Ca cao Việt Nam được Hội đồng Ca cao quốc tế xếp vào danh sách loại ca cao có hương vị tốt trên thế giới (cùng với Indonesia là 2 nước châu Á được xếp vào danh sách này). Tuy nhiên, tỷ lệ ca cao hương vị tốt của Việt Nam cao hơn hẳn (40%) so với Indonesia, được các nhà sản xuất sô cô la đánh giá cao về chất lượng.
So với những loại cây trồng xen canh trong vườn điều, ca cao có nhiều ưu điểm vượt trội: không quá cầu kỳ về kỹ thuật chăm sóc như hồ tiêu, cũng không cần nhiều nước tưới như cà phê. Ca cao là loại cây ưa ánh sáng tán xạ, thích hợp trồng xen dưới tán điều. Khi tưới nước, bón phân cho ca cao thì điều được lợi, còn khi phun thuốc cho điều thì ca cao được hưởng. Ca cao tăng diện tích che phủ cho đất, chống xói mòn, lá rụng xuống giữ ẩm đất, chống cỏ mọc. Hơn nữa, những phụ phẩm từ ca cao đều có thể tái sử dụng: phần cơm trái để làm rượu ca cao; vỏ dùng làm thức ăn cho dê, ủ hoai làm phân bón hoặc dùng biện pháp biochar để xử lý thành than sinh học.
Những năm trở lại đây giá ca cao luôn ổn định ở mức cao, mang lại nguồn thu ổn định cho người dân Bình Phước
Theo thống kê, toàn tỉnh có hơn 15.000ha cây ca cao trồng xen dưới tán các loại cây khác. Tỉnh phấn đấu cuối năm 2020, diện tích ca cao xen điều đạt từ 20.000 - 30.000ha và có khoảng 60.000ha đủ nước để trồng xen ca cao. Tại huyện Bù Đăng có 59.000ha điều thì 1/3 diện tích điều già cỗi được các hộ dân tận dụng trồng ca cao và hiện nay với 1.000 gốc ca cao, giá hạt là 60.000 - 65.000 đồng/kg, nhiều hộ thu lợi nhuận từ 150 - 200 triệu đồng/năm.
Mô hình trồng xen ca cao dưới tán điều đang mở ra hướng đi mới cho người nông dân tại các khu vực có diện tích điều già cỗi kém năng suất, giúp tăng thu nhập, ổn định sản xuất, tạo điều kiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng hiệu quả. Nếu tiếp tục cải tiến biện pháp canh tác, năng suất cây ca cao sẽ được nâng lên. Nhà nông nên canh tác ca cao theo tiêu chuẩn UTZ (sản xuất ca cao theo tiêu chuẩn sạch, bền vững, thân thiện với môi trường) và liên kết theo mô hình hợp tác xã (kiểu mới) để đảm bảo chất lượng sản phẩm và tạo lợi thế khi đàm phán giá với các đơn vị thu mua.
Việc nông dân trồng xen cây ca cao trong vườn điều sẽ tiết kiệm được diện tích đất canh tác, vừa tăng thu nhập cho nông dân
Trước diễn biến thời tiết và sâu, bệnh theo chiều hướng bất lợi đối với cây điều như hiện nay, việc trồng đa canh là hướng đi hiệu quả để nông dân không phụ thuộc quá nhiều vào một loại cây trồng. Vì thế ca cao là một trong những lựa chọn để nông dân tận dụng đất trống trong vườn điều trồng xen, vừa đa dạng hóa cây trồng vừa tăng thu nhập trên một đơn vị diện tích.
Đến nay, UBND tỉnh cũng đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ phát triển cây ca cao, trong đó có quy hoạch vùng nguyên liệu ca cao giai đoạn 2011-2015 và định hướng tầm nhìn 2020 với 20.000- 30.000 ha trồng xen trong vườn điều. Trên thực tế, đã có rất nhiều nông dân đã trồng cao cao xen điều. Trên cơ sở đó đã hình thành một số tổ hợp tác sản xuất ca cao xen điều trên địa bàn toàn tỉnh.
Để thúc đẩy việc trồng xen ca cao trong vườn điều, ngành nông nghiệp Bình Phước đang thực hiện những giải pháp cụ thể như: xây dựng vùng ca cao tập trung năng suất cao theo hướng hữu cơ bền vững; đầu tư hệ thống thủy lợi tại vùng nguyên liệu tập trung; xây dựng mô hình trình diễn, chuyển giao khoa học - kỹ thuật canh tác ca cao tiên tiến; xây dựng hệ thống thu mua và thông tin về giá để nông dân yên tâm sản xuất.
Yên Thư
