Tại Sa Pa, Lào Cai phần lớn người nông dân vẫn sản xuất theo lối canh tác truyền thống, nhỏ lẻ, thu nhập phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết, thị trường. Quá trình trồng trọt, sản xuất thường cho ra các loại rau quả có chất lượng không ổn định, giá trị hàng hóa thấp. Chưa kể đến là khâu kiểm soát quy trình sản xuất bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm... thì gần như là con số không.
Sa Pa được thiên nhiên ưu đãi, sở hữu khí hậu cận ôn đới, quanh năm mát mẻ, thuận lợi cho việc trồng rau quả trái vụ ưa lạnh, có thể đem lại thu nhập cao cho người dân. Sinh sống và làm việc tại Sa Pa nhiều năm, chị Phượng luôn trăn trở làm sao có thể biến những mét vuông đất nông nghiệp thành vàng và có một mô hình để bà con có thể làm theo.
Mô hình trồng cà chua trái vụ trong nhà màng ở Sa Pa đang được phát triển và mang lại hiệu quả kinh tế cao
Nhận thấy, quả cà chua thường xuyên được sử dụng làm nguyên liệu trong bữa ăn hằng ngày của nhiều hộ gia đình, chị Trần Thị Kim Phượng đã tìm hiểu về thị trường về loại quả này. Hiện thị trường cà chua trái vụ ở các tỉnh phía Bắc khá lớn trong khi nguồn cung chủ yếu nhập từ Trung Quốc hoặc Đà Lạt (Lâm Đồng)...
Chị Phượng cho biết, vì lợi nhuận nên thương lái trà trộn hàng Trung Quốc với hàng nhập từ Đà Lạt nên người tiêu dùng rất khó phân biệt, chưa kể nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm, làm nguy hại cho sức khỏe. Mua về không ai dám ăn sống. Tuy nhiên, mặt hàng của họ có giá rất rẻ nên khi người dân trồng ra quả cà chua không thể cạnh tranh nổi, rất khó bán. Từ đó chị Phượng đã tìm được hướng đi mới đó là trồng cà chua trái vụ trong nhà màng.
“Trồng cây cà chua trong nhà màng khắc phục được các hạn chế của việc canh tác truyền thống, phụ thuộc vào thời tiết, theo mùa vụ, sản lượng, chất lượng thấp và đặc biệt là việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phun diệt trừ sâu bệnh…”, chị Phượng cho biết.
Cà chua trồng trong nhà mạng cho quả tròn đều, đẹp, cho năng suất cao
Ông Đỗ Mạnh Hùng, Chủ nhiệm HTX Hoa Hồng ở Sapa cho biết: "Tận dụng lợi thế khí hậu của Sa Pa, HTX trồng hơn 300 m2 cà chua trong nhà lưới. Nếu chăm sóc tốt thì mỗi năm thu nhập từ 20 - 25 triệu đồng. Mỗi ha trồng cà chua trong nhà lưới thu 80 - 100 tấn, với giá bán như hiện nay tính ra thu từ 650 - 700 triệu đ/ha/năm. Trừ chi phí thu lãi khoảng 200 - 250 triệu đ. Bởi thế nhiều hộ không ngần ngại bỏ tiền ra làm nhà lưới. Làm nhà lưới đơn giản thì cũng không tốn lắm...
Do giá cà chua trái vụ cao lại có thị trường tiêu thụ nên nhiều hộ ở Sa Pa đã vay vốn ngân hàng làm nhà lưới để trồng. Năm 2014 có khoảng 7 hộ trồng, dự kiến năm 2015 số hộ trồng cà chua trái vụ sẽ tăng gần 20 hộ. Nhiều hộ đã chuyển một phần diện tích trồng hoa hồng để trồng cà chua trái vụ. Họ cho biết, so với trồng hoa hồng thì trồng cà chua trong nhà lưới chi phí cao hơn chút ít, nhưng bù lại bán được giá, thị trường ổn định nên rất yên tâm...
Đánh giá về mô hình nhà màng trồng ca chua trái vụ này, bà Trần Thị Lan Hương - Phó trưởng phòng NN&PTNT Sa Pa cho biết, đây là mô hình mang lại hiệu quả cao nhưng đầu tư tương đối lớn, và làm được phải có kỹ thuật. Một số nơi ở Sa Pa có thể triển khai mô hình này hiệu quả nhất như Tả Phìn, Bản Khoang… Tuy nhiên khi trồng cần tránh khu vực có nhiều gió, sương muối để đạt hiệu quả tốt nhất.
Mai Quỳnh