 |
| Cây sưa đỏ có tuổi đời khoảng 100 năm, nằm gần phía cầu Thê Húc, được chặt hạ đầu tiên |
Sáng nay (24/5), hàng chục công nhân C ty TNHH MTV Công viên Cây xanh Hà Nội cùng với máy móc bắt đầu tiến hành chặt hạ 3 cây sưa chết ven hồ Gươm. Việc chặt hạ diễn ra trong hai ngày 24-25/5.
Ba cây sưa đỏ bị chết nằm rải rác quanh Hồ Gươm, trong đó cây đối diện ngã ba Lò Sũ - Đinh Tiên Hoàng, gần cầu Thê Húc, đường kính 59 cm, cao 12 m, được xác định chết từ năm 2019. Hai cây còn lại gần đồng hồ hoa Thụy Sỹ, đường kính 35-40 cm, chưa xác định thời điểm chết.
Phần gỗ sau chặt hạ được bàn giao cho Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TP Hà Nội để bảo quản, tổ chức thanh lý. Tại vị trí chặt hạ, Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh thành phố sẽ cho trồng thay thế bằng cây mới.
Chuyên gia lý giải vì sao gỗ sưa lại đắt hơn vàng?
 |
Gỗ sưa đỏ, một số nơi gọi là gỗ huê, gỗ huỳnh, gỗ trắc là gỗ thuộc nhóm IA trong sách đỏ Việt Nam, cấm khai thác mục đích thương mại từ năm 1994.
Đây là loại gỗ cực kỳ quý hiếm, hiện nay cây mọc hoang trên rừng rất ít, hầu như là đã bị khai thác hết. Do người dân săn lùng loại gỗ này ráo riết với mong muốn đổi đời. Mỗi cây sưa 20 năm tuổi trở lên đều có giá hàng chục tỷ đồng “gỗ sưa trăm tỷ”, một số lượng nhỏ cây sưa đỏ nằm trong các công viên, nhà chùa,… được trông coi cẩn thận, nhưng vẫn phải đối mặt với “sưa tặc” bất cứ lúc nào.
Vì có ý nghĩa tâm linh
ông Nguyễn Văn Hùy, đại gia gỗ ở Đồng Kị người từng chi 26 tỷ để sở hữu cây sưa 200 năm tuổi ở Thuận Thành (Bắc Ninh) cho biết, sở dĩ gỗ sưa có giá đắt đỏ là bởi chúng có ý nghĩa về mặt tâm linh.
Gỗ sưa có vân gỗ đẹp, không bị mối mọt đặc biệt lại có mùi hương vĩnh hằng nên nhiều người quan niệm chúng có thể tránh tà ma, xua đuổi bệnh tật. Đây cũng được xem là loại gỗ “quý tộc”. Trước kia ở Trung Quốc, chỉ có những gia đình vua chúa, quyền thế mới được thưởng các đồ dùng làm từ gỗ này.
“Chính vì ý nghĩa đó mà ngày nay gỗ sưa cũng được các đại gia Trung Quốc ráo riết săn lùng. Tuy nhiên, một cây gỗ sưa phải mất hàng chục, hàng trăm năm mới có giá trị sử dụng. Do mức độ ít ỏi, quý hiếm nên gỗ sưa có giá rất cao, một cây gỗ cổ thụ có thể được trả giá cả chục tỷ đồng”, ông Hùy nói.
Cách đây khoảng 5-6 năm là thời kỳ “sốt” của thị trường gỗ sưa. Một kg gỗ sưa khi đó có giá là 30 triệu/kg, tương đương một cây gỗ sưa cổ thụ có thể lên tới cả trăm tỷ đồng. Hiện nay thị trường đã ở giai đoạn bão hòa, nhu cầu tiêu thụ giảm dẫn đến giá gỗ sưa cũng không cao như trước.
“Một kg gỗ sưa tốt giờ chỉ có giá khoảng 10-12 triệu, chỉ bằng một nửa so với trước đây. Tuy nhiên so với các loại gỗ khác trên thị trường, gỗ sưa hiện vẫn đứng đầu danh sách đắt đỏ bậc nhất và là loại gỗ vương giả được các đại gia săn lùng”, vị đại gia Đồng Kị khẳng định.s
Theo ông Hùy, các sản phẩm từ gỗ sưa được ưa chuộng là các đồ nội thất, các sản phẩm tâm linh như: tượng Phật, lộc bình, thần tài… Do mức độ khai thác cạn kiệt nên các cây gỗ sưa cổ thụ trong tự nhiên hiện còn rất ít.
Mùi thơm không được ưa chuộng như giáng hương
 |
Một số người khác lại tin rằng, gỗ sưa đỏ thuộc hàng đầu bảng trong các loại gỗ quí, vượt trội cả lim, gụ, táu và sến. Nó có độ bền chắc, mùi hương thơm lâu dù bị ngâm nước nhiều năm vẫn không hề bị thấm nước hay mục nát.
Nhưng theo nghiên cứu của giới khoa học Việt Nam, cây sưa chỉ đứng ở nhóm gỗ 2, độ chịu lực không bằng nhóm gỗ 1 là lim, gụ.
Thạc sỹ Đỗ Văn Bản, Trưởng phòng Tài nguyên thực vật thuộc Viện Khoa học lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT) từng trao đổi với báo chí, tuy gỗ sưa đỏ thuộc loại gỗ đẹp nhưng vẫn đứng sau gỗ trắc. Người dân coi là loại gỗ thơm nhưng không được ưa chuộng như gỗ giáng hương.
Gỗ sưa không có giá trị thảo dược?
Một số sách của Trung Quốc như “Trung dược đại từ điển” và “Bản thảo cương mục” đều xem gỗ sưa đỏ có những công dụng y tế nhất định như cầm máu, giảm đau, chống huyết áp, bệnh đường ruột, nhuận khí, chứa bễnh tim và hoạt huyết.
Tuy nhiên, gỗ sưa chỉ được đề cập là một loại có công dụng như thảo dược khi phối hợp với các loại dược liệu khác mới có tác dụng nhưng lại không thấy sách nào mô tả cách chế biến gỗ sưa thành thuốc hay chứng minh trong gỗ sưa có chất nào ích lợi thảo dược.
Tiến sĩ Đoàn Văn Thu, Phó Giám đốc Viện Khoa học Lâm Nghiệp Việt Nam từng trả lời phỏng vấn của báo chí cho biết, cả phía các chuyên gia Việt Nam và Trung Quốc đều không tìm ra lí do tại sao gỗ sưa đắt đến như vậy đồng thời cũng không phát hiện ra giá trị thảo dược nào trong loại gỗ này.
Ngoài ra, gỗ sưa đỏ được nhiều người truyền tai nhau là một loại hương liệu được người Trung Quốc từ xưa dùng để ướp xác giới quý tộc, đồng thời có thể làm khí cụ trừ tà đuổi ma và trấn yểm.
Riêng ở Việt Nam, việc dùng gỗ làm chất ướp xác trong các ngôi mộ cổ được khai quật đến nay lại xác định là cây Hoàng đàn rủ, còn gọi là Ngọc am hay San Mộc và có tên khoa học là Cupressus funebris chứ không phải gỗ sưa đỏ. Một số chuyên gia cho rằng, gỗ sưa có thể không dùng làm hương liệu trong ướp xác như đồn đại vì loại gỗ này không phải là loại tiết ra tinh dầu thơm.
