Từ những mẻ cao nấu thủ công dễ hỏng đến quy trình chế biến đạt chuẩn OCOP 3 sao, HTX Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh đã trở thành mô hình tiêu biểu trong phát triển cây dược liệu. Với hơn 10 ha vùng trồng, sản phẩm sạch, không chất bảo quản và định hướng đạt OCOP 4 sao, HTX đang góp phần khẳng định giá trị cây dược liệu Việt trên thị trường.
![]() |
| HTX Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh đã trở thành mô hình tiêu biểu trong phát triển cây dược liệu. |
Từ năm 2014, khi nhận thấy nhiều hộ dân trồng cà gai leo đạt hiệu quả cao, gia đình ông Lê Xuân Minh mạnh dạn đầu tư nhân giống và phát triển diện tích. Tuy nhiên, quá trình làm dược liệu khô gặp nhiều rủi ro do dễ bị ẩm mốc, dẫn đến mất chất. Chính điều này khiến ông Minh quyết tâm chuyển hướng sang nấu cao – hình thức chế biến đòi hỏi kỹ thuật cao hơn nhưng giữ được tinh chất của dược liệu.
![]() |
| Từ những mẻ cao nấu thủ công dễ hỏng đến quy trình chế biến đạt chuẩn OCOP 3 sao. |
“Nấu cao thủ công bằng củi rất dễ hỏng. Tôi phải tìm đến các nơi học nghề, nghiên cứu nhiều năm mới cho ra được những mẻ cao đạt chuẩn”, ông Lê Xuân Minh chia sẻ.
Cuối năm 2019, HTX Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh chính thức được thành lập, tạo tiền đề cho hướng đi bài bản và quy mô hơn.
![]() |
| Ông Lê Xuân Minh chăm chút cho từng cây Dược liệu. |
Khẳng định chất lượng bằng tiêu chuẩn OCOP, giá trị của cây dược liệu và lợi thế cạnh tranh
![]() |
| Nhiều kỹ thuật trong công đoạn hình thành lên sản phẩm chất lượng. |
Năm 2020, HTX Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh bắt đầu định hướng đưa sản phẩm tham gia chương trình OCOP. Sau 03 năm hoàn thiện quy trình, cải tiến thiết bị và chuẩn hóa hồ sơ, đến năm 2023 sản phẩm của HTX chính thức đạt chuẩn OCOP.
Hiện HTX Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh có 31 hộ thành viên với hơn 10 ha vùng nguyên liệu. Trong đó riêng gia đình ông Lê Xuân Minh đóng góp hơn 2 ha. Các sản phẩm gồm: Cà gai leo, kim ngân, kim tiền thảo, xạ đen…, với dòng chủ lực là cao và trà cà gai leo.
![]() |
| Các sản phẩm gồm: Cà ai leo, kim ngân, kim tiền thảo, xạ đen…, với dòng chủ lực là cao và trà cà gai leo. |
Cao của HTX Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh được cô đặc đến chỉ còn 19% độ ẩm, hoàn toàn không sử dụng chất bảo quản, đảm bảo màu, mùi vị đặc trưng và giữ nguyên hoạt chất sinh học có lợi. Để đảm bảo chất lượng, HTX áp dụng các tiêu chuẩn canh tác sạch: Bón phân vi sinh ngoại nhập đã được kiểm nghiệm và chọn lọc kỹ. Tưới nước đều đặn hằng ngày trong 6 tháng, đảm bảo cây sinh trưởng ổn định. Kiểm soát chặt chẽ vùng trồng vào mùa mưa bão nhằm tránh ngập úng, chết cây.
![]() |
| Để đảm bảo chất lượng, HTX áp dụng các tiêu chuẩn canh tác sạch: Bón phân vi sinh ngoại nhập đã được kiểm nghiệm và chọn lọc kỹ. Tưới nước đều đặn hằng ngày trong 6 tháng, đảm bảo cây sinh trưởng ổn định. Kiểm soát chặt chẽ vùng trồng vào mùa mưa bão nhằm tránh ngập úng, chết cây. |
Ông Lê Xuân Minh nhớ lại: "Những ngày đầu làm dược liệu là quãng thời gian đầy thử thách. Dược liệu phơi khô rất dễ ẩm mốc, giảm chất lượng nên gia đình ông buộc phải chuyển sang nấu cao, một quy trình hoàn toàn mới, đòi hỏi sự tỉ mỉ và nhiều kiến thức kỹ thuật.
“Nấu cao thủ công bằng củi cực kỳ khó, chỉ cần sai chút lửa là hỏng cả mẻ. Có lần tôi mất trắng cả nồi nguyên liệu. Vì vậy tôi phải đi học hỏi, tìm hiểu kỹ thuật nấu cao ở nhiều nơi, tự mày mò hàng tháng trời mới ra được sản phẩm ổn định” ông Minh kể.
![]() |
| Cây non được bảo quản khá nghiêm ngặt. |
Khi phân phối vào các cửa hàng, sản phẩm phải được bảo quản ở nhiệt độ 27°C, tránh “bùng cao”. Ngoài ra, HTX Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh còn liên kết thu mua nguyên liệu thô cho Công ty Hoàng Thảo Mộc, hợp tác với Công ty Dược Thanh Hóa, đồng thời hỗ trợ kỹ thuật cho nhiều đơn vị tại Bá Thước, Nông Cống… Năng suất bình quân đạt 8 tấn/ha/năm, với tỷ lệ quy đổi 3,3 kg tươi được 1 kg khô. Giá thị trường: Cao cà gai leo: 250.000đ/hộp; Trà túi lọc: 50.000đ/túi.
Cà gai leo loại cây chủ lực của HTX Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh đã được y học cổ truyền và nhiều nghiên cứu hiện đại chứng minh có tác dụng: Giải độc rượu, bia; Ổn định tế bào gan, giảm men gan; Hỗ trợ điều trị xơ gan, viêm gan; Ức chế sự phát triển của tế bào ung thư gan. Sản phẩm của HTX Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh có hàm lượng 40–45 hoạt chất cootinin, mang lại lợi thế cạnh tranh lớn trên thị trường.
![]() |
| HTX đang định hướng: Phát triển lên OCOP 4 sao cho sản phẩm cao và trà. Mở rộng vùng trồng cà gai leo thêm 2 ha. |
Mở rộng quy mô và nâng hạng OCOP
Hợp tác xã Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh đang định hướng: Phát triển lên OCOP 4 sao cho sản phẩm cao và trà. Mở rộng vùng trồng cà gai leo thêm 2 ha. Ra mắt sản phẩm trà túi lọc cà gai leo cao cấp. Đẩy mạnh bán hàng trên nền tảng online để tiếp cận rộng rãi hơn. Dù quá trình phát triển gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là về hồ sơ thủ tục do “không chuyên”, nhưng bằng nỗ lực kiên trì, HTX Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh đã trở thành điểm sáng trong lĩnh vực dược liệu tại Thanh Hóa.
![]() |
| Vùng Dược liệu với quy mô lớn của HTX Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh. |
Hợp tác xã Dược liệu Cao Cà Gai Leo Duy Anh không chỉ góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, tạo sinh kế bền vững mà còn thúc đẩy giá trị của cây dược liệu Việt Nam, đặc biệt là cà gai leo vươn ra thị trường rộng lớn hơn với chất lượng và sự chỉn chu trong từng sản phẩm.


















