Mực nhảy Cửa Lò – Đặc sản tươi rói làm nên thương hiệu biển Nghệ Bún bò Đò Trai – Hương vị quê Hà Tĩnh đậm đà khó quên Cháo canh – hương vị bình dị níu chân du khách |
Nếu đã từng đặt chân đến Huế, hẳn khó ai quên được hương vị của cơm hến – món ăn dân dã nhưng “hớp hồn” thực khách bởi sự thanh đạm, đậm đà, quyến rũ đến lạ kỳ. Cơm hến không chỉ là món ăn đặc sản nổi tiếng của Cố đô mà còn chứa đựng cả một câu chuyện lịch sử, nét văn hóa lâu đời của vùng đất bên dòng Hương Giang.
![]() |
Nếu đã từng đặt chân đến Huế, hẳn khó ai quên được hương vị của cơm hến |
Theo những câu chuyện lưu truyền, cơm hến đã xuất hiện hơn 200 năm trước. Một ngày, gia đình bà Huỳnh – một người dân ở cồn Hến (nằm giữa sông Hương) – không bắt được tôm cá, đành ăn tạm cơm nguội với hến xào. Không ngờ hương vị lạ miệng ấy lại khiến bà và cả gia đình yêu thích.
Dưới thời vua Thành Thái, bà Nguyễn Thị Thẹp dâng món cơm hến chế biến từ hến cồn Hến lên vua. Nhà vua vừa nếm đã ấn tượng với hương vị đặc biệt này và đưa cơm hến trở thành món ăn trong cung mỗi dịp lễ Tết. Từ đó, cơm hến vừa là món ăn bình dân của người lao động, vừa là đặc sản trứ danh của ẩm thực Huế.
Để có phần cơm nguội mềm, dẻo nhưng không nát, cần chọn loại gạo trắng, thơm, không mốc. Trước khi nấu, nên vo gạo khoảng 3 lần để loại bỏ tạp chất, giúp hạt gạo ngậm nước vừa đủ, chín đều, tơi xốp.
Hến ngon nhất phải là hến ở cồn Hến – nơi có dòng sông Hương trong xanh, ít phù sa, bùn sâu, nước mát. Hến ở đây thịt ngọt, béo, dai hơn những nơi khác. Khi chọn hến, nên chọn con có vỏ nguyên vẹn, còn sống (thử chạm nhẹ vỏ, nếu đóng lại nghĩa là hến tươi). Tránh những con có mùi tanh nồng hoặc vỏ nứt vỡ.
![]() |
Cơm hến còn quyến rũ bởi sự hòa quyện của nhiều loại rau. |
Cơm hến còn quyến rũ bởi sự hòa quyện của nhiều loại rau: bắp chuối xắt mỏng, rau má, rau thơm, khế chua, xoài chua, rau môn bạc hà… kèm theo tóp mỡ, da heo phơi khô chiên giòn, lạc rang, mắm ruốc, ớt bột tao dầu… Tất cả tạo nên một bản hòa tấu hương vị chua – cay – mặn – ngọt – béo – bùi độc đáo.
Từ tờ mờ sáng, người dân đã ra cồn Hến cào hến, mang về rửa sạch bùn, ngâm trong nước vo gạo hoặc nước lạnh pha chút ớt tươi để loại bỏ cát, nhớt. Thời gian ngâm thường kéo dài 1–2 ngày, sau đó rửa lại thật sạch.
Hến được luộc chín, tách lấy thịt (còn gọi là mặt hến), phần nước luộc hến trong, ngọt được giữ lại để chan vào cơm.
Thịt hến xào nhanh trên chảo với dầu ăn, mắm ruốc và gia vị để thịt săn lại, dậy mùi thơm hấp dẫn.
Cơm nguội được trộn đều với hến xào, rau thơm, bắp chuối, rau má, khế chua… rắc thêm tóp mỡ, đậu phộng, da heo phồng giòn, ớt bột và cuối cùng chan thêm chút nước hến nóng hổi.
Bưng bát cơm hến nóng hổi trên tay, thực khách sẽ cảm nhận được vị ngọt đậm đà của hến quyện cùng chút mặn mòi của mắm ruốc, vị chát – chua – tê – hăng của các loại rau, cùng vị giòn tan của tóp mỡ, da heo, đậu phộng… Tất cả hòa quyện, cân bằng hoàn hảo, tạo nên một món ăn bình dị nhưng quyến rũ đến nao lòng.
Cơm hến không chỉ là một món ăn mà còn là kết tinh của tình đất, tình người xứ Huế, là niềm tự hào của bao thế hệ người dân bên dòng Hương Giang.
![]() |
![]() |
![]() |