Ngành dệt may Việt Nam bứt phá, xuất khẩu tiến gần mốc 48 tỷ USD

Phần lớn doanh nghiệp dệt may đã có đơn hàng đến hết tháng 11 và đang đàm phán cho những tháng cuối năm.

Thách thức lớn khi bước vào mùa xuất khẩu cao điểm

9 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam đạt gần 34,8 tỷ USD, tăng hơn 7,7% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là kết quả đáng ghi nhận trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động mạnh, nhiều thị trường chủ lực sụt giảm sức mua. Thành tích này tạo nền tảng quan trọng để ngành dệt may tiến tới cán đích 48 tỷ USD xuất khẩu. Hiện nay, phần lớn doanh nghiệp dệt may đã có đơn hàng đến hết tháng 11 và đang đàm phán cho những tháng cuối năm. Tuy nhiên, khó khăn vẫn hiện hữu khi thị trường nguyên liệu, đơn hàng và lao động đều có dấu hiệu cạnh tranh khốc liệt.

Tổng Giám đốc Tổng công ty cổ phần Dệt may Hòa Thọ Nguyễn Ngọc Bình cho biết, đơn vị đã triển khai nhiều giải pháp nhằm ổn định sản xuất, đảm bảo việc làm và thúc đẩy xuất khẩu. Trong 9 tháng, doanh thu của doanh nghiệp đạt 4.202 tỷ đồng (83% kế hoạch năm), lợi nhuận trước thuế 329 tỷ đồng (91% kế hoạch). Theo ông Bình, để hoàn thành mục tiêu doanh thu năm hơn 5.225 tỷ đồng, doanh nghiệp tập trung nghiên cứu nâng hiệu suất thiết bị, tăng năng suất lao động và cải thiện hiệu quả sản xuất. Đồng thời, hướng tới mô hình nhà máy thông minh, nhà máy kiểu mẫu, giúp Dệt may Hòa Thọ thích ứng nhanh với xu thế công nghệ toàn cầu. Tuy nhiên, thách thức về giá nguyên liệu, cạnh tranh lao động và chi phí nhân công tăng cao vẫn là bài toán nan giải.

Ông Bình nhận định, thị trường bông, xơ, sợi vẫn trầm lắng, chưa cho thấy dấu hiệu bứt phá. Dù vậy, nhu cầu may mặc được kỳ vọng cải thiện trong quý IV nhờ mùa mua sắm cuối năm. Thị trường Mỹ có xu hướng giảm sức mua do giá hàng tiêu dùng tăng; thị trường EU và Nhật Bản đòi hỏi tiêu chuẩn sản phẩm xanh, chứng chỉ môi trường khắt khe hơn. “Việc tăng lương tối thiểu vùng từ đầu năm 2026 sẽ ảnh hưởng đáng kể đến chi phí nhân công, buộc doanh nghiệp phải chủ động tự động hóa, đào tạo lao động và nâng cao chính sách phúc lợi”, ông nhấn mạnh.

Tổng công ty May 10 cũng ghi nhận kết quả tích cực, khi doanh thu 9 tháng đạt 104% kế hoạch, tăng 14% so cùng kỳ năm 2024. Tổng Giám đốc Thân Đức Việt cho biết, doanh thu chủ yếu đến từ xuất khẩu, tiếp đến là thị trường nội địa và dịch vụ. Tuy nhiên, doanh nghiệp đang đối diện áp lực lớn do đơn giá giảm, nguồn hàng sụt giảm bởi ảnh hưởng chính sách thuế của Mỹ và bất ổn địa chính trị. Để hoàn thành kế hoạch năm (doanh thu 5.055 tỷ đồng, lợi nhuận hơn 135 tỷ đồng), May 10 tiếp tục bám sát thị trường, sắp xếp lại dây chuyền, ưu tiên chất lượng và tiến độ sản xuất, đồng thời đẩy mạnh truyền thông để thu hút lao động.

Tại Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), Tổng Giám đốc Cao Hữu Hiếu nhận định, chính sách thuế đối ứng của Mỹ đã khiến nhiều doanh nghiệp giảm từ 20 – 30% đơn hàng do sức mua sụt giảm. Những tháng cuối năm, tình trạng này có thể kéo dài do tác động cộng hưởng của thuế quan và việc đặt hàng vượt mức trong nửa đầu năm. Mỹ hiện chiếm hơn 40% tổng kim ngạch xuất khẩu dệt may Việt Nam, vì vậy biến động tại thị trường này ảnh hưởng sâu rộng đến toàn ngành. Dù vậy, Vinatex vẫn đạt kết quả tích cực nhờ ứng dụng các giải pháp linh hoạt. Doanh thu 9 tháng đạt gần 14.500 tỷ đồng (79% kế hoạch năm), tăng 10% so cùng kỳ; lợi nhuận trước thuế đạt 1.040 tỷ đồng, hoàn thành 114% kế hoạch, tăng gấp đôi so năm trước.

Đổi mới mô hình, hướng tới chuỗi giá trị bền vững

Việc xây dựng trung tâm phát triển sản phẩm, trung tâm thiết kế mẫu, đào tạo nhân lực thiết kế, kỹ thuật dệt – nhuộm, quản trị chuỗi cũng là hướng đi lâu dài giúp nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, trong 9 tháng đầu năm 2025, hàng may mặc chiếm 27,8 tỷ USD trong tổng kim ngạch xuất khẩu 34,8 tỷ USD, phần còn lại đến từ vải, xơ, sợi, phụ liệu và vải địa kỹ thuật. Dự kiến nhu cầu tiêu dùng dịp lễ, Tết cuối năm sẽ giúp ngành sớm cán đích 48 tỷ USD, duy trì đà tăng trưởng ổn định. Hiện hàng dệt may Việt Nam đã có mặt tại gần 140 quốc gia và vùng lãnh thổ, mở rộng đáng kể mạng lưới thị trường. Tuy nhiên, bài toán phụ thuộc nguồn nguyên liệu nhập khẩu vẫn là điểm nghẽn lớn.

Ngành sợi phải nhập 100% bông, 90 – 95% xơ, phần lớn từ Trung Quốc. Sự phụ thuộc này khiến chi phí sản xuất cao và giảm khả năng chủ động. Một thách thức khác là mô hình sản xuất gia công chiếm tỷ trọng lớn, trong khi các khâu tạo giá trị gia tăng cao như thiết kế, xây dựng thương hiệu, phân phối vẫn yếu do hạn chế nguồn lực tài chính và nhân sự. Để hưởng ưu đãi thuế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA), doanh nghiệp buộc phải đáp ứng quy tắc xuất xứ, đòi hỏi chủ động hơn trong chuỗi cung ứng nội địa.

Theo các chuyên gia, nhân công giá rẻ – lợi thế truyền thống của dệt may Việt Nam – đang dần mất đi khi các đơn hàng giá thấp chuyển sang những quốc gia có chi phí lao động rẻ hơn. Vì vậy, ngành phải dịch chuyển lên phân khúc sản phẩm cao cấp, có hàm lượng sáng tạo và công nghệ cao. Giải pháp trọng tâm là đầu tư thiết bị hiện đại, tự động hóa dây chuyền, áp dụng quản trị thông minh và chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng xanh – bền vững.

Cùng với đó, cần đa dạng hóa mẫu mã, thị trường, khách hàng và phát triển mạnh chuỗi cung ứng nội địa thông qua quy hoạch các khu công nghiệp dệt may tập trung. Ngoài ra, việc xây dựng trung tâm phát triển sản phẩm, trung tâm thiết kế mẫu, đào tạo nhân lực thiết kế, kỹ thuật dệt – nhuộm, quản trị chuỗi cũng là hướng đi lâu dài giúp nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Đây sẽ là chìa khóa để ngành dệt may Việt Nam củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu, tiến tới xây dựng thương hiệu mạnh mang tầm khu vực và thế giới.

Nâng tầm chế biến sâu, mở lối xuất khẩu tỷ đô cho nông sản Việt

Hợp tác tạo cầu nối hiệu quả, vững chắc để hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Quy tắc xuất xứ – "Tấm hộ chiếu vàng" giúp hàng Việt vươn xa

Ngành gạo Việt Nam đối mặt “áp lực kép”: giá lúa giảm sâu, doanh nghiệp thiếu vốn vì chậm hoàn thuế

Mở rộng "đường băng" cho rau quả Việt Nam vào thị trường Đài Loan