 |
| Cây sầu đâu |
Cây sầu đâu hay còn gọi là cây xoan nhưng khác với cây xoan ngoài Bắc, sầu đâu với lá xanh hoa trắng là vị thuốc quý chữa được nhiều bệnh.
Ở miền Bắc và miền Trung, cây xoan lá màu xanh, hoa màu tím, đặc biệt lá độc không ăn được. Còn cây sầu đâu mọc ở miền Tây có hoa màu trắng, lá màu xanh, vị đắng nhưng chứa nhiều vị thuốc như giúp thông tiểu, thanh nhiệt, ngủ ngon, đau nhức khớp, cao huyết áp, kể cả bệnh da liễu. Món này ăn thử lần đầu sẽ có vị đắng , qua lần thứ hai là ghiền luôn. Hai loại lá nhìn giống nhau, nhưng có màu hoa khác.
Cây sầu đâu được trồng nhiều ở Tri Tôn, Châu Giang. Theo người sành ăn, lá sầu đâu của vùng Châu Giang có hương vị đắng ngọt đậm đà hơn lá sầu đâu hơn hẳn các vùng khác. Lá sầu đâu sau khi lặt lấy những lá non, rửa sạch thì chần với nước sôi cho bớt vị đắng, ngon hơn nếu chần với nước cơm sôi. Nếu thích vị đắng của sầu đâu thì không cần trụng qua nước sôi mà chỉ ướp nước đá cho lá sầu đâu tươi giòn.
Sau đó trộn lá với các nguyên liệu: Thịt ba chỉ luộc chín thái nhỏ, tôm đất luộc chín bóc vỏ, khô cá sặt hoặc khô cá dứa nướng chín xé nhỏ, xoài xanh thái sợi nhỏ, dưa leo thái mỏng và cuối cùng không thể thiếu một ít rau thơm, đậu phộng.
 |
| Gỏi lá sầu đâu khô cá sặc |
Một thành phần quan trọng làm nên cái ngon của món này là nước mắm me chua ngọt. Không dùng chanh hoặc giấm vì vị sẽ làm hỏng món ăn này. Cho ít nước vào hỗn hợp tỏi ớt giã nhuyễn và đun đến khi vừa ấm thì cho mắm me vào dầm cho đến khi me tan đều, bỏ hạt, nêm thêm đường và nước mắm sao cho hài hòa các vị chua, cay, mặn, ngọt. Tiếp tục khuấy đều tay và đun sôi hỗn hợp cho đến khi nước chấm kẹo lại là được.
Gỏi sầu đâu hoặc lá sầu đâu có thể dùng kèm với cơm nóng hoặc ăn kèm với bún cá lóc, mắm thái, cá linh. Gắp một miếng gỏi sầu đâu, ta sẽ nếm trải đầy đủ hương vị trên đời, vị béo của thịt ba rọi, ngọt mát của tôm tươi, vị mặn của cá rô, vị chua của xoài, vị đắng của sầu đâu. Khi ăn mới đầu có cảm giác đăng đắng ở đầu lưỡi nhưng khi nuốt vào thì lại có cảm giác ngọt thanh trong cuống họng, càng ăn càng nghiện.
Cách làm món gỏi sầu đâu khô sặc ngon quên sầu
 |
Nguyên liệu
Khô cá sặc Cà Mau hoặc Châu Đốc loại càng lớn càng tốt
Lá sầu đâu
Thịt ba rọi
Thơm, dưa leo, xoài sống
Me, ớt, tỏi, rau răm
Sơ chế
 |
Sầu đâu lặt lá chần sơ qua nước nóng pha chút muối rồi ngâm với nước đá cho lá bớt đắng và giữ được độ tươi.
Khô cá sặc ngâm qua nước muối loãng cho bớt mặn, sau đó chiên vàng, bỏ xương rồi xé nhỏ.
Thịt ba rọi luộc chính, thái mỏng
Dưa leo bỏ hột, thái lát mỏng
Thơm và xoài gọt vỏ, thái lát mỏng
Ngò gai, rau răm thái nhuyễn
Trộn gỏi
 |
Pha nước mắm me: Cho me vào 1 chén nước ấm và dầm cho me tan đều. Cho hỗn hợp tỏi ớt xay/bầm nhuyễn, đường và nước mắm vào sao cho vừa ăn. Lấy một phần hỗn hợp này ra để làm nước trộn gỏi, phần còn lại đem đi đun sôi cho đến khi kẹo lại một chút. Khuấy đều tay trong khi đun nước chấm để đường tan hết và dậy mùi thơm.
Dùng một thau lớn để trộn đều lá sầu đâu, khô cá sặc, dưa leo, thơm, xoài, thịt cùng với phần nước mắm me để riêng
Múc gỏi ra dĩa, bày rau răm và ngò lên trên cho đẹp mắt
Ăn cùng với bánh tráng nướng, cơm nóng hoặc làm món nhậu đều ngon.
Lưu ý: Những người thích ăn đắng nhiều hơn có thể bỏ qua bước chần lá nước muối mà chỉ cần ướp nước đá cho lá tươi giòn. Không nên cho quá nhiều nước mắm khi trộn gỏi vì như vậy sẽ làm rau dễ bị mềm nhanh không còn độ tươi ngon.
