| Nghịch lý: Loại quả ngon bổ dưỡng lại rụng đầy gốc cây Xoài Úc – loại quả bị quay lưng dù mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe Loại quả bé tí ngày xưa mọc dại, nay giá 1 triệu/kg vẫn được săn lùng |
 |
| Một quả lựu cỡ trung bình có thể cung cấp tới 30% nhu cầu vitamin C hàng ngày, tăng cường hệ miễn dịch và chống lại vi khuẩn, virus. |
Vì sao Lựu được coi là siêu thực phẩm bổ dưỡng
Lựu (tên khoa học Punica granatum L.), còn gọi là thạch lựu, thừa lựu hay tháp lựu, thuộc họ Punicaceae. Tại Việt Nam, lựu là loại quả phổ biến, giá cả phải chăng, dao động từ 25.000 – 70.000 đồng/kg tùy loại. Không chỉ là biểu tượng của may mắn và sung túc trong văn hóa Á Đông nhờ sắc đỏ bắt mắt, lựu còn được giới khoa học ca ngợi là “siêu thực phẩm” nhờ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Quả lựu khi chín có thể ăn trực tiếp hoặc ép lấy nước.
Theo BSCK II Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (cơ sở 3), lựu là loại trái cây vừa quen thuộc, vừa giàu dưỡng chất. Loại quả này đặc biệt hữu ích với người cần tăng cường máu, trẻ em, phụ nữ mang thai và người có thể trạng yếu, vì ít calo, ít chất béo nhưng giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất. Theo Bảng thành phần thực phẩm Việt Nam – Bộ Y tế, trong 100g phần ăn được của lựu có 0,7mg sắt, gần bằng lượng sắt trong thịt lợn (0,5–1,5 mg tùy loại).
Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ nhấn mạnh, lựu là nguồn sắt tự nhiên kết hợp với vitamin C dồi dào, giúp cơ thể hấp thu sắt tốt hơn. Sự kết hợp này đặc biệt có lợi cho người thiếu máu, phụ nữ mang thai và trẻ em đang lớn. Với trẻ em, lựu giúp tạo hồng cầu, tăng haemoglobin trong máu và cung cấp đủ chất xơ, vitamin, kali hàng ngày. Theo USDA, trong 100g hạt lựu có khoảng 83 kcal, 1,7g protein, 19g carbohydrate cùng nhiều vitamin K, B5, folate, kali và magie.
Đặc biệt, lựu giàu chất chống oxy hóa như polyphenol, punicalagin và anthocyanin, vượt trội so với nhiều loại quả khác như việt quất hay nho đỏ. Những hợp chất này giúp trung hòa gốc tự do, làm chậm lão hóa tế bào và phòng ngừa nhiều bệnh mãn tính. Một quả lựu cỡ trung bình có thể cung cấp tới 30% nhu cầu vitamin C hàng ngày, tăng cường hệ miễn dịch và chống lại vi khuẩn, virus. Lựu còn hỗ trợ sức khỏe tim mạch, giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch nhờ Punicalagin làm giảm cholesterol xấu (LDL) và ngăn tích tụ mảng bám.
Các nghiên cứu của UCLA cho thấy, uống nước ép lựu thường xuyên giúp hạ huyết áp nhẹ, giãn mạch và tăng cường lưu thông máu. Một thử nghiệm tại Anh ghi nhận, uống 150ml nước lựu mỗi ngày trong hai tuần giảm huyết áp tâm thu trung bình 5%. Các nghiên cứu khác trên động vật và ống nghiệm cho thấy chiết xuất lựu có thể làm chậm phát triển tế bào ung thư vú, tuyến tiền liệt, đại tràng nhờ polyphenol ức chế viêm. Ngoài ra, các chất chống oxy hóa trong lựu còn cải thiện trí nhớ và hỗ trợ phòng ngừa Alzheimer. Phụ nữ mang thai có thể bổ sung lựu để bảo vệ thần kinh thai nhi.
Dùng lựu thế nào cho đúng và an toàn
 |
| Chuyên gia khuyến nghị nên ăn hạt tươi thay vì chỉ uống nước ép. |
Theo Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, trongy học cổ truyền, lựu có vị chua ngọt, tính ấm, quy vào kinh vị và đại tràng. Lựu có tác dụng sinh tân chỉ khát, sáp trường, chỉ huyết, chữa hoạt tả, kiết lỵ lâu ngày, băng lậu, khí hư, đới hạ. Lựu ngọt ngoài tác dụng trên còn có khả năng sát trùng, chữa đau bụng do ký sinh trùng. Quả lựu còn hỗ trợ tiêu hóa, loại bỏ giun đường ruột và phòng các bệnh răng miệng ở trẻ em.
Với hệ tiêu hóa,hạt lựu giàu chất xơ hòa tan, tăng cảm giác no, hỗ trợ tiêu hóa, giảm hấp thu đường và chất béo, phù hợp cho người muốn giảm cân. Enzym trong nước lựu giúp tăng tiết dịch tiêu hóa, giảm đầy hơi, khó tiêu và bảo vệ niêm mạc dạ dày. Nhờ chất chống oxy hóa, lựu còn được xem là “thần dược làm đẹp” cho da và tóc, giúp da sáng mịn, chống khô, mụn, kích thích tái tạo tế bào, sản sinh collagen. Dầu hạt lựu chứa axit punicic giúp nuôi dưỡng da đầu, kích thích mọc tóc và giảm gãy rụng.
Theo BSCK II Huỳnh Tấn Vũ, trẻ em tích trệ, kém tiêu hóa hoặc nghi có giun có thể uống nước ép hạt lựu pha đường và nước — an toàn hơn so với dùng vỏ rễ lựu. Lựu nấu canh giúp thanh nhiệt, giảm mồ hôi, hỗ trợ tiêu hóa và phòng đau đầu ở phụ nữ. Trong các trường hợp đại tiện ra máu hoặc tiêu chảy kéo dài, lựu có thể dùng dưới dạng ruột quả sấy khô tán bột hoặc giã nát sắc cùng vài hạt muối. Người bị thực tích, trĩ, bạch đới hoặc kinh nguyệt nhiều có thể nấu quả lựu muối cùng canh thịt heo để cải thiện.
Tuy nhiên, khi sử dụng lựu cần lưu ý: lựu có thể tương tác với thuốc điều trị tăng huyết áp như nitatin, nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Không nuốt nguyên hạt để tránh tắc ruột, trẻ em không nên ăn hạt vì nguy cơ hóc cao. Người táo bón nặng, răng miệng kém hoặc cơ thể nóng trong cũng nên kiêng. Chuyên gia khuyến nghị nên ăn hạt tươi thay vì chỉ uống nước ép; nếu uống nước ép, dùng 100–150ml/ngày, không thêm đường và tránh uống khi bụng đói, đặc biệt với người dạ dày nhạy cảm.
