| Bão số 10 (Bualoi) áp sát đất liền, cảnh báo rủi ro thiên tai cấp 4 tại Bắc Trung Bộ Hà Nội mưa lớn đến bao giờ? Làm thế nào để giữ an toàn khi có lốc xoáy xảy ra? |
Số lượng bão cao kỷ lục, dồn dập trong tháng 9
Từ tháng 6 đến nay, Biển Đông đã hứng chịu tới 10 cơn bão và 4 áp thấp nhiệt đới. Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, con số này cao hơn trung bình nhiều năm tới 5 cơn. Đáng chú ý, nếu so sánh với giai đoạn 5 năm gần đây (2021-2024), số lượng bão tính đến hết tháng 9 thường chỉ dao động từ 4-6 cơn.
 |
| Bão Bualoi lúc 20h ngày 28/09/2025. Ảnh: Hệ thống giám sát thiên tai Việt Nam. |
Riêng trong tháng 9/2025, Biển Đông đã ghi nhận tới 4 cơn bão hoạt động dồn dập là Ragasa, Mitag, Tapah và Bualoi (bão số 10), cùng một áp thấp nhiệt đới. Đây là một tần suất hoạt động dày đặc và bất thường, gây ra nhiều lo ngại.
Lý giải từ các chuyên gia
Lý giải về hiện tượng này, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, nhận định nguyên nhân trực tiếp là do hoạt động mạnh và ổn định của dải hội tụ nhiệt đới ở khu vực xích đạo.
Đây chính là "cái nôi" sản sinh ra các nhiễu động khí quyển và xoáy thuận nhỏ, là mầm mống để phát triển thành áp thấp nhiệt đới rồi thành bão. Hai cơn bão gần đây nhất là Ragasa và Bualoi đều đã hình thành từ cơ chế này.
Ông Khiêm phân tích thêm hai yếu tố then chốt giúp bão hình thành là nhiệt lực và động lực:
Về nhiệt lực: Nhiệt độ bề mặt nước biển chỉ cần đạt 26-27°C là đủ điều kiện. Hiện tại, nhiệt độ tại khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương và phía đông Philippines đang lên tới 29-30°C, cung cấp nguồn năng lượng khổng lồ.
Về động lực: Tháng 9 là thời điểm giao mùa, gió mùa Tây Nam hoạt động mạnh tương tác với nhiễu động gió Đông từ áp cao cận nhiệt đới. Sự kết hợp này làm tăng khả năng hội tụ ẩm, giúp các nhiễu động nhỏ nhanh chóng mạnh lên.
Ở góc độ rộng hơn, TS. Trương Bá Kiên, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng khí hậu, cho rằng có hai nguyên nhân mang tính vĩ mô:
Trạng thái ENSO: Hiện đang ở pha trung tính nhưng có khả năng chuyển sang La Nina vào cuối năm. La Nina thường gắn liền với xu hướng gia tăng mưa bão ở khu vực Đông Nam Á.
Biến đổi khí hậu toàn cầu: Đây là nguyên nhân sâu xa và quan trọng. Nhiệt độ mặt biển tăng và hàm lượng hơi ẩm trong khí quyển cao hơn đang "tiếp nhiên liệu" cho các cơn bão, khiến tỷ lệ bão mạnh và siêu bão gia tăng rõ rệt trong những thập kỷ gần đây.
Miền Trung bước vào cao điểm mưa bão
Các chuyên gia đều nhấn mạnh rằng tháng 9 mới chỉ là giai đoạn đầu của mùa mưa bão ở Miền Trung. Cao điểm sẽ rơi vào tháng 10 và tháng 11, thậm chí kéo dài sang tháng 12.
 |
| Các chuyên gia đều nhấn mạnh rằng tháng 9 mới chỉ là giai đoạn đầu của mùa mưa bão ở Miền Trung. Cao điểm sẽ rơi vào tháng 10 và tháng 11, thậm chí kéo dài sang tháng 12. |
Dự báo từ nay đến cuối năm, trên Biển Đông có thể xuất hiện thêm 4-5 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, trong đó 2-3 cơn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam, tập trung chủ yếu ở khu vực Trung Bộ.
Ông Hoàng Đức Cường, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn, cảnh báo về nguy cơ hình thành các hình thái thời tiết cực đoan khi bão tương tác với không khí lạnh dự báo sẽ đến sớm trong năm nay. Sự kết hợp này với địa hình đặc thù của Miền Trung có thể gây ra những trận mưa lũ rất lớn và phức tạp.
Các nguy cơ chính trong những tháng cuối năm bao gồm:
Mưa đặc biệt to: Gây lũ quét, sạt lở đất ở vùng núi phía Tây các tỉnh Trung Bộ và Tây Nguyên.
Ngập úng diện rộng: Đe dọa các khu đô thị, khu công nghiệp ven biển.
Nước dâng do bão, sóng lớn, triều cường: Gây nguy hiểm cho vùng ven biển khi bão mạnh đổ bộ.
Nguy cơ "ngập chồng ngập": Do bão và mưa lớn xuất hiện liên tiếp, gây áp lực cực lớn lên hệ thống đê kè, hồ chứa.
Chủ động ứng phó, giảm thiểu thiệt hại
Trước những dự báo đầy thách thức, các chuyên gia khuyến cáo người dân và chính quyền các cấp cần nâng cao cảnh giác và chủ động triển khai các biện pháp ứng phó:
Đối với người dân: Thường xuyên theo dõi các bản tin dự báo thời tiết; chủ động gia cố nhà cửa, chằng chống tài sản, cắt tỉa cây xanh; neo đậu tàu thuyền an toàn tại nơi tránh trú.
Đối với chính quyền địa phương: Rà soát, kiểm tra an toàn các hồ chứa, đê điều; sẵn sàng các phương án sơ tán dân ở vùng nguy hiểm; chuẩn bị sẵn sàng lương thực, nước sạch và các nguồn lực dự phòng cho tình huống xấu nhất.
Đối với các ngành liên quan: Ngành giao thông, nông nghiệp, điện lực cần có kế hoạch ứng cứu, chỉ đạo thu hoạch sớm hoa màu, thủy sản ở vùng nguy cơ, hạ mực nước hồ chứa và bố trí lực lượng xử lý sự cố hạ tầng.
Mùa mưa bão năm 2025 được dự báo sẽ còn nhiều diễn biến phức tạp và khó lường. Sự chủ động, chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn phòng chống thiên tai là yếu tố tiên quyết để bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản của người dân.
 Bão số 10 (Bualoi) áp sát đất liền, cảnh báo rủi ro thiên tai cấp 4 tại Bắc Trung Bộ |
 Hà Nội mưa lớn đến bao giờ? |
 Làm thế nào để giữ an toàn khi có lốc xoáy xảy ra? |
