Ẩm thực Việt Nam có rất nhiều món ăn được làm từ côn trùng, đặc biệt là các món từ sâu có thể coi là một nét văn hóa độc đáo, góp phần làm nên sự phong phú cho ẩm thực Việt Nam. Nguồn gốc và hình dáng của chúng có thể khiến nhiều người “sởn gai ốc”, nhưng chúng vẫn trở thành đặc sản ở nhiều vùng miền vì hương vị và giá trị dinh dưỡng.
Các du khách nước ngoài khi đến Việt Nam có người thích thú, có người lại sợ xanh mặt khi thưởng thức những món từ sâu. Nhưng nếu đã dám thử một lần, biết đâu bạn sẽ bị mê hoặc vì mùi vị thơm ngon của những món ăn này.
Sâu muồng
 |
Đây được xem như “tuyệt phẩm” Tây Nguyên chung, Đắk Lắk nói riêng với mỗi mùa sâu muồng chỉ kéo dài trong tháng 3 và 4 hàng năm. Loài sâu này dễ dàng tìm thấy trên các rẫy, vườn cà phê. Gọi là sâu muồng vì chúng ăn lá cây muồng - một loài cây người Tây Nguyên trồng xen canh giữa vườn cà phê để chắn gió. Mùa sâu muồng thường kéo dài trong khoảng tháng 3, tháng 4.
Sâu muồng có màu xanh đậm, mình trơn, không phủ lông trên cơ thể, bám trên lá cây và di chuyển bằng cách cong mình lại rồi vươn đầu ra phía trước. Sâu ăn lá muồng nên con nào con nấy mập căng. Với người Ê Đê, từ lâu sâu muồng là một món ăn vừa ngon vừa bổ dưỡng.
Sâu muồng có thể ăn sống hoặc làm món rang, xào sả ớt,… đều mang lại vị ngọt ngon, béo ngậy rất đặc trưng. Người chưa quen ăn lúc đầu có phần e dè, nhưng khi nếm xong thì khó có thể cưỡng lại sự hấp dẫn của món ăn này.
 |
Ngoài món sâu muồng, nhộng sâu muồng còn được nhận xét thơm, ngon và hợp khẩu hơn. Nhộng sâu muồng là những con sâu già lột xác hóa thành, nhộng có màu xanh ngọc nằm dính sau những tán lá.
Nhộng sâu muồng cũng được chế biến đơn giản, có thể hấp chín chấm mắm ớt xắt hoặc xào với mỡ cho thêm gia vị, lá chanh thái chỉ, ăn kèm với bánh đa. Nhộng khi ăn có vị đặc trưng bùi, béo quyện với các gia vị mang lại đặc trưng riêng biệt.
Sâu măng
 |
Sâu măng được coi là đặc sản của vùng biên Mường Lát - Thanh Hóa. Vào mùa lạnh, khi những cơn mưa mang không khí ẩm ướt đến núi rừng Mường Thanh thì nhiều người bắt đầu mang gùi vào rừng đi bắt sâu măng. Sâu măng to như cọng rau muống, màu trắng sữa, dài độ 2 đốt ngón tay.
Từ sâu măng có thể làm ra nhiều món ngon, nhưng ngon nhất vẫn là sâu măng xào lá chanh. Đĩa sâu măng vàng tươi, có mùi thơm rất hấp dẫn nhưng không phải ai cũng can đảm để đưa lên miệng thử.
Sâu măng là món ăn có giá trị dinh dưỡng cao mà chỉ những vị khách may mắn mới được thiết đãi. Ngoài ra, sâu măng còn được người dân xứ Thanh lựa chọn làm nguyên liệu ngâm rượu, sau khoảng một tháng là có thể đem ra sử dụng.
Đuông dừa
 |
Đuông dừa là ấu trùng của bọ cánh cứng, được coi là món nhậu tuyệt vời nhất của vùng sông nước miền Tây. Đuông dừa luôn được giới sành ăn đánh giá cao về độ giòn, vị béo ngậy, thơm lừng độc đáo. Tuy nhiên, vẻ ngoài mập tròn và mềm nhũn giống con sâu non của đuông dừa cũng đồng thời khiến nhiều người thấy “khiếp vía”.
Đuông dừa trưởng thành tùy loại sẽ có kích thước bằng ngón tay trỏ hoặc thậm chí bằng ngón chân cái người lớn, dài chừng 3cm đến 5cm, toàn thân có màu trắng (đuông chà là) hoặc vàng nhạt (đuông dừa). Cách bắt đuông khá đơn giản, cứ thấy cây dừa nào héo ngọn, vàng lá chặt đi là sẽ tìm thấy đuông.
Thịt đuông dừa được chế biến thành các món nướng, chiên, xào tỏi, hấp lá chanh nhưng phổ biến nhất phải kể đến đuông dừa tắm mắm, còn gọi là “đuông lội sông”. Thực khách sẽ thả những con đuông dừa còn sống vào bát nước mắm để chúng “vẫy vùng” trong đó.
Những người “nghiện” món ăn này cho rằng, cái thú của việc thưởng thức đuông dừa là khi nước trong con đuông dừa tràn ra, đầy vị béo, sau đó thấm vào khoang miệng, vòm họng, khiến những ai đã can đảm ăn thử sẽ bị hấp dẫn lạ lùng bởi vị mềm, bùi, ngọt đặc trưng.
Sâu chít
 |
Sâu chít là côn trùng sống trong cây chít và là niềm tự hào về đặc sản đặc biệt địa phương của người dân Tây Bắc. Với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, sâu chít được ca tụng là “đông trùng hạ thảo của Việt Nam”.
Cách bắt sâu chít khá đơn giản. Người thu hái sẽ lựa chọn những cây chít có dấu hiệu bệnh, không thể ra hoa, chẻ đôi ngọn để moi sâu ra, thả vào chậu rượu nhạt để sâu không bị biến chất.
Cách sử dụng phổ biến nhất của sâu chít là ngâm rượu, ngoài ra còn có thể sao khô, nấu cháo.
Nhộng ong
 |
Là ấu trùng của ong, nhộng ong mê hoặc thực khách với vị ngọt, béo, bổ dưỡng. Cách lấy nhộng ong ra khỏi tảng khá cầu kỳ. Người ta chế nước sôi vào thau rồi thả nguyên tảng ong vào, phần sáp gặp nước nóng sẽ tan chảy ra sền sệt. Lúc này, chỉ cần dùng một tấm lưới, đổ nước sôi lẫn sáp để lọc nhộng. Sau khi nước sáp chảy qua khe lưới, còn lại trên mặt lưới toàn là nhộng.
Nhộng ong có thể chế biến thành nhiều món khác nhau như chiên, xào, trộn với bưởi, đậu phộng ăn kèm bánh tráng… Tuy nhiên, món ong non trông hấp dẫn này không phải ai cũng có thể ăn được. Một số người không hợp có thể bị dị ứng như nổi mẩn đỏ, ngứa da nhẹ…
Xem thêm
