Trách nhiệm và tấm gương của ngành y tế
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thuốc lá là nguyên nhân cướp đi sinh mạng của khoảng 8 triệu người trên toàn cầu mỗi năm. Tại Việt Nam, con số này cũng vô cùng đáng báo động với ước tính khoảng 84.500 ca tử vong hàng năm, tương đương hơn 230 người mỗi ngày, chưa kể hàng chục nghìn người khác phải gánh chịu hậu quả từ việc hút thuốc thụ động.
 |
| Nếu bệnh viện, nơi bảo vệ sự sống còn dung túng cho khói thuốc, thì rất khó có thể đòi hỏi xã hội thay đổi. |
Trong bối cảnh đó, vai trò của các cơ sở y tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Phát biểu tại Lễ phát động Cuộc thi “Cơ sở y tế không khói thuốc lá” lần thứ I, GS-TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, nhấn mạnh: “Nếu bệnh viện, nơi bảo vệ sự sống còn dung túng cho khói thuốc, thì rất khó có thể đòi hỏi xã hội thay đổi”. Ông khẳng định, việc xây dựng cơ sở y tế không khói thuốc không chỉ là yêu cầu bắt buộc theo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá ban hành từ năm 2012, mà còn là tiêu chuẩn nghề nghiệp, thước đo văn hóa của bệnh viện và là cam kết đạo đức của người thầy thuốc.
Đặc biệt, trước sự xuất hiện của các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng với nhiều chiêu thức tiếp thị tinh vi nhắm vào giới trẻ, ngành y tế càng phải kiên định và quyết liệt hơn. Thứ trưởng Trần Văn Thuấn yêu cầu người đứng đầu các bệnh viện, trung tâm y tế, phòng khám phải chịu trách nhiệm trực tiếp về kết quả xây dựng môi trường không khói thuốc, coi đây là một chỉ số cốt lõi trong công tác quản trị.
Những kết quả tích cực và nỗ lực không ngừng
Trong những năm qua, với sự điều phối của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, công tác xây dựng môi trường không khói thuốc tại 1.665 bệnh viện trên cả nước đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Hàng triệu lượt bệnh nhân, người nhà và nhân viên y tế đã được hưởng lợi từ một môi trường trong lành hơn.
Các biện pháp đồng bộ như gắn biển “cấm hút thuốc”, xây dựng quy chế nội bộ, đưa tiêu chí “không khói thuốc” vào thi đua khen thưởng, và tăng cường tư vấn cai nghiện đã được triển khai mạnh mẽ. Theo TS. Hà Anh Đức, Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, tỉ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động tại cơ sở y tế đã giảm từ 23,6% (năm 2010) xuống còn 21,3% (năm 2023). Đáng chú ý, tỉ lệ người dân được cán bộ y tế tư vấn bỏ thuốc đã tăng vọt từ 40,5% (năm 2015) lên 90% (năm 2023).
 |
| Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thuốc lá là nguyên nhân cướp đi sinh mạng của khoảng 8 triệu người trên toàn cầu mỗi năm. |
Bên cạnh đó, hệ thống tư vấn cai nghiện thuốc lá miễn phí qua tổng đài 1800 6606 (Bệnh viện Bạch Mai) và các phòng tư vấn trực tiếp tại 10 bệnh viện tuyến trung ương, địa phương đã giúp hàng nghìn người từ bỏ thành công thói quen có hại này.
Lan tỏa mô hình qua cuộc thi toàn quốc
Để tiếp tục phát huy những thành quả đã đạt được và tạo động lực thi đua, Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá đã phối hợp với Báo Sức khỏe & Đời sống tổ chức Cuộc thi “Cơ sở y tế không khói thuốc lá” lần thứ I.
Mục đích cốt lõi của cuộc thi là phát hiện, tôn vinh và nhân rộng những mô hình hiệu quả, nơi ý thức không khói thuốc đã thực sự thấm sâu vào mọi hoạt động chứ không chỉ dừng lại ở việc treo biển cấm.
Cuộc thi được triển khai trên phạm vi toàn quốc từ tháng 9 đến tháng 12/2025, dành cho các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa công lập tuyến tỉnh, thành phố, trung ương và các bệnh viện trực thuộc trường đại học. Các đơn vị dự thi đăng ký trực tuyến tại địa chỉ khongkhoithuocla.vn đến hết ngày 27/9/2025.
Cuộc thi gồm 2 vòng: Sơ khảo (tháng 10/2025) và Chung khảo (tháng 11/2025) với các phần thi đa dạng như trắc nghiệm, nộp hồ sơ minh chứng, thực hiện video clip và bình chọn trực tuyến. Tổng giá trị giải thưởng lên đến 20 giải, trong đó giải Nhất trị giá 20 triệu đồng.
Lãnh đạo Bộ Y tế kêu gọi toàn ngành cùng chung tay để biến mục tiêu “cơ sở y tế không khói thuốc” thành chuẩn mực thường ngày, góp phần xây dựng một Việt Nam khỏe mạnh và củng cố niềm tin của nhân dân vào hệ thống y tế.
