 |
Cá nâu là một đặc sản nổi tiếng, từ lâu đã gắn với cuộc sống dân dã của người dân ở Kiên Giang. Chúng sống được ở trong cả môi trường nước ngọt và nước mặn: cá nước ngọt nhỏ, thịt dai, còn cá nước mặn thì to hơn, thịt mềm, béo...
Cá nâu còn có tên gọi khác là cá dĩa thái, cá hói, là một loài cá trong họ Scatophagidae phân bố ở Ấn Độ – Thái Bình Dương, Đông Nam Á và Việt Nam, chúng những nét hoa văn da beo trên cơ thể nên còn gọi là dĩa beo. Cá ăn tạp thiên về thực vật, thức ăn bao gồm rong tảo, rau xanh, côn trùng, giáp xác, và thức ăn viên.
Loài cá này có thân cá dẹp bên, lưng hình vòm, nhìn ngang gần như tròn. Đầu nhỏ, ngắn, mõm tù, miệng nhỏ, rạch miệng nằm ngang và ngắn, hàm có răng mịn, viền trước gốc vây lưng dốc xuống và có một vết lõm sâu sau mắt. Cấu tạo phần đầu là dấu hiệu rõ ràng nhất để phân biệt cá đực cá cái.
Cá nâu có thể chế biến thành nhiều món ngon nhưng ngon nhất vẫn là nấu canh chua.
 |
Canh chua cá là món khoái khẩu của nhiều gia đình vào mùa nóng. Cá nâu nấu canh chua đơn giản mà vẫn tận hưởng hết hương vị ngọt béo của thịt cá. Chỉ cần vài ba trái cà chua, ít đậu bắp và rau mùi là có một tô canh chua thanh đạm, ngon, nhiều dinh dưỡng.
Cá sau khi làm sạch sẽ được cho vào nước sôi, sau đó nêm gia vị rồi cho cà chua, đậu bắp... vào nồi. Đặc biệt, để món ăn có vị chua thanh tự nhiên, bạn không thể thiếu me chua.
Tô canh chua nghi ngút khói không thể thiếu chén nước mắn ớt hiểm và chén cơm thơm ngon. Vị cá ngọt béo vẫn còn giữ nguyên đến khi thành phẩm nhưng thêm vào đó còn có vị chua của me và mùi thơm đặc trưng của rau mùi khiến tô canh trở nên hấp dẫn đến lạ.
 |
Gắp miếng thịt cá trắng tinh chấm nước mắm, vị mặn, cay hòa quyện làm người ăn phải hít hà.
Cá nâu kho tương cũng là món ăn ngon, hấp dẫn. Cắn một miếng cá mới cảm nhận được vị béo ngọt, thấm vị đậm đà. Với món ăn này, bạn không cần mất nhiều thời gian chuẩn bị, chế biến mà thành phẩm rất giàu dinh dưỡng, đặc biệt bắt cơm không kém với món khác.
Cá nâu làm sạch, để ráo; tỏi, ớt bầm nhuyễn và hành lá cắt khúc. Phi tỏi và đầu hành với ít mỡ, bỏ tương hột vào xào cho dậy mùi, tiếp theo cho cá nâu vào đảo sơ, nêm gia vị rồi chế thêm ít nước vào kho nhỏ lửa khoảng 30 phút cho cá thấm. Nêm lại cho vừa ăn, cuối cùng cho hành lá, ớt xắt vào, sau đó tắt bếp.
 |
Món cá nâu kho tương được ăn cùng với cơm nóng. Phần thịt cá săn chắc, béo ngọt kết hợp với vị mằn mặn của tương hột siêu bắt cơm. Bạn có thể ăn kèm với rau sống hoặc rau luộc để món ăn này thêm phần hấp dẫn hơn.
Cá nâu ươm mận là một món ăn lạ miệng. Nhiều người cũng thường chế biến món ăn này cho bữa cơm cuối tuần của gia đình. Cá nâu được đánh vảy, làm sạch, ướp với củ hành tím băm nhuyễn, muối, đường và thêm một ít nước mắm, để chừng 15 phút cho cá thấm gia vị. Chuẩn bị một ít mận đỏ, không ngọt như mận sữa và không quá nhiều nước. Mận đỏ có vị chua chua, ngọt ngọt và hơi chát.
 |
Xếp mận bao quanh cá nâu đem ươm với lửa nhỏ, nước mận tiết ra thấm vào cá, quyện với vị mặn cùng gia vị ướp làm cho thịt cá nâu có hương vị đặc trưng, nước cá hấp thấm lại vào mận rất ngon. Khi cá chín thêm một ít hành, ớt lên để tăng hương vị.
Món cá nâu ươm mận ăn cùng với bánh tráng, rau sống và chuối chát, dưa leo, chấm với nước mắm chua ngọt thì hết sẩy.
Trên thị trường, cá nâu được bán với giá khoảng 230.000 đồng/kg.
Mấy năm gần đây, người dân ở Kiên Giang và một số tỉnh thành mở rộng mô hình nuôi cá nâu và mang lại nguồn thu nhập đáng kể. Khi mùa mưa bão bắt đầu cũng là thời điểm nhiều người dân ở các xã vùng bãi ngang, cửa lệch rủ nhau đi “săn” cá nâu con về bán cho các chủ đầm, ao hồ nước lợ hoặc các hộ nuôi cá lồng bè trên sông để làm cá giống.
