Tráng miệng bằng trái cây có tốt cho sức khoẻ không?

Việc bổ sung trái cây vào chế độ ăn hàng ngày là điều được tất cả các chuyên gia y tế khuyến khích. Trái cây là nguồn cung cấp dồi dào vitamin, khoáng chất, chất xơ và các hợp chất chống oxy hóa, đóng vai trò then chốt trong việc tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện sức khỏe làn da, hỗ trợ tiêu hóa và phòng chống nhiều bệnh mãn tính như tim mạch, ung thư.

Dù lợi ích là không thể bàn cãi, nhưng cách thức và thời điểm tiêu thụ lại quyết định lớn đến việc cơ thể chúng ta có hấp thụ được trọn vẹn những dưỡng chất quý giá đó hay không.

Tráng miệng bằng trái cây là thói quen phổ biến.

Nhiều người tin rằng ăn trái cây ngay sau bữa cơm sẽ giúp "tráng miệng", làm sạch khoang miệng và hỗ trợ tiêu hóa. Trong khi đó, một luồng ý kiến khác lại khẳng định thói quen này gây đầy hơi, khó tiêu và cản trở hấp thu dinh dưỡng. Đâu mới là sự thật?

Ăn trái cây sau bữa ăn: Lợi ích và những lầm tưởng cần làm rõ

Quan điểm cho rằng ăn trái cây ngay sau bữa chính là hoàn toàn có hại thực chất là một cách nhìn chưa toàn diện. Dưới góc độ khoa học, thói quen này vẫn mang lại những lợi ích đáng kể trong một số trường hợp nhất định.

Theo ThS.BS Nguyễn Thị Phương (Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội), việc dùng một lượng trái cây vừa phải sau bữa ăn là một thói quen tốt hơn nhiều so với việc tráng miệng bằng bánh ngọt hay kem. Bác sĩ Phương giải thích, trái cây không chỉ giúp thỏa mãn cơn thèm ngọt một cách tự nhiên mà còn bổ sung chất xơ và vitamin.

Bên cạnh đó, khoa học dinh dưỡng cũng chỉ ra rằng một số loại trái cây có khả năng hỗ trợ tiêu hóa tích cực. Ví dụ, enzyme bromelain trong dứa (thơm) và papain trong đu đủ có khả năng phân giải protein, giúp quá trình tiêu hóa thịt, cá trong bữa ăn diễn ra nhẹ nhàng hơn.

Một lợi ích quan trọng khác được các chuyên gia tại chỉ ra là khả năng tăng cường hấp thu chéo các chất dinh dưỡng. Vitamin C, có hàm lượng rất cao trong các loại quả như cam, kiwi, dâu tây, ổi, đóng vai trò như một chất xúc tác giúp cơ thể hấp thu sắt từ các nguồn thực vật (có trong rau xanh, các loại đậu) hiệu quả hơn nhiều lần. Do đó, kết thúc một bữa ăn chay với vài miếng cam tráng miệng là một sự kết hợp vô cùng khoa học.

Một lợi ích quan trọng khác được các chuyên gia tại Bệnh viện Vinmec chỉ ra là khả năng tăng cường hấp thu chéo các chất dinh dưỡng. Vitamin C, có hàm lượng rất cao trong các loại quả như cam, kiwi, dâu tây, ổi, đóng vai trò như một chất xúc tác giúp cơ thể hấp thu sắt từ các nguồn thực vật (có trong rau xanh, các loại đậu) hiệu quả hơn nhiều lần. Do đó, kết thúc một bữa ăn chay với vài miếng cam tráng miệng là một sự kết hợp vô cùng khoa học.

Tuy nhiên, lầm tưởng lớn nhất chính là cho rằng ăn trái cây sau bữa ăn sẽ khiến chúng bị "lên men" và "thối rữa" trong dạ dày. Các chuyên gia khẳng định rằng dạ dày con người là một môi trường axit cực mạnh, có khả năng tiêu diệt hầu hết vi khuẩn và ngăn chặn quá trình lên men.

Mặc dù chất xơ trong trái cây có thể làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày một chút, nhưng điều này lại là một điểm cộng, vì nó giúp chúng ta cảm thấy no lâu hơn, từ đó hỗ trợ kiểm soát cân nặng.

Mặc dù vậy, lợi ích chỉ đến khi chúng ta ăn với một lượng vừa phải. Bác sĩ Phương nhấn mạnh rằng người dùng cần lưu ý về liều lượng. "Ngay sau bữa chính, dạ dày đã chứa đầy thức ăn, nếu thêm một lượng lớn trái cây có thể gây no quá mức, dẫn đến khó tiêu, đầy bụng".

Khoa học dinh dưỡng cũng chỉ ra rằng một số loại trái cây có khả năng hỗ trợ tiêu hóa tích cực.

Đặc biệt, với những người đang có mục tiêu giảm cân, lượng calo và đường fructose từ trái cây cộng dồn vào bữa chính có thể khiến nỗ lực của họ trở nên vô nghĩa.

Đâu là thời điểm “vàng” và những ai cần đặc biệt lưu ý?

Sau khi phân tích cả ưu và nhược điểm, hầu hết các chuyên gia từ Bệnh viện Thu Cúc, Pharmacity, Nhà thuốc Long Châu đều đồng thuận rằng thời điểm "vàng" để ăn trái cây không phải là ngay sau bữa ăn chính, mà là vào các thời điểm khác trong ngày.

Ăn vào bữa phụ (giữa các bữa chính): Đây được xem là lựa chọn lý tưởng nhất. Ăn trái cây cách bữa ăn chính khoảng 1-2 tiếng giúp cơ thể có đủ thời gian để tiêu hóa hết thức ăn của bữa trước. Lúc này, dạ dày đã tương đối rỗng, sẵn sàng để hấp thu trọn vẹn và nhanh chóng các vitamin, khoáng chất từ trái cây mà không bị cản trở.

Một quả táo, một quả chuối hay vài múi bưởi vào giữa buổi sáng hoặc giữa buổi chiều sẽ là bữa ăn nhẹ hoàn hảo, giúp cung cấp năng lượng, duy trì sự tỉnh táo và ngăn chặn các cơn đói vặt có thể dẫn đến việc tiêu thụ các món ăn vặt không lành mạnh.

Ăn vào buổi sáng: Bắt đầu ngày mới với trái cây là một cách tuyệt vời để "đánh thức" hệ tiêu hóa và cung cấp năng lượng cho cơ thể sau một đêm dài. Đường fructose tự nhiên trong trái cây sẽ được chuyển hóa nhanh chóng, giúp bạn tỉnh táo mà không gây tăng đường huyết đột ngột như đường tinh luyện. Hơn nữa, ăn trái cây lúc này còn hỗ trợ quá trình thải độc tự nhiên của cơ thể.

Trước và sau khi tập luyện: Ăn một quả chuối hoặc vài lát dứa trước buổi tập khoảng 30-45 phút sẽ cung cấp nguồn carbohydrate dễ tiêu, giúp bạn có đủ năng lượng để hoàn thành buổi tập. Sau khi tập, các loại trái cây giàu kali (như chuối, bơ) và vitamin sẽ giúp bù đắp điện giải, phục hồi cơ bắp và giảm đau mỏi.

Những nhóm đối tượng cần đặc biệt cẩn trọng với thời điểm ăn trái cây

Người có hệ tiêu hóa nhạy cảm hoặc mắc bệnh: Những người bị hội chứng ruột kích thích (IBS), trào ngược dạ dày, hoặc vừa trải qua phẫu thuật đường tiêu hóa nên tuyệt đối tránh ăn trái cây ngay sau bữa ăn. Thói quen này có thể làm các triệu chứng của họ trở nên trầm trọng hơn. Lựa chọn an toàn nhất là ăn trái cây cách xa bữa ăn.

Người bệnh tiểu đường: Trái với suy nghĩ thông thường, người bệnh tiểu đường không nên ăn trái cây lúc quá đói vì có thể làm đường huyết tăng vọt. Thay vào đó, họ nên ăn trái cây cùng với các thực phẩm khác trong bữa ăn chính hoặc bữa phụ (ví dụ: ăn táo cùng vài hạt hạnh nhân). Sự kết hợp này giúp chất xơ và chất béo làm chậm quá trình hấp thu đường, giữ cho đường huyết ổn định hơn.

Người muốn giảm cân: Nên ưu tiên ăn trái cây trước bữa ăn khoảng 30 phút. Chất xơ và nước trong trái cây sẽ giúp bạn cảm thấy no hơn, từ đó ăn ít lại trong bữa chính, giúp cắt giảm lượng calo nạp vào một cách tự nhiên.

Không có một câu trả lời duy nhất đúng cho tất cả mọi người. Việc ăn trái cây sau bữa ăn không phải là "tội đồ" như nhiều người vẫn nghĩ, nó vẫn có những lợi ích nhất định.

Tuy nhiên, để tối ưu hóa sức khỏe, thời điểm lý tưởng nhất để thưởng thức trái cây là vào các bữa phụ, cách bữa ăn chính từ 1-2 giờ.

Điều quan trọng nhất là hãy lắng nghe cơ thể bạn. Nếu bạn cảm thấy hoàn toàn thoải mái khi ăn trái cây sau bữa cơm, hãy cứ duy trì. Nhưng nếu bạn thường xuyên bị đầy hơi, khó chịu, hãy thử thay đổi và cảm nhận sự khác biệt. Hãy biến trái cây thành người bạn đồng hành thông minh trên con đường chăm sóc sức khỏe của bạn.

Những loại trái cây giàu chất xơ tốt cho tiêu hóa và sức khỏe tổng thể

Vì sao nên thêm rau đay vào thực đơn?

Những lưu ý không thể bỏ qua khi ăn rau ngót