Từ khóa được nhắc tới nhiều nhất của ngành dệt may trong năm 2023 là "khó khăn"

Từ khóa được nhắc tới nhiều nhất của ngành dệt may trong năm 2023 là "khó khăn". Ảnh Khắc Kiên

Năm khó khăn nhất trong lịch sử

Phát biểu tại buổi gặp mặt báo chí thông tin về hoạt động sản xuất kinh doanh và phong trào công nhân lao động năm 2023 - định hướng 2024 do Vinatex tổ chức ngày 8/1, tại Hà Nội, ông Cao Hữu Hiếu, Tổng giám đốc Vinatex cho biết, trong năm 2023, với ngành dệt may, từ khóa được nhắc tới nhiều nhất là "khó khăn".

"Đây là năm khó khăn nhất trong suốt lịch sử 29 năm thành lập Vinatex, chưa bao giờ khó khăn như vậy kể cả thời kỳ Covid-19. Trong thời kỳ Covid-19, chúng ta vẫn có những đơn hàng về phòng dịch, khẩu trang, nhưng năm 2023 câu chuyện khác hoàn toàn", ông Hiếu nói.

Nếu không tính năm 2020 đại dịch Covid-19 khiến toàn thế giới "đóng cửa" thì 2023 là năm đầu tiên kể từ khi thành lập tập đoàn, cũng là năm đầu tiên kể từ khi ngành dệt may Việt Nam xuất khẩu ra thế giới, kim ngạch xuất khẩu của ngành dệt may giảm xấp xỉ 10%.

Tổng giám đốc Vinatex nhấn mạnh: "Nhiều đơn vị của tập đoàn đến nay vẫn cảm nhận thấy khó khăn chưa biết đến lúc nào mới chấm dứt".

Đại diện Vinatex thông tin thêm, năm 2023, với tổng cầu dệt may suy giảm, giá đặt hàng sản xuất có xu thế giảm mạnh; bình quân giảm trên 30%, cá biệt mặt hàng số lượng lớn giảm tới 50%. Các quốc gia tập trung cạnh tranh về giá để lấy được đơn hàng. Lúc này, các yếu tố vĩ mô như tỷ giá, lãi suất, lương tối thiểu sẽ có trọng số lớn trong cạnh tranh ở các quốc gia.

Hiện, thu nhập ngành dệt may Việt Nam chỉ thấp hơn Trung Quốc (330 USD/tháng so với 420 USD/tháng), còn lại cao gấp 3 lần ở Bangladesh, gấp trên 2 lần so với Ấn Độ, gấp 1,8 lần so với Campuchia, trong khi chi phí tiền lương nhân công chiếm tỷ trọng trên 55% giá thành.

Cùng với đó, tỷ giá VND ổn định trong suốt 8 tháng năm 2023 trong khi NDT (Trung Quốc) giảm giá 5%, taka (Bangladesh) giảm 5,9%, lira (Thổ Nhĩ Kỳ) giảm 31%. Lãi suất tại Việt Nam 6 tháng đầu năm 2023 cao hơn trung bình các quốc gia cạnh tranh khoảng 3%.

Tổng hợp các yếu tố đã tạo ra những bất lợi cho doanh nghiệp Việt Nam trong cuộc cạnh tranh về giá, dù năng suất và chất lượng của doanh nghiệp Việt Nam có thể cao hơn bình quân 10 - 15%.

Cùng với đơn giá giảm sâu, Vinatex cũng đề cập tới khía cạnh khách hàng còn yêu cầu đơn hàng nhỏ, thời gian giao hàng ngắn, chỉ khoảng 10 - 14 ngày… đã tạo ra nhiều áp lực đối với doanh nghiệp.

Ông Cao Hữu Hiếu, Tổng giám đốc Vinatex (ngồi giữa) chia sẻ về thị trường dệt may 2023, dự báo 2024, ngày 8/1.

Các dự báo đều nhanh chóng đảo chiều

“Dự báo thị trường dệt may đã được Tập đoàn đưa ra ngay từ đầu năm 2023 với nhiều kịch bản để có giải pháp ứng phó, nhưng tất cả những dự báo đều nhanh chóng đảo chiều, không nghĩ kịch bản xấu nhất lại diễn ra, liên tiếp gia tăng các diễn biến bất ổn của thị trường”, ông Hiếu nói.

Năm 2023 tổng cầu dệt may suy giảm, giá đặt hàng sản xuất có giảm mạnh, bình quân giảm trên 30%, cá biệt mặt hàng số lượng lớn giảm tới 50%.

Không chỉ đơn giá hàng giảm sâu, khách hàng còn yêu cầu đơn hàng nhỏ, thời gian giao hàng ngắn, chỉ khoảng 10 – 14 ngày, trong khi trước đây là 40 ngày với hàng CM, 70 ngày với hàng FOB… đã tạo ra nhiều áp lực đối với doanh nghiệp.

Tuy nhiên, với tinh thần “Kiên cường- dũng cảm- sáng tạo- đoàn kết”, Vinatex đã tập trung nguồn lực, đưa ra các phương án kịp thời trong điều hành để duy trì đơn hàng, linh hoạt trong sản xuất kinh doanh, đa dạng hóa mặt hàng và khách hàng.

Để duy trì đơn hàng cho hoạt động sản xuất kinh doanh, ông Hiếu cho biết các doanh nghiệp phải tiếp cận đơn hàng rất nhỏ, kỹ thuật khó, ít lặp lại, thời gian giao hàng ngắn, chấp nhận hy sinh về năng suất và phương thức tổ chức sản xuất trước đây khi sản xuất các mã hàng lớn có năng suất cao... tạo đà cho Vinatex đạt các kế hoạch về sản xuất kinh doanh.

Do đó, năm 2023, Vinatex có doanh thu hợp nhất ước đạt 17.225 tỷ đồng, đạt 104,4% so với kế hoạch; lợi nhuận trước thuế ước đạt 377 tỷ đồng, đạt 101,9% so với kế hoạch. “Kết quả năm 2023 so với năm 2022 tương đối thấp, mặc dù vẫn đạt lợi nhuận nhưng không như mong muốn và kỳ vọng của Tập đoàn”, ông Hiếu nói.

Ứng phó chủ động với diễn biến phức tạp của thị trường

Theo ông Vương Đức Anh, Chánh văn phòng Hội đồng quản trị Vinatex, năm 2024, các dự báo đều cho thấy những hy vọng nền kinh tế thế giới có sự cải thiện, nhất là tại thị trường Mỹ với tín hiệu có thể có 3 đợt cắt giảm lãi suất lên tới 0,75%; đây là động lực thúc đẩy tiêu dùng trở lại.

Các quốc gia cạnh tranh gặp nhiều vấn đề về lao động, xung đột vũ trang ở trong nước, trong khi Việt Nam là một điểm đến an toàn cũng là một thuận lợi cho các đơn hàng có khả năng quay lại Việt Nam; cùng với đó, kinh tế vĩ mô trong nước tiếp tục ổn định, dự báo tăng trưởng GDP cao hơn 2023.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp dệt may trong nước cũng có những thách thức mới như tiền lương tối thiểu tăng 6% từ 1.7, giá điện có thể tiếp tục tăng sau khi đã tăng trên 7% năm 2023…

Chính vì vậy, trên cơ sở của bài học năm 2023 và các dự báo 2024, Vinatex vẫn kiên định mục tiêu tham gia vào chuỗi cung ứng với vị thế vững chắc, là đối tác ưu tiên của các nhà sản xuất – phân phối lớn trên thế giới; kiên trì thực hiện liên tục dự báo và đưa ra giải pháp thích ứng với thị trường bất định… Bên cạnh đó, tiếp tục ứng phó một cách chủ động với diễn biến phức tạp của thị trường.

Xuất khẩu của 4 nhóm hàng lớn giảm gần 17 tỷ USD

9 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu xơ sợi thu về 3,2 tỷ USD

Việt Nam nhập khẩu 989.235 tấn bông các loại trong 9 tháng