Cỏ mọc dại đầy cánh đồng bỗng thành đặc sản đắt đỏ |
Rau dừa Miền Tây - rau dừa nước (Jussiaea repens oenotheracene) còn có tên gọi khác là du long thái hay thủy long, thuộc họ rau dừa nước (Onagraceae). Chúng còn có nhiều tên gọi khác nhau, tùy từng khu vực. Người dân Miền Đông, Nam Trung bộ còn gọi chúng với cái tên là sen úng thủy hay sen cạn bởi loại rau này có thể mọc ở ruộng cạn nước và ruộng ngập nước.
Đây là loại cây thuộc thân thảo, từ thân đâm nhiều nhánh nhỏ. Thân hình trụ, mềm yếu, có nhiều đốt. Lá hình trứng dài, mọc so le, gốc thân đầu tù, hai mặt nhẵn. Hoa mọc đơn độc ở kẽ lá, màu trắng. Quả nang, bên ngoài có lông mịn, không ngứa, bên trong chứa nhiều hạt.
Loại rau này thường sống ở những chỗ đầm nước hoặc trên cánh đồng lúa, ao hồ... Nếu mọc ở trên mặt nước thì ở các nhánh cây sẽ có các phao nhỏ, còn nếu mọc ở cạn các phao này sẽ tiêu biến. Khi thời tiết ấm và ẩm, chúng sinh trưởng và phát triển rất nhanh, mạnh.
Trong rau dừa nước có chứa các thành phần flavonoid, tanin, chất nhầy, nhiều muối, kali, natri. Theo y học cổ truyền, rau dừa nước vị ngọt nhạt, tính hàn có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, tiêu thũng. Rau có thể dùng trị phù thũng, tiểu đục, tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu ra máu, ho khan, nóng sốt, lên ban sởi, mụn nhọt, rối loạn tiêu hóa.…
Khi thu hái rau dừa nước, người dân thường loại bỏ phần gốc và rễ, chỉ rửa sạch phần lá rồi thái ngắn và cho vào túi nilon hoặc là để trong hộp có nắp và dùng dần.
Rau này thường sống ở những chỗ đầm nước hoặc trên cánh đồng lúa |
Trước đây. rau dừa nước được cho là loại rau dại, chúng thường làm ảnh hưởng đến các loại thực vật khác sống cạnh nên người dân thường nhỏ vứt đi. Tuy nhiên, trong mấy năm trở lại đây, nó lại trở thành món ăn đặc sản của thành phố, giá khá đắt đỏ.
Ngọn và lá rau có thể dùng để ăn sống cho mát. Ngoài ra, chúng có thể chế biến thành món luộc hoặc nấu giúp thanh nhiệt, giải độc cho cơ thể. Cũng có thể chế biến trong các món gỏi, nhúng lẩu hoặc đem xào đều rất ngon và giàu chất dinh dưỡng.
Rau dừa nước chấm mắm cá kho là món ăn đặc trưng của người dân Miền Tây.
Rau dừa ăn với mắm kho là món ăn đặc trưng của người dân Miền Tây trong mùa nước nổi. Hương vị giòn thơm của rau dừa hòa quện với mùi đậm đà của mắm kho đậm chất hồn quê. Rau dừa khi mới ăn vào có vị nồng, hơi ngứa cổ. Tuy nhiên khi đã ăn thử thì không thể nào quên được vị thanh mát của nó.
Trong những năm gần đây, tại những chợ buôn bán online, rau dừa nước được rao bán với giá 120.000 - 150.000 đồng/kg. Tuy không rẻ so với các loại rau khác nhưng nhiều người đặt mua, thậm chí phải đặt trước mới có hàng.
Chị Chinh – người bán rau đặc sản ở trên chợ mạng cho biết: "Thời gian đầu khi chị rao bán rau dừa nước ở trên mạng, nhiều người ngạc nhiên lắm. Mọi người bảo rau cho lợn ăn chứ ai ăn bao giờ. Thế nhưng người dân miền Tây họ lại coi đây là loại rau đặc sản. Tôi gom bán cho các nhà hàng, và bán lẻ với những người thích loại rau này nhúng lẩu… Vì số lượng không nhiều và cũng không để được lâu nên mỗi ngày tôi chỉ nhập số lượng vừa phải và chủ yếu trả đơn khách đặt sẵn".
Rau dừa nước trở thành món ăn đặc sản của thành phố, giá khá đắt đỏ |
Trong y học cổ truyền, rau dừa nước vốn là một vị thuốc “không phải dạng vừa”. Theo bản báo cáo của lương y Phạm Công Tuyên và bác sĩ Tạ Đắc Du (bệnh viện Đông y Hà Nội), sử dụng 100g rau dừa nước khô, sắc lấy nước uống liên tục từ 5-10 ngày có thể chữa viêm bàng quang (triệu chứng đái dắt, đái buốt, đái ra máu).
Theo các sách về Đông y, rau dừa nước có vị ngọt nhạt, tính hàn, có khả năng giải nhiệt, giải độc, tiêu thũng, trị ban sởi, mụn nhọt, vàng da...