 |
| Cá thòi lòi là loài cá được mệnh danh là “kỳ lạ nhất hành tinh” |
Cá thòi lòi được Tổ chức Sinh vật thế giới xếp vào 1 trong 6 con vật “kỳ lạ nhất hành tinh”. Chúng sinh sống chủ yếu ở vùng nước mặn, nước lợ và vùng bãi bồi Mũi Cà Mau. Kích cỡ nhỏ chừng 2 - 3 ngón tay, nặng khoảng 100 - 200g/con; da dẻ sần sùi nhưng cặp mắt to lồi ngang ngửa cái đầu như gắn 2 hòn bi trên đỉnh đầu. Cái tên gọi “thòi lòi” có lẽ cũng bắt nguồn từ chính đôi mắt lồi ra quá cỡ của nó..
Cá có thể bơi dưới nước, bò trên cạn, đặc biệt hơn còn có thể leo trèo trên cây và nhảy từ nhánh cây này sang nhánh cây khác. Hai vây trước của cá thòi lòi có nhiệm vụ giống như đôi tay của người, giúp đỡ cơ thể của cá di chuyển hay leo trèo.
Nếu có dịp đến những khu rừng ngập mặn của Cà Mau, tinh mắt du khách sẽ nhìn thấy những con cá thòi lòi đang bám trên cây, bơi dưới nước, nằm sưởi nắng,... rất thú vị.
 |
| Cá có đôi mắt to trên đầu, hai vây trước rất khỏe giúp đỡ cơ thể của cá di chuyển hay leo trèo.. |
Tuy có tính sống kỳ lạ, nhưng thịt của chúng ăn cực ngon. Những món được chế biến từ cá thòi lòi đều trở thành đặc sản dân dã nức tiếng Cà mau.
Thường, thịt cá thòi lòi săn chắc, mềm và thơm, được chế biến ra nhiều món như nướng lào, nướng muối ớt, kho tiêu, nấu lẩu chua, chiên xù… Nhưng hấp dẫn nhất là cá thòi lòi làm khô.
Cá thòi lòi nướng muối ớt
Cá thòi lòi chỉ sống trong tự nhiên, không nuôi được nên thịt cá dai chắc, thơm ngon, hiếm có khó tìm. Để làm món cá thòi lòi nướng muối ớt, chỉ cần 1 - 2kg cá thòi lòi tươi sống. Mua về rửa sạch, không cần làm lòng, xếp cá lên bếp than hồng và nướng đều tay.
Thỉnh thoảng trở tay quết muối ớt tươi trộn cùng dầu, điều mật ong lên cá để ngấm gia vị.
Cá khi chín sẽ có mùi thơm, khi ăn chỉ cần tách nhẹ sống lưng là phần thịt trắng lộ ra. Chấm cùng nước mắm chua ngọt, nước chấm me hoặc muối tiêu chanh là hết ý.
 |
Cá thòi lòi kho tiêu
Trong danh sách những món ăn được chế biến từ các thòi lòi, chắc chắn không thể thiếu cá kho tiêu.
Cá đem về chỉ cần làm sạch và ướp gia vị vừa ăn, thêm chút nước cốt dừa, chút mỡ lợn rồi đem vào nồi đất, để lửa riu riu thấy nồi cạn nước là lúc cá chín nhừ. Bày cá ra đĩa nhớ rắc thêm chút hành băm và thưởng thức cùng cơm nóng là “đúng bài”.
Lẩu cá thòi lòi
Lẩu cá thòi lòi ăn rất ngọt nhờ thịt cá, chua nhờ trái giác hoặc tầm ruột me chua đâm nhuyễn, cay từ sả ớt hiểm....
Thường người dân sẽ nấu nồi nước dùng như bình thường, chọn thêm các loại rau ăn kèm như: Bắp chuối, rau muống, đậu bắp cà chua và một số loại rau thơm khác. Khi ăn, chỉ cần thả cá từ từ vào nồi nước dùng và thưởng thức. Lẩu không thể thiếu bún ăn kèm.
 |
Canh rau ngót cá thòi lòi
Làm món canh rau ngót cá thòi lòikhông khó. Cá đem về làm sạch, để nguyên con rồi đem đi luộc chín. Vớt cá ra trụng qua nước lạnh rồi gỡ thịt phần thân thành từng miếng. Phần đầu, xương vảy tiếp tục nấu để làm nước dùng. Phải lọc qua ray nhỏ để loại xương, cặn để tránh hóc.
Sau đó dùng chảo phi thơm hành, bỏ thịt cá vào chiên sơ. Rồi cho tất cả vào nồi nước dùng nêm gia vị vừa ăn. Nước sôi thả rau ngót vào và hoàn thành.
Hiện nay, cá thòi lòi đã trở thành món ăn đặc sản tại các nhà hàng, quán ăn ở TP. Cà Mau và nhiều nơi khác trong cả nước. Vì cá thòi lòi ngày càng hiếm, để thưởng thức cá tươi không phải lúc nào cũng có. Nếu muốn làm quà biếu tặng, thì khô cá thòi lòi là gợi ý hàng đầu khi về với đất rừng phương Nam.
