 |
| Một góc vườn bưởi |
Người trồng bưởi Phúc Trạch phấn khởi “hái quả đếm tiền”
Năm nay, người trồng bưởi Phúc Trạch (huyện miền núi Hương Khê, Hà Tĩnh) phấn khởi vì được mùa được giá. Đây là một trong những đặc sản nổi tiếng của Hà Tĩnh, được vào Top 50 đặc sản trái cây nổi tiếng của Việt Nam.
Sản phẩm bưởi Phúc Trạch đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm, khu vực địa lý gồm 19 xã thuộc địa bàn huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh. Bưởi Phúc Trạch còn là một trong 39 chỉ dẫn địa lý của Việt Nam, được EU cam kết bảo hộ từ ngày 1/8/2020 và Tổ chức kỷ lục Việt Nam đã xác lập kỷ lục đặc sản bưởi Phúc Trạch.
Nhiều năm qua, với sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương đã có nhiều chính sách hỗ trợ; nhiều hộ dân đã mạnh dạn tập trung mở rộng diện tích, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Đặc biệt chú trọng sản xuất, chăm sóc bằng phân bón hữu cơ, áp dụng quy trình chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh đảm bảo. Nhờ đó chất lượng và số lượng bưởi Phúc Trạch ngày càng tăng, đưa lại giá trị kinh tế cao.
Với vị ngọt thanh, mùi thơm nhẹ là yếu tố quan trọng trong hương vị của bưởi Phúc Trạch, rất thích hợp với khẩu vị của nhiều người tiêu dùng. Mỗi quả bưởi đạt tiêu chuẩn có trọng lượng từ 0,7 đến 1,5kg; bên trong có màu phớt hồng, rất dai, rất dễ bóc tách. Hương vị bưởi Phúc Trạch ai đã từng thưởng thức sẽ không quên được vị riêng của bưởi. Bởi vì thế bưởi phúc Trạch không chỉ là sản vật mà nó còn là sự kết tinh nét đẹp văn hóa của đất, trời, con người Hà Tĩnh.
 |
| Khung cảnh nhộn nhịp tại thủ phủ bưởi Phúc Trạch vào mùa thu hoạch. |
Thời điểm từ tháng 8, người dân trồng bưởi Phúc Trạch ở Hà Tĩnh đang bắt đầu thu hái bưởi để bán ra thị trường. So với những năm trước, tỷ lệ tiêu thụ bưởi năm nay có phần khởi sắc, thuận lợi hơn. Người dân nơi đây cho biết, cây bưởi có vòng đời 12-19 năm, sau đó phải thay mới.
Trung bình mỗi cây tán rộng khoảng 4,5 m, cao 5 m. Một mùa, mỗi cây cho khoảng 100 quả, có cây gần 300 quả. Hi vọng 1 mùa bội thu, không bão lũ để người dân Hương Khê hưởng trọn niềm vui bên những quả bưởi thơm ngon, mang nét đặc trưng của quê hương Hà Tĩnh.
Ông Võ Văn Trình (xã Phúc Trạch) thừa nhận, bưởi Phúc Trạch là giống quả không chỉ giúp gia đình ông mà hàng nghìn hộ dân ở huyện Hương Khê có thu nhập khấm khá.
“Bưởi Phúc Trạch là loại quả được người dân ở đây trồng từ lâu đời nhưng có giai đoạn khoảng 10 năm (từ 2005-2015), cây ra hoa nhiều nhưng không đậu quả. Nhiều gia đình chán nản muốn chặt bỏ vì không mang lại hiệu quả kinh tế cho người trồng. Những năm sau đó, nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật, người nông dân biết thụ phấn bổ sung, bưởi lại cho năng suất trở lại. Từ đó, những hộ trồng bưởi lại phấn khởi chiết cành, mở rộng diện tích. Đến nay, bưởi Phúc Trạch không chỉ là tên riêng của địa phương mà đã thành đặc sản mang thương hiệu chung của Hà Tĩnh”, ông Trình chia sẻ.
 |
| Người dân huyện miền núi Hương Khê phấn khởi vào vụ thu hoạch bưởi Phúc Trạch. |
Năm nay, Trang trại bưởi Phúc Trạch 2.400 gốc của HTX trồng bưởi Anh Quân, xã Phúc Trạch dự kiến cho thu hoạch khoảng 16 vạn quả, tương đương gần 200 tấn, tổng trị giá thu nhập hơn 3 tỷ đồng. Đây là cơ sở đầu tiên ở tỉnh Hà Tĩnh được cấp chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế GlobalGAP trong sản xuất nông nghiệp đối với sản phẩm bưởi Phúc Trạch.
Ông Trần Đình Nhị, Giám đốc HTX trồng bưởi Anh Quân, xã Phúc Trạch chia sẻ kinh nghiệm: “Mô hình trồng bưởi của HTX Anh Quân thực hiện nghiêm ngặt quy trình từ chọn giống F1, chăm sóc bón phân, tưới tiêu, sử dụng thuốc phòng trừ dịch bệnh theo danh mục, tiêu chuẩn quy định. Đặc biệt, bón phân chuồng đảm bảo đầy đủ để vừa cho quả sai, ngọt và giữ cho cây luôn khỏe, lá xanh mướt, không bị còi cọc”.
Mô hình trồng bưởi với quy mô hơn 1.000 m2 của gia đình anh Võ Xuân Thắng (thôn Yên Bình, xã Lộc Yên) có 40 gốc, trên 8 năm tuổi, đã cho thu hoạch 4 mùa vụ, bình quân mỗi năm thu nhập trên 45 triệu đồng.
Anh Thắng chia sẻ “Xác định trồng bưởi là phải đầu tư chăm sóc mới có hiệu quả. Nếu hai sào đất này mà trồng cây ngắn ngày chỉ đạt khoảng 5 đến 6 triệu đồng, chỉ bằng 1/8 so với giá trị của cây bưởi”.
 |
| Ông Cao Đình Thục (trú thôn Hương Đồng, Hương Khê) phấn khởi vì năm nay bưởi được mùa, được giá, đầu ra ổn định. |
Ông Cao Đình Thục (trú thôn Hương Đồng, xã Lộc Yên, huyện Hương Khê) phấn khởi cho biết, năm nay gia đình trồng 125 gốc bưởi Phúc Trạch, trong đó có 80 gốc cho ra sản phẩm quả.
“Vụ này sẽ bán ra thị trường khoảng 1.500 đến 2.000 quả với giá bình quân thương lái vào thu mua tại vườn từ 22.000 đến 25.000 đồng/quả, trừ chi phí, ước tính thu về khoảng 50-60 triệu đồng”, ông Thục nói.
Đang tất bật hái bưởi để bán cho thương lái, anh Lê Văn Đường (xã Hương Trạch) cho hay, năm nay vườn bưởi hơn 200 gốc của gia đình anh đạt năng suất cao, quả to đều, cho thu hoạch đúng vụ nên được người mua tìm đến tận vườn. “Với giá cả hiện tại, vườn bưởi của tôi cho thu nhập trên 80 triệu đồng. Năm nay thời tiết thuận lợi, chi phí chăm sóc cũng không lớn nên lợi nhuận khá cao”, anh Đường chia sẻ thêm.
Tương tự vườn bưởi hơn 100 gốc trồng được năm năm của gia đình anh Nguyễn Văn Công (xã Phúc Trạch) cũng mang lại thu nhập khá. Nguồn kinh tế từ bưởi đặc sản mang lại giúp gia đình anh trang trải cuộc sống và mua sắm thêm tiện nghi sinh hoạt. “Cũng nhờ thu nhập từ bưởi mà kinh tế của gia đình tôi ổn định, từ đó giúp chúng tôi có điều kiện hơn để chăm lo cho việc học hành của các con”, anh Công chia sẻ thêm.
Đảm bảo phát triển bền vững bưởi Phúc Trạch
 |
| Sản lượng bưởi Phúc Trạch năm nay ước đạt hơn 21.037 tấn, tương đương giá trị 500 tỷ đồng. |
Theo ông Đinh Công Tịu - Chủ tịch Hội Nông dân huyện Hương Khê, năm nay toàn huyện Hương Khê có 2.768 ha bưởi Phúc Trạch, trong đó diện tích cho sản phẩm là 1.912ha. Tổng sản lượng quả bưởi toàn huyện ước đạt 21.037 tấn, doanh thu kinh tế ước đạt 500 tỷ đồng. So với năm ngoái sản lượng bưởi năm nay giảm 2.000 tấn.
Được biết năm 2023, thời tiết nắng hạn, quả bưởi Phúc Trạch không lớn như những năm trước, nhưng bù lại cho độ ngọt cao hơn và bán được giá, tiêu thụ khá thuận lợi. Đây chính là yếu tố khẳng định chất lượng và giá trị quả bưởi, đồng thời là điều kiện thuận lợi để bà con tiêu thụ sản phẩm.
Mặc dù vậy, phần lớn người dân không bán ồ ạt như các năm trước mà đợi thời điểm chính vụ mới thu hoạch, theo hướng dẫn của chính quyền địa phương và ngành chuyên môn, nhằm giữ vững thương hiệu của loại quả được EU cam kết bảo hộ.
"Được trồng nhiều tại địa bàn các xã Phúc Trạch, Hương Trạch, Hương Đô, Lộc Yên, Gia Phố, Hương Thủy, Hương Giang... huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh. Bưởi Phúc Trạch được xem là cây chủ lực, phát triển kinh tế tại địa phương, đa số các xã trên địa bàn huyện đều trồng bưởi. Không chỉ xóa đói giảm nghèo, bưởi Phúc Trạch còn giúp nhiều hộ gia đình làm giàu", ông Tịu chia sẻ.
Nhiều địa phương vẫn duy trì, ổn định về sản lượng và chất lượng bưởi ngày càng được nâng lên nhờ được đầu tư chăm sóc đầy đủ. Anh Nguyễn Văn Ngọc - Phó Chủ tịch UBND xã Lộc Yên khẳng định: “Bưởi Phúc Trạch vẫn là cây trồng chủ lực của địa phương, năm nay toàn xã có 135 ha bưởi cho thu hoạch, sản lượng 1.700 tấn, thu nhập khoảng 35 tỷ đồng”.
 |
| Mục tiêu đặt ra là duy trì thị trường tiêu thụ sản phẩm truyền thống tại các địa phương trong tỉnh và các tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, Quảng Ninh, Nghệ An, Quảng Bình, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh..., và hướng tới xuất khẩu. |
Để giúp người dân tiêu thụ sản phẩm, nâng cao thu nhập và bảo vệ giá trị thương hiệu của bưởi Phúc Trạch, huyện Hương Khê đã thành lập Tổ công tác quảng bá, kết nối tiêu thụ bưởi. Tổ công tác đã tham mưu với UBND huyện ban hành kế hoạch triển khai các hoạt động truyền thông, xúc tiến tiêu thụ.
Mục tiêu đặt ra là duy trì thị trường tiêu thụ sản phẩm truyền thống tại các địa phương trong tỉnh; tăng cường mở rộng thị trường tiêu thụ tài các tỉnh, thành phố lớn như: Hà Nội, Quảng Ninh, Nghệ An, Quảng Bình, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh..., và hướng tới xuất khẩu.
Đặc biệt, mới đây, UBND huyện Hương Khê đã phối hợp cùng Công ty Rubicontours (Hà Nội) đưa bưởi Phúc Trạch sang Malaysia để giới thiệu tại Hội chợ thương mại du lịch, được tổ chức từ ngày 1-3/9/2023 tại Trung tâm Thương mại và Triển lãm quốc tế (MITEC), Thủ đô Kuala Lumpur.
Tại đây, hàng trăm công ty lữ hành trong khu vực và nhiều quốc gia trên thế giới đã biết đến thương hiệu Bưởi Phúc Trạch, tạo tiền đề để xuất khẩu loại quả đặc sản này trong tương lai.
 |
| Thúc đẩy phân phối sản phẩm vào các hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện ích như: BigC, Co.opmart, Vinmart+... |
Theo ông Đặng Tuấn Anh - Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Khê, cùng với việc tiêu thụ thông qua các chợ đầu mối, truyền thống, huyện đặc biệt quan tâm, thúc đẩy phân phối sản phẩm vào các hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện ích như: BigC, Co.opmart, Vinmart+...; các sàn thương mại điện tử (Postmart.vn, Shopee, Lazada, Sendo...) và trên nền tảng mạng xã hội (Zalo, Facebook, Tiktok…); đồng thời, khâu nối, giới thiệu cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, Hợp tác xã trên địa bàn tiếp cận với các thị trường mới qua các hội chợ thương mại trên toàn quốc.
Ông Đặng Tuấn Anh chia sẻ thêm: “Huyện Hương Khê tăng cường chỉ đạo, tuyên truyền, quản lý để chống ép giá gây thiệt hại cho người sản xuất, nhất là các hộ quy mô sản xuất nhỏ lẻ; quan tâm chỉ đạo công tác chuyển đổi số, minh bạch thông tin về sản phẩm, phục vụ tốt công tác truy xuất nguồn gốc. Tăng cường công tác quản lý nhà nước về cấp, sử dụng tem chỉ dẫn địa lý. Tổ chức kiểm tra việc quản lý, sử dụng tem nhãn đúng theo quy định; tuyệt đối không để trà trộn sản phẩm làm ảnh hưởng đến thương hiệu bưởi Phúc Trạch của địa phương”.
Với những giải pháp đồng bộ, tích cực của cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và nỗ lực của nguời dân trong việc phát triển quy mô, mở rộng diện tích và chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật đã nâng giá trị quả bưởi Phúc Trạch ngày càng cao; góp phần bảo vệ thương hiệu bưởi Phúc Trạch của huyện Hương Khê, 1 trong 50 đặc sản trái cây nổi tiếng của Việt Nam đã được người tiêu dùng lựa chọn, tin dùng. Không chỉ là sản vật mang lại giá trị thương mại, làm giàu cho người dân mà bưởi Phúc Trạch còn là một chỉ dẫn văn hoá, đưa hương vị thơm ngon, ngọt lành của miền sơn cước đi khắp mọi miền đất nước và vươn ra nhiều quốc gia trên thế giới.
