| Trẻ béo phì vượt suy dinh dưỡng, Việt Nam đối mặt nghịch lý "thừa mỡ, thiếu cơ" Thu hồi phiếu công bố gần 300 mỹ phẩm nhập khẩu Đình chỉ lưu hành, tiêu hủy loạt mỹ phẩm dầu gội sữa tắm |
Ngày 11/12 tại Hà Nội, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) phối hợp cùng Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), KOFIH và Bệnh viện Kangbuk Samsung (Hàn Quốc) đã tổ chức Hội thảo Việt Nam - Hàn Quốc về y tế từ xa lần thứ 2. Hội thảo nằm trong khuôn khổ dự án "Ứng dụng y tế từ xa nhằm tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế cho nhóm yếu thế".
Tại hội thảo, các chuyên gia và nhà quản lý đã thẳng thắn nhìn nhận những "điểm nghẽn" về dữ liệu và công nghệ mà Việt Nam cần vượt qua để xây dựng một nền y tế số hiện đại.
Chuyển dịch từ "kết nối kỹ thuật" sang "chiều sâu chuyên môn"
 |
| Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu tại hội thảo |
Phát biểu tại sự kiện, GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định, y tế từ xa tại Việt Nam hiện nay không còn là giải pháp tạm thời ứng phó với đại dịch COVID-19 mà đã trở thành cấu phần chiến lược trong hệ thống y tế hiện đại.
Thực tế, từ hơn 1.000 điểm cầu được thiết lập trong giai đoạn cao điểm dịch bệnh, đến nay mạng lưới này vẫn được duy trì và mở rộng, phục vụ hàng vạn lượt người dân mỗi năm, đặc biệt là tại vùng sâu, vùng xa.
"Y tế từ xa không chỉ là một giải pháp kỹ thuật, mà là phương thức tổ chức lại dịch vụ y tế theo hướng lấy người bệnh làm trung tâm. Mục tiêu là rút ngắn khoảng cách địa lý, chia sẻ tri thức chuyên môn và nâng cao năng lực cho tuyến y tế cơ sở - nơi gần dân nhất," Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.
Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Y tế cũng chỉ rõ, để phát triển bền vững, hệ thống không thể chỉ dừng lại ở việc "kết nối". Thách thức lớn nhất hiện nay nằm ở việc chuẩn hóa dữ liệu, bảo đảm an toàn thông tin, xây dựng niềm tin số và thiết kế cơ chế vận hành dài hạn.
Bài toán dữ liệu "sạch" cho Trí tuệ nhân tạo (AI)
Một trong những vấn đề nóng được thảo luận là ứng dụng AI trong y tế. Ông Nguyễn Trường Nam, Phó Giám đốc Trung tâm thông tin y tế Quốc gia nhận định, Việt Nam đang đối mặt với tình trạng "khan hiếm" dữ liệu chất lượng cao để huấn luyện AI.
Thực trạng cho thấy:
Dữ liệu phi cấu trúc: Phần lớn dữ liệu y tế hiện nay tồn tại dưới dạng hình ảnh, video, âm thanh hoặc văn bản tự do, chưa được sắp xếp và chuẩn hóa, khiến việc sử dụng ngay cho các mô hình huấn luyện AI gặp khó khăn.
Thiếu tính đa dạng và nhất quán: Dữ liệu chưa phản ánh đầy đủ các kịch bản bệnh lý, nhóm đối tượng; đồng thời thiếu sự nhất quán trong gán nhãn để AI có thể "học" đúng.
 |
| Y tế từ xa không chỉ là một giải pháp kỹ thuật, mà là phương thức tổ chức lại dịch vụ y tế theo hướng lấy người bệnh làm trung tâm. Mục tiêu là rút ngắn khoảng cách địa lý, chia sẻ tri thức chuyên môn và nâng cao năng lực cho tuyến y tế cơ sở - nơi gần dân nhất. |
Rào cản ngôn ngữ: Việt Nam đang thiếu bộ dữ liệu tiếng Việt được chuẩn hóa để xây dựng các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) chuyên ngành y tế.
Các chuyên gia nhấn mạnh, để AI hoạt động hiệu quả, dữ liệu đầu vào cần phải được "làm sạch", bảo đảm tính chính xác, toàn vẹn và phù hợp với bài toán lâm sàng cụ thể.
Siết chặt an toàn thông tin và đạo đức trong ứng dụng AI
Lợi ích của khám chữa bệnh từ xa là rất lớn, nhưng đi kèm với đó là nguy cơ mở rộng bề mặt tấn công mạng và rủi ro lộ lọt dữ liệu cá nhân nhạy cảm.
Ông Nguyễn Trường Nam cho biết, Bộ Y tế sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp từ công nghệ, quy trình đến pháp lý để giải quyết vấn đề này. Cụ thể:
Hoàn thiện pháp lý: Bộ sẽ xây dựng quy định kiểm định, cấp phép và giám sát chất lượng AI. Chỉ những hệ thống AI đạt chuẩn mới được phép ứng dụng lâm sàng.
Hướng dẫn đạo đức: Ban hành quy định rõ trách nhiệm các bên. Nguyên tắc cốt lõi là quyết định điều trị cuối cùng vẫn phải do bác sĩ giám sát và xác nhận, AI chỉ đóng vai trò hỗ trợ.
Bảo mật dữ liệu: Phối hợp với các cơ quan chức năng để bảo đảm các hệ thống tuân thủ nghiêm ngặt quy định bảo mật, tránh rủi ro lộ lọt thông tin người bệnh.
Cơ sở y tế cần "nâng cấp" toàn diện
Để hiện thực hóa các mục tiêu trên, TS.BS Nguyễn Trọng Khoa - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh khuyến nghị các bệnh viện cần chủ động chuẩn bị nguồn lực để chuyển đổi số thực chất.
Việc chuẩn hóa dữ liệu khám chữa bệnh tại cơ sở là tiền đề quan trọng để ứng dụng bệnh án điện tử liên thông. Các bệnh viện cần nâng cấp hạ tầng phần cứng, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn thông tin cấp độ 2 (mức hiện nay) tiến tới cấp độ 3. Đồng thời, phần mềm bệnh án điện tử phải được nâng cấp theo chuẩn cấu trúc liên thông và chuẩn thuật ngữ mà Bộ Y tế quy định.
Hội thảo Việt Nam - Hàn Quốc lần thứ 2 không chỉ chia sẻ kinh nghiệm quốc tế mà còn góp phần định hình các chính sách, giúp Việt Nam xây dựng một nền y tế thông minh, công bằng và hiệu quả hơn trong tương lai.
