tế tiên tiến tại Singapore, Nhật Bản hay Châu Âu, đại biểu đề xuất ba trụ cột chính để thúc đẩy y tế số tại Việt Nam:
Hạ tầng số đồng bộ: Đặt mục tiêu số hóa 100% hồ sơ bệnh án điện tử vào năm 2030 và áp dụng CNTT trong 80% dịch vụ khám chữa bệnh vào năm 2035. Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia dùng chung, kết nối liên thông giữa các tuyến.
Cơ chế cho doanh nghiệp công nghệ: Khuyến khích mô hình đối tác công – tư (PPP) trong phát triển sản phẩm y tế số. Các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này cần được hưởng ưu đãi thuế và thủ tục đầu tư thông thoáng.
Nhân lực kỹ thuật cao: Đưa các nội dung về AI, Big Data, phẫu thuật robot vào chương trình đào tạo y khoa; đồng thời có cơ chế thu nhập tăng thêm cho nhân sự y tế làm chủ công nghệ cao.
Góc nhìn quản lý: Hướng tới sự tự chủ và hiện đại
Phản hồi về các vấn đề trên, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo là nhiệm vụ trọng tâm. Bộ Y tế đang xây dựng Đề án phát triển hạ tầng số y tế, tập trung vào việc triển khai sổ sức khỏe điện tử và hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia.
Đáng chú ý, ngành y tế đang hướng tới việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), Blockchain và Internet vạn vật (IoT) trong dự báo và điều trị. Mục tiêu dài hạn là xây dựng nền công nghiệp dược, sinh phẩm và thiết bị y tế tự chủ, đưa y tế Việt Nam ngang tầm khu vực và quốc tế.
Có thể thấy, để công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân đạt được bước tiến mới, "chiếc kiềng ba chân" gồm: Cơ chế chính sách đột phá – Nguồn lực tư nhân mạnh mẽ – Hạ tầng công nghệ hiện đại cần được thiết lập vững chắc ngay từ bây giờ.
