Bệnh Chikungunya có đáng lo?

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và giao thương toàn cầu, các dịch bệnh truyền nhiễm đang có xu hướng quay trở lại và bùng phát mạnh mẽ hơn. Một trong những cái tên đang gây lo ngại sâu sắc trong cộng đồng y tế quốc tế hiện nay chính là Chikungunya.

Muỗi Aedes là vật trung gian truyền bệnh có lưu hành tại nhiều địa phương tại Việt Nam.

Hiện tại, Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh, nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ do có sự lưu hành của muỗi vằn truyền bệnh. Bệnh chưa có vaccine, thuốc điều trị đặc hiệu, song các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân không nên quá hoang mang, mà cần chủ động phòng ngừa bằng việc diệt trừ muỗi và lăng quăng.

Virus Chikungunya tạo nên "cơn đau khớp kinh hoàng"

Bệnh Chikungunya do virus Chikungunya (CHIKV) gây ra, được truyền từ người bệnh sang người lành qua vết đốt của muỗi vằn Aedes aegypti và Aedes albopictus. Đây cũng chính là hai loài muỗi trung gian truyền bệnh Sốt xuất huyết Dengue và Zika, làm tăng nguy cơ lây lan ở các khu vực nhiệt đới.

Sau khi bị muỗi nhiễm virus đốt, người bệnh sẽ ủ bệnh trong khoảng 3 đến 7 ngày trước khi các triệu chứng khởi phát đột ngột. PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, cho hay các biểu hiện lâm sàng của bệnh tương tự sốt xuất huyết Dengue và một số bệnh do virus khác.

Các triệu chứng điển hình bao gồm:

Sốt cao đột ngột, thường trên 39 độ C.

Đau khớp dữ dội, là triệu chứng đặc trưng và gây ám ảnh nhất. Cơn đau thường xuất hiện ở nhiều khớp, đặc biệt là các khớp nhỏ ở cổ tay, bàn tay, cổ chân và bàn chân, khiến bệnh nhân suy nhược và hạn chế vận động.

Các triệu chứng khác như đau cơ, đau đầu, buồn nôn, phát ban và phù quanh khớp.

Điểm khác biệt chính với Sốt xuất huyết nằm ở cường độ đau khớp. Cơn đau trong Chikungunya dữ dội hơn rất nhiều và là triệu chứng nổi bật nhất. Dù tỷ lệ tử vong thấp, WHO vẫn xếp bệnh này vào nhóm nguy hiểm vì tỷ lệ biến chứng và di chứng cao, ảnh hưởng nghiêm trọng và lâu dài đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Biến chứng khôn lường và những đối tượng có nguy cơ cao

Giai đoạn cấp tính của Chikungunya thường kéo dài khoảng một tuần, nhưng mối nguy hiểm thực sự lại nằm ở giai đoạn sau đó với những biến chứng đa dạng.

Biến chứng về cơ-xương-khớp: Đây là biến chứng phổ biến nhất. Khoảng 30-40% bệnh nhân tiếp tục phải chịu đựng tình trạng viêm đa khớp mạn tính. Cơn đau khớp dai dẳng có thể kéo dài nhiều tháng hoặc nhiều năm, gây tàn phế, làm người bệnh mất khả năng lao động.

Biến chứng toàn thân: Virus có thể tấn công vào nhiều cơ quan, gây ra các vấn đề nghiêm trọng như viêm cơ tim, suy tim, viêm não, viêm màng não, suy thận, và các rối loạn thần kinh, mắt, da.

Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, nhóm bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn bao gồm trẻ sơ sinh, người lớn có bệnh lý nền (như tăng huyết áp, bệnh thận, tiểu đường...). Nếu không được xử trí kịp thời, bệnh có thể diễn biến nặng, thậm chí tử vong.

Chủ động phòng bệnh là trên hết

Theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế, người về từ các quốc gia, khu vực đang có sự gia tăng dịch bệnh Chikungunya cần chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 12 ngày. Nếu có biểu hiện sốt, đau mỏi cơ khớp, cần đến ngay cơ sở y tế.

Biện pháp phòng ngừa quan trọng và hiệu quả nhất hiện nay là kiểm soát muỗi trung gian truyền bệnh. Người dân tại các hộ gia đình, khu dân cư cần thực hiện quyết liệt các biện pháp:

Diệt lăng quăng, bọ gậy, muỗi.

Vệ sinh môi trường, loại bỏ những nơi có thể trở thành chỗ trú ngụ, sinh sôi của muỗi như các vật dụng chứa nước đọng.

Dùng màn khi ngủ (kể cả ban ngày), mặc quần áo dài tay và bôi thuốc đuổi muỗi để tránh bị đốt.

Các chuyên gia đặc biệt nhấn mạnh, người dân không nên tự ý chẩn đoán, điều trị tại nhà. Khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh như sốt, đau khớp, nổi ban, cần đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời.

Đồng Tháp: Tăng cường phòng, chống bệnh sốt xuất huyết, Zika, Chikungunya

Chikungunya và sốt xuất huyết: làm sao để phân biệt?

Dịch Chikungunya bùng phát ở Trung Quốc, Bộ Y tế chủ động đề phòng