Chuyên gia hiến kế tiết kiệm điện

Tiết kiệm điện, cần chế tài mạnh hơn.

Chiều 15/5, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm về “Tiết kiệm điện - Từ chính sách đến cuộc sống” nhằm hệ thống hóa, phân tích, kiến giải, luận bàn về công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, các bộ, ngành chức năng trong sử dụng tiết kiệm, hiệu quả điện năng; việc lan tỏa các chương trình tiết kiệm điện năng vào thực tiễn đời sống xã hội; các giải pháp sử dụng hiệu quả, bền vững, tiết kiệm nguồn năng lượng điện...

Sử dụng điện tiết kiệm - vấn đề cấp thiết, cấp bách

Nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn nhất quán quan điểm "phải đảm bảo điện năng trong mọi tình huống" và đã có những chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ; ban hành nhiều văn bản, chỉ đạo phát động và đẩy mạnh nhiều chương trình hành động sử dụng năng lượng điện tiết kiệm, hiệu quả. Gần đây nhất là Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 8.6.2023 về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023 - 2025 và các năm tiếp theo với những giải pháp hết sức toàn diện về sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả.

Tại tọa đàm, Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương Trịnh Quốc Vũ một lần nữa khẳng định: đây thực sự là những giải pháp quan trọng, cấp bách nhằm tiếp tục duy trì ổn định an ninh năng lượng, phát triển bền vững ngành điện. Để thực hiện được Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã xây dựng bộ nhận diện của chương trình tiết kiệm điện và khẩu hiệu của chương trình là "Tiết kiệm điện thành thói quen". Kèm theo đó, Bộ cũng đã ban hành các sổ tay hướng dẫn và các hướng dẫn trên website: tietkiemnangluong.com.vn - trang thông tin điện tử chính thức của Chương trình Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả…

Tại tọa đàm, các đại biểu nhấn mạnh, việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả càng trở nên cấp bách và quan trọng hơn trong bối cảnh hiện nay khi nguồn cung điện đang gặp nhiều thách thức do biến đổi khí hậu; các nguồn điện mới gặp nhiều khó khăn trong mở rộng đầu tư; còn nguồn điện gió, điện mặt trời và các nguồn năng lượng tái tạo khác vận hành không ổn định. Trên thực tế, tổng thể các khâu, từ cấp phát, điều tiết, phân phối cho tới việc sử dụng điện còn có những bất cập, chưa hợp lý ở một số nơi, dẫn tới những hệ lụy đối với đời sống dân sinh và hoạt động sản xuất, kinh doanh…

Theo Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam Võ Quang Lâm, về tiết kiệm điện, nước ta là quốc gia có tỉ lệ sử dụng năng lượng chưa hiệu quả bằng một số nước khác. “So sánh theo hệ số quy đổi, để có 1.000 USD chúng ta cần 376 tấn dầu quy đổi. Trong khi đó, trung bình trên thế giới chỉ vào khoảng 170 tấn dầu quy đổi, với các nước trong OECD thì con số này khoảng 104 tấn dầu, với Singapore là 99 tấn dầu quy đổi, Nhật Bản là 90 tấn dầu quy đổi. Như vậy, để có 1.000 USD, Việt Nam đang tiêu thụ năng lượng gấp khoảng 2 - 3 lần các quốc gia khác. Đây là thách thức rất lớn để Việt Nam phải làm tốt hơn công tác sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả, đặc biệt là tiết kiệm điện trong thời gian tới…”, ông Võ Quang Lâm nhấn mạnh.

Cho rằng, việc sử dụng điện lãng phí, thiếu hiệu quả còn diễn ra, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và tăng trưởng xanh Hà Đăng Sơn cho rằng: Điều này xuất phát từ nhiều nguyên nhân cả chủ quan và khách quan; trong đó, nhận thức của một số bộ phận người dân và doanh nghiệp về sử dụng năng lượng tiết kiệm còn hạn chế; phụ tải điện, tiêu thụ điện một số lĩnh vực vẫn tăng cao; công tác kiểm tra và giám sát việc thực thi các quy định về sử dụng tiết kiệm điện còn chưa thường xuyên, chế tài và mức xử phạt chưa đủ mạnh; giá điện vẫn chưa tiệm cận với giá thị trường dẫn tới không khuyến khích người tiêu dùng tiết kiệm…

Cần chế tài mạnh hơn để tiết kiệm điện

Các khách mời tham dự Tọa đàm.

Bàn về giải pháp, các chuyên gia tại Toạ đàm cho rằng, vận động, tuyên truyền chỉ là một trong những giải pháp và đó là chưa đủ.

Ông Võ Quang Lâm cho rằng, nếu làm tốt việc tuyên truyền về tiết kiệm điện cho học sinh thì sự lan tỏa sẽ nhiều hơn, sâu rộng hơn, dần xây dựng được một lớp công dân không những có ý thức tiết kiệm điện mà còn có ý thức với môi trường, xã hội, sống có trách nhiệm, sử dụng năng lượng hiệu quả.

Bên cạnh đó, EVN chú trọng ứng dụng nhiều công nghệ để tiết kiệm điện. Trong năm qua, EVN đã tập trung nhiều vào công tác hiện đại hóa hệ thống đo đếm, hiện đại hóa công tác vận hành hệ thống điện… Khoảng 92% công tơ đo đếm điện trên cả nước đã thực hiện điện tử hóa.

Ông Võ Quang Lâm cũng cho rằng, cần quan tâm đến nhóm khách hàng sản xuất công nghiệp, bởi họ chiếm tỷ lệ cao trong việc sử dụng điện. Năm 2023, trong tổng số 253 tỷ kWh điện thương phẩm, riêng nhóm khách hàng sử dụng năng lượng trọng điểm là 107 tỷ kWh. Nếu làm tốt việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả trong khối doanh nghiệp thì sẽ có cơ hội tiết kiệm điện rất nhiều.

“EVN đặt ra mục tiêu năm 2024 tiết kiệm được 5,5 tỷ kWh và phấn đấu tiết kiệm 6 tỷ kWh đến hết năm 2024”, ông Võ Quang Lâm cho biết.

Ông Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và tăng trưởng xanh nêu quan điểm, đối với các quốc gia phát triển, việc đào tạo, giáo dục tiết kiệm điện, tài nguyên thiên nhiên được thực hiện một cách hiệu quả từ các em nhỏ, trong hệ thống giáo dục, trên các phương tiện giao thông, các nơi công cộng… Do đó, chúng ta cần tiếp tục tuyên truyền sâu rộng để thay đổi thói quen tiêu dùng, thay đổi việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên.

Cũng theo ông Hà Đăng Sơn, Nghị định 100 của Chính phủ về xử phạt nồng độ cồn có hiệu quả rất tốt, người dân tuân thủ và dần thành thói quen. “Phải chăng tiết kiệm điện, tiết kiệm tài nguyên cũng phải có những chế tài nặng tương tự, thay vì hiện nay các quy định đa phần vẫn mang tính chất khuyến khích, giáo dục”, ông Hà Đăng Sơn nêu quan điểm.

PGS.TS Trần Đình Thiên cũng cho rằng, văn hóa sử dụng điện phải trở thành lối sống, nhu cầu thiết thân của mỗi người nhưng hãy bắt đầu từ các chế tài mạnh để tạo thành thói quen.

Cùng quan điểm cần phải có chế tài đủ mạnh để tạo thói quen tiết kiệm điện, ông Trịnh Quốc Vũ cho biết: Bộ Công Thương cũng đã chỉ đạo EVN thỏa thuận với các khách hàng sử dụng điện lớn về dịch chuyển công suất đỉnh của phụ tải điện ra khỏi giờ cao điểm của hệ thống, thỏa thuận về cắt giảm công suất đỉnh tại các thời điểm hệ thống có nguy cơ thiếu điện. Tuy nhiên, đối với việc quản lý nhu cầu phụ tải thiếu chế tài.

Do đó, trong Luật Điện lực (sửa đổi) sắp tới, cần có cơ chế về chế tài, cũng như cơ chế khuyến khích cho các khách hàng đồng hành với các chương trình tiết kiệm điện, chương trình điều chỉnh phụ tải điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Bởi, chúng ta vừa khuyến khích vừa cần có chế tài xử phạt những đơn vị không thực hiện hoặc thực hiện không nghiêm các quy định pháp luật về tiết kiệm điện.

Bộ Công thương phát động Cuộc thi sáng tạo logo và slogan về tiết kiệm điện

Giờ Trái đất 2022: Việt Nam tiết kiệm 309.000 kWh điện

Tiết kiệm điện trong môi trường làm việc