Nỗ lực bảo tồn loài Voọc mông trắng

Đại học quốc gia Hà Nội nghiên cứu bảo tồn loài Voọc mông trắng ở miền Bắc Việt Nam

Voọc mông trắng là loài thú đang được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN) xếp vào nhóm cực kỳ nguy cấp. Các nhà nghiên cứu hiện đã khảo sát các vị trí phân bố của voọc ở một số địa phương, ghi nhận số lượng quần thể, vị trí phân bố trong quá khứ và hiện tại, thu thập các dữ liệu thảm thực vật, dữ liệu địa hình, khí hậu…, đồng thời thu thập các mẫu phân voọc và thiết kế các đoạn mồi ADN để phân tích tiếp trong phòng thí nghiệm, đồng thời phỏng vấn các đối tượng có liên quan đến bảo tồn voọc ở một số địa phương có voọc sinh sống.

Trên cơ sở đó, họ sẽ xây dựng mô hình phân bố của loài (có tính đến kịch bản biến đổi khí hậu của Việt Nam), đánh giá nguy cơ đe dọa, dự báo phân bố của loài Voọc mông trắng trong tương lai, qua đó đề xuất các biện pháp bảo tồn những quần thể Voọc mông trắng ở miền Bắc Việt Nam.

Những nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, Voọc mông trắng là loài động vật hoang dã di chuyển ước tính 30 km/ngày. Cự ly di chuyển phụ thuộc nhiều vào vị trí ngủ, lượng thức ăn của khu vực, giới tính, tuổi của Voọc và điều kiện thời tiết.

Việc di chuyển từ chỗ ngủ đến chỗ kiếm ăn của Voọc mông trắng không liên tục mà vừa di chuyển, nghỉ ngơi và quan sát xung quanh để kiểm tra an toàn. Chính vì vậy, rất khó có thể tiếp cận loài voọc này.

Voọc mông trắng là loài thú đang được IUCN xếp vào nhóm cực kỳ nguy cấp

Mới đây, Đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Hà Nam về nội dung "Đề xuất thành lập khu bảo tồn loài và sinh cảnh voọc mông trắng tại tỉnh Hà Nam".

Theo nghiên cứu của Tổ chức Động thực vật quốc tế (FFI), khu vực rừng thuộc huyện Kim Bảng ghi nhận có tới 13 đàn với 73 cá thể Voọc Mông trắng. Sau khu Vân Long ở tỉnh Ninh Bình, đây là quần thể lớn thứ hai của loài linh trưởng quý hiếm, đặc hữu của riêng Việt Nam nhưng cũng là loài bị đe dọa ở mức “Cực kỳ nguy cấp” trong Danh mục đỏ quốc tế IUCN. Vì vậy, việc bảo tồn loài Voọc này có ý nghĩa lớn không chỉ đối với Việt Nam mà còn với cộng đồng thế giới.

Việc thành lập Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Voọc mông trắng là nhiệm vụ cấp bách để ngăn chặn sự tuyệt chủng của loài linh trưởng này, đồng thời gìn giữ cảnh quan thiên nhiên của Kim Bảng và các khu vực lân cận. Khu bảo tồn loài và sinh cảnh cần có 02 khu: Vùng lõi hay Phân khu bảo vệ nghiêm ngặt (khu rừng trưởng thành/sinh cảnh sống của voọc) và Phân khu phục hồi rừng (khu vực bị suy thoái do khai thác đá vôi có khả năng phục hồi), khu vực rừng nơi có các đàn Voọc Mông trắng sinh sống ở huyện Kim Bảng nằm trên phạm vi của thị trấn Ba Sao, xã Liên Sơn và Thanh Sơn. Diện tích dự kiến xây dựng khu bảo tồn khoảng 3.500ha.

Viên Minh