 |
| Nhóm gạo chủ lực của Việt Nam tại thị trường Singapore là gạo tẻ trắng. |
Xuất khẩu gạo sang thị trường Singapore tăng trưởng tốt
Theo số liệu thống kê của Cơ quan quản lý doanh nghiệp Singapore, Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Singapore, 6 tháng đầu năm 2024 tổng giá trị nhập khẩu gạo từ thế giới của thị trường Singapore tăng khá cao ở mức 13,62% so với cùng kỳ năm 2023, đạt gần 224,5 triệu SGD.
Bên cạnh đó, một số nhóm tiếp tục chứng kiến mức tăng rất mạnh, đó là gạo nếp (kim ngạch 8,9 triệu SGD, tăng hơn 5 lần), gạo vỡ (kim ngạch 1,5 triệu SGD, tăng 187,3%) và gạo thơm xay xát hoặc tróc vỏ (kim ngạch 27,27 triệu SGD, tăng 161,35%).
Nhóm gạo chủ lực của Việt Nam tại thị trường Singapore là gạo tẻ trắng tăng nhẹ ở mức 1,91%, đạt kim ngạch 34,5 triệu SGD. Nhóm duy nhất có sự sụt giảm so với cùng kỳ năm trước là gạo lứt thường (kim ngạch 102.000 SGD, giảm 51,2%).
Hiện Việt Nam là quốc gia chiếm thị phần lớn nhất tại Singapore đối với 3 nhóm gạo là: gạo tẻ trắng (chiếm 48,62%); gạo thơm xay xát hoặc tróc vỏ (chiếm 69,43%) và gạo nếp (78,05%).
Sau Việt Nam là Thái Lan, Ấn Độ lần lượt có kim ngạch xuất khẩu gạo là 70,73 triệu SGD và 58,41 triệu SGD. Tổng kim ngạch của 3 nước xuất khẩu hàng đầu đã chiếm 90,21% thị phần gạo tại Singapore.
Chiều hướng tăng mạnh nhu cầu nhập khẩu gạo của Singapore từ năm 2023 tiếp tục được duy trì trong 6 tháng đầu năm 2024, nguyên nhân chính được cho là lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ và sự phục hồi nhanh của lượng khách du lịch đến Singapore khiến quốc gia này tăng cường nhập khẩu gạo.
Số liệu thống kê cũng cho thấy, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường Singapore trong 6 tháng đầu năm 2024 tiếp tục tăng trưởng rất tốt, đạt kim ngạch khoảng 74,4 triệu SGD, tăng 54,67% so với cùng kỳ 2023. Đáng chú ý, một số nhóm tiếp tục chứng kiến mức tăng rất mạnh là: gạo nếp (kim ngạch 8,9 triệu SGD, tăng hơn 5 lần), gạo vỡ (kim ngạch 1,5 triệu SGD, tăng 187,3%) và gạo thơm xay xát hoặc tróc vỏ (kim ngạch 27,27 triệu SGD, tăng 161,35%).
Nhóm gạo chủ lực của Việt Nam tại thị trường Singapore là gạo tẻ trắng tăng nhẹ ở mức 1,91%, đạt kim ngạch 34,5 triệu SGD. Nhóm duy nhất có sự sụt giảm so với cùng kỳ năm trước là gạo lứt thường (kim ngạch 102 nghìn SGD, giảm 51,2%).
Hiện nay, Việt Nam là quốc gia chiếm thị phần lớn nhất tại Singapore đối với 3 nhóm gạo là: gạo tẻ trắng (chiếm 48,62%); gạo thơm xay xát hoặc tróc vỏ (chiếm 69,43%) và gạo nếp (78,05%).
Trong khi đó, Ấn Độ là quốc gia chiếm lĩnh gần như tuyệt đối thị trường đối với gạo đồ (chiếm 99,74%) và gạo basmati xay xát hoặc tróc vỏ (chiếm 96,89%). Với các sản phẩm gạo còn lại, Thái Lan là nước chiếm thị phần lớn nhất, cụ thể: Gạo lứt homali (99,18%), gạo trắng homali (97,17%), gạo vỡ (57,73%). Với nhóm gạo lứt thường, Nhật Bản chiếm thị phần lớn nhất (74,89%).
Cơ hội nào cho gạo Việt ở thị trường khó tính?
 |
| EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo mỗi năm. |
Một số doanh nghiệp xuất khẩu gạo thông tin, châu Âu (EU) là một thị trường khó tính mà thời gian qua, các doanh nghiệp xuất khẩu phải hết sức nỗ lực mới có thể bước chân được vào thị trường này.
Theo Bộ Công Thương, sự gia tăng kim ngạch xuất khẩu gạo vào thị trường EU cũng là nhờ các doanh nghiệp đã và đang tận dụng các cơ hội từ Hiệp định EVFTA. Nhiều doanh nghiệp cho biết, họ đã có doanh thu tốt nhờ phát triển thị trường xuất khẩu sang EU. So với các nước xuất khẩu gạo khác như Ấn Độ và Thái Lan, Việt Nam là nước có thể cạnh tranh lớn nhất ở các thị trường EU, nhờ việc đã ký kết các hiệp định thương mại tự do như EVFTA.
Ông Nguyễn Duy Thuận, Tổng giám đốc Tập đoàn Lộc Trời, một trong những doanh nghiệp lớn trong ngành lúa gạo, cho biết, năm 2023, Lộc Trời xuất khẩu sang EU đạt 20.263 tấn gạo, tăng 26% so với năm 2022, tổng kim ngạch đạt trên 12 triệu USD. Hết quý I/2024, doanh nghiệp đã xuất khẩu sang châu Âu đạt gần 2.700 tấn gạo, trị giá gần 2 triệu USD. Năm 2023, Lộc Trời xuất khẩu sang EU đạt 20.263 tấn gạo, tăng 26% so với năm 2022, tổng kim ngạch đạt trên 12 triệu USD.
Ngoài thị trường Pháp, gạo Lộc Trời, thương hiệu "Cơm Việt Nam Rice", cũng đã đặt chân đến các nước EU như Đức, Hà Lan, Áo...
Theo ông Thuận, nhờ Hiệp định EVFTA với những ưu đãi về thuế quan, việc xuất khẩu các loại gạo thơm, gạo chất lượng cao sang thị trường EU được khuyến khích và mang về kết quả tích cực. Kết quả này cũng cho thấy chất lượng gạo của Việt Nam ngày càng tăng, đáp ứng được những yêu cầu khắt khe từ các thị trường khó tính.
Một lãnh đạo của công ty ngành lúa gạo cũng cho biết, hiện nay giá xuất khẩu gạo của công ty này sang 13 nước châu Âu ở mức 980 USD/tấn. Đây là mức giá khá tốt song, để vào được thị trường này không hề đơn giản, công ty này đã phải trải qua không ít thăng trầm, trong đó, nếu không chú trọng đến các yếu tố cơ bản là: Thương hiệu, công nghệ, nguồn nhân lực và tính liên kết trong chuỗi giá trị lúa gạo... thì doanh nghiệp khó có thể vững chân tại thị trường đầy khắt khe như châu Âu.
Theo cam kết từ Hiệp định EVFTA, EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo mỗi năm. Đặc biệt, liên minh sẽ tự do hóa hoàn toàn đối với gạo tấm, cam kết này giúp Việt Nam có thể xuất khẩu ước khoảng 100.000 tấn vào khối mỗi năm.
Đối với sản phẩm từ gạo, EU sẽ đưa thuế suất về 0% sau 3-5 năm. Điều này mở ra cơ hội để gạo Việt Nam có thể cạnh tranh với các nước khác khi xuất khẩu vào EU. Hiện, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 8 trong số các thị trường ngoại khối cung cấp gạo cho EU.
Ông Bùi Bá Bổng - Chủ tịch Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam cho biết, xuất khẩu gạo đạt được những thành tựu vừa qua đã khẳng định được thương hiệu, uy tín của lúa gạo Việt Nam khi các địa phương đã quy hoạch vùng sản xuất tập trung để ổn định chất lượng, hướng tới các thị trường xuất khẩu.
Tuy nhiên, ngoài việc doanh nghiệp phải tìm cách nâng cao năng lực cạnh tranh, chất lượng sản phẩm gạo thì việc Chính phủ xét duyệt và cấp phép nhập khẩu cũng như trực tiếp thanh, kiểm tra chất lượng gạo trước khi đưa ra thị trường là rất quan trọng. Vì vậy, thỏa thuận và cam kết ở cấp chính chủ giữa các nước có ý nghĩa và vai trò quan trọng trong việc xuất khẩu gạo sang thị trường đó.
Về mặt xúc tiến thương mại mặt hàng gạo, ông Cao Xuân Thắng - Tham tán thương mại, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Singapore – cho hay, việc quảng bá và giới thiệu mặt hàng gạo của Việt Nam tại thị trường tương đối eo hẹp, dường như không có hoạt động xúc tiến lớn của các doanh nghiệp, chủ yếu là các hoạt động xúc tiến của Thương vụ Việt Nam tại Singapore, trong khi các nước như Thái Lan, Nhật Bản, Ấn Độ… rất quan tâm tới đầu tư tới việc quảng bá hình ảnh sản phẩm cũng như có thỏa thuận với các đơn vị nhập khẩu, phân phối về việc giữ tên, thương hiệu hàng hóa.
Doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam vốn có tiềm lực yếu, lại ít khi đầu tư vào việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm. Vì vậy, các nhà nhập khẩu, hệ thống phân phối ở Singapore không muốn sử dụng thương hiệu sản phẩm của Việt Nam, chủ yếu là nhập gạo thô sau đó đóng gói mẫu mã, bao bì và thương hiệu nội địa của Singapore để dễ tiêu thụ trên thị trường. Do đó, để tăng thêm thị phần, cạnh tranh được với sản phẩm gạo của Ấn Độ và Thái Lan, cần sự hỗ trợ góp sức của các Bộ ngành, địa phương, hiệp hội ngành hàng và các doanh nghiệp.
 Chuyên gia nhận định thời điểm Ấn Độ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo |
 Giá xuất khẩu tiến gần mốc 1.000 USD, tại sao gạo Việt Nam vẫn “vô danh”? |
 Xuất khẩu gạo từ nay đến cuối năm có nhiều ẩn số |
